تقاضای مهاجرت پرستاران ایرانی ۶ برابر شد

شایلی قرائی

به گفته بسیاری از پرستارانی که مهاجرت کرده اند کانادا و استرالیا اصلی ترین مقاصد مهاجرت این افراد هستند. در قبال حقوق ریالی ناچیز باید ساعت ها کار سخت و طاقت فرسا بخصوص در ایام کرونا داشته باشند. درآمد پرستاری در بیمارستان های دولتی حدود ۴ میلیون تومان در ماه و در بیمارستان های خصوصی حدود ۵ تا ۸ میلیون تومان است. البته حقوق پرستاران هر ساله با تصمیم وزارت بهداشت افزایش می یابد و میزان حقوق ۵ تا ۸ میلیون تومان است.

این در حالی است که کانادا برای سیستم بهداشت و درمان اش معروف است. اما چیزی که خیلی ها از آن آگاه نیستند درآمد خوب پرستاران کانادایی است. پرستاران کانادایی یکی از بهترین دستمزدها را در جهان دریافت می کنند. دستمزد چیزی بین ۴۸ تا ۵۵ هزار دلار و گاه ۶۰ هزار دلار بسته به تجربه و تخصص پرستار متغیر است. در استرالیا نیز متوسط دستمزد پرستاران تازه کار ۲۸ دلار آمریکا در هر ساعت (یا ۴۰ دلار استرالیا) است. با این حال، هر چه تجربه پرستار بالا می رود درآمد نیز افزایش می یابد. میزان دستمزد می تواند به ۶۰ هزار دلار برای پرستاران با بیش از ده سال سابقه کار در بهترین بیمارستان ها هم برسد.

در همین رابطه یوسف رحیمی، عضو شورای‌ عالی سازمان نظام پرستاری در مورد افزایش مهاجرت پرستاران در ایام کرونا اظهار کرد: اخیراً پرستاران تمایل بیشتری نسبت به قبل برای مهاجرت پیدا کرده اند و از ما اطلاعات و راهنمایی می‌خواهند. ما در سازمان نظام پرستاری واحد بین الملل داریم که پرستاران می‌توانند سوالات خود را مطرح کنند و شرایط کشورهای مختلف را بپرسند. در این میان شرکت‌هایی نیز هستند که از این شرایط سوءاستفاده کرده و تخلف می‌کنند و پول‌های اضافه از پرستاران می‌گیرند.

شریفی مقدم مدیرکل خانه پرستار ایران نیز اظهار کرد: قبلا سالانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر گواهی مهاجرت از نظام پرستاری می‌گرفتند اما اکنون شاید بیش از ۱۵۰۰ نفر در سال اقدام به مهاجرت می‌کنند. از آنجا که خروجی‌های ما قابل شمارش نیست، نمی‌توان آمار دقیقی را ارائه داد. این مهاجرت ها به دو دلیل مشخص اتفاق می افتد؛ یکی وضعیت ایده‌آل کشورهای مقصد و دیگری مشکلات کشورهای مبدا. وی بیان کرد: در وضعیتی که پرستار ۱۰۰ ساعت یعنی ۳ برابر معمول کار می‌کند اما با مرخصی استعلاجی اش موافقت نمی‌شود، قطعا شرایط ایده‌ال کشور مقصد باعث می شود تا از خانواده و کشورش جدا شود تا حداقل نیازهای مالی خود را رفع کند.

یک کارشناس بازار کار در این رابطه می گوید: در صورت ادامه روند مهاجرت که در سالهای اخیر شدت بیشتری یافته است در سالهای آینده نیروی جوان و تحصیل کرده در کشور نخواهیم داشت. حمید حاج اسماعیلی در رابطه با رغبت مهاجرت نیروی کار به ویژه پرستاران، پزشکان، نیروهای فنی و مهندسی و کشاورزی اضافه کرد: هزینه های بسیار کلانی برای تربیت این نیروهای متخصص شده است که نبود موقعیت شغلی مناسب و درآمد قابل توجه، آنها را به سوی کشورهای دیگر برای دریافت دستمزدهای هزاران دلاری می کشاند.

به گفته وی، مهاجرت امری طبیعی است ولی در سالهای گذشته شدت پیدا کرده است. نرخ بیکاری ایران واقعا در حوزه فارغ التحصیلان بسیار زیاد است و این نرخ به بالای ۴۰ درصد رسیده است.

حاج اسماعیلی اظهار داشت: این آمار بسیار نگران کننده است. افراد مختلف در کشور تحصیل می کنند و سالها بعد انتظار جذب در بازار کار را دارند اما محدودیت اشتغال وجود دارد و این فرصت از این افراد گرفته می شود. به همین دلیل به فکر جستجوی کار در خارج از کشور می افتند.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: در حوزه بهداشت و درمان، فنی و مهندسی و کشاورزی هزینه های بسیاری  در دانشگاه ها شده اما متناسب نیروی کار فارغ التحصیل شده در این رشته ها برای شان ظرفیت سازی نشده است. این ضعف دولتهای مختلف بوده است که نیروی انسانی که در کشور خودمان توانایی ارزش آفرینی بالایی دارند را از کشور خارج می کند. طبقات ممتاز تحصیلی مهاجرت بیشتری دارند و اگر این روند ادامه پیدا کند نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده ای در سالهای آینده نخواهیم داشت.

به گفته وی، در حالیکه که در سال‌های گذشته همواره این نقد به دولت وارد بود که ساماندهی برای اعزام نیروی کار جوان و فارغ‌التحصیلان به خارج از کشور وجود ندارد اما در چند ماه گذشته مهاجرت نیروی کار از داخل کشور نیز چالش برانگیز شده است. هزینه‌ها و سرمایه‌های زیادی صرف تربیت نیروی انسانی می‌شود و باید قابلیت ثمره و بهره‌وری برای کشور داشته باشد. دولت موظف است سکان کار را برعهده بگیرد و از طریق دفاتر و سفارتخانه‌های خود در کشورهای دیگر این نیروها را اعزام کند و براین اساس ارزآوری برای کشور خواهند داشت. مبادله دانش و تکنولوژی خیلی مهم است چرا که یکی از راه‌های توسعه کشور استفاده از مهارت متخصصین خارجی است و در عین حال نیروی کار داخلی با حضور در بخش‌های تخصصی و صنعتی کشورهای توسعه یافته و کسب تجربه و اطلاعات لازم آن را به داخل منتقل کند و تکنولوژی ارتقا یابد.