سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
آرمین عبدالمحمدی
پاسخ منفی است. درست است که ایجاد اشتغال به پایین آمدن نرخ بیکاری کمک می‌کند اما مهم‌ترین مبحث در مورد بیکاری عدم تخصص است. با پیشرفت تکنولوژی و نوع زندگی بشر در طول زمان، توانایی فیزیکی برای کار کردن اهمیت خود را از دست داده و جای خود را به تخصص و دانش افراد داده است. بنابراین بدون وجود تخصص، حتی با زیاد بودن شغل هم بیکاری درمان نخواهد شد. در این مقاله قصد داریم دلایل عدم وجود تخصص در کشور را بررسی کنیم.
مورد اول؛ عدم علاقمندی به رشته دانشگاهی در دانشجویان: سالانه افراد زیادی توسط کنکور وارد دانشگاه‌های کشور می‌شوند. از این تعداد اما درصد کمی به رشته‌ای که در آن قبول شدند علاقه دارند. بنابراین اصل مهم تخصص که یاد گرفتن موارد جانبی مانند نرم افزار و یا مطالعه مقالات روز دنیا در آن حوزه است، مغفول می‌ماند. در عمل تعداد کمی از دانشجویان یک رشته مشخص در آن حوزه متخصص می‌شوند و بقیه آنها صرفا مدرکی از دانشگاه دریافت می‌کنند.
مورد دوم؛ مهاجرت متخصصان: متاسفانه از تعداد کم دانشجویانی که علاقمند به رشته خود هستند و متخصص محسوب می‌گردند، درصد قابل توجهی اقدام به مهاجرت می‌کنند. این مهاجرت سبب از دست دادن افراد متخصص در حوزه‌های مختلف می‌شود و در نتیجه آن سرعت پیشرفت در صنایع مختلف کند می‌گردد.
مورد سوم؛ عدم انتخاب شغل متناسب: دانشگاه تنها راه دستیابی به تخصص نیست. اگر منصفانه‌تر نگاه کنیم، بهترین راه برای متخصص شدن در بسیاری از حوزه‌ها کار کردن و کسب تجربه در آن حوزه است. اما این چیزی است که نیازمند صبر و تحمل است. متاسفانه اکثر افراد موقعیت‌های شغلی را صرفا به مقیاس کسب درآمد بیشتر می‌سنجند و در عمل به حوزه‌ای ورود پیدا می‌کنند که باز هم علاقه‌ای نسبت به آن ندارند. این امر فرصت متخصص شدن افراد از راه تجربه را هم از افراد می‌گیرد.
اما اگر بخواهیم بیکاری را از منظر نیروهای رقابتی پورتر تحلیل کنیم وضعیت چگونه است؟ بر اساس نیروهای رقابتی پورتر اگر متخصصان را به عنوان محصول سیستم آموزشی در نظر بگیریم؛ دیوارهای ورود به صنعت برای آنها بسیار بلند است، زیرا مشاغل مرتبط با تخصص‌های مختلف به اندازه همه‌ی متخصصان نیست. از طرفی قدرت چانه‌زنی مشتریان که در این مورد همان استخدام افراد با حقوق پایین است به دلیل زیاد بودن تقاضا برای شغل بسیار بالاست. رقابت میان فعالان فعلی این صنعت که همان دانشگاه‌ها محسوب می‌شوند بالاست چون تعداد دانشگاه‌ها در کشور نسبتا زیاد است.
در بسیاری از شرکت‌ها پیش آمده است که برای پیدا کردن یک نفر متخصص در حوزه‌ای خاص، هفته‌ها و حتی ماه‌ها آگهی‌های استخدام منتشر شده است اما در نهایت هم فردی با تخصص مناسب پیدا نشده است. بنابراین برای از میان برداشتن معضل بیکاری، گام اول متخصص شدن در یک حوزه از طریق دانشگاه، کارآموزی و… است. با ورود افراد متخصص به صنعت پیشرفت حاصل می‌شود و این خود باعث یک سینرژی در جهت رفع بیکاری است؛ زیرا با پیشرفت صنعت مشاغل متعددی پدید می‌آیند.
