سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز ، یک اقتصاددان با اشاره رشد سپرده گذاری مردم در بانک ها می گوید: در حال حاضر نقدینگی موجود در اقتصاد به سمت سپرده گذاری بلند مدت در بانک ها رفته است. چراکه مردم به دنبال مسیری شفاف برای کسب سود از سرمایه خود هستند. وحید شقاقی اضافه کرد: به طور کلی سه محل یا منبع برای جریان نقدینگی وجود دارد. تولید، نظام بانکی اعم از سپرده های کوتاه و بلندمدت و بازار دارایی ها. تولید و بخش مولد که همچنان مشکلات عدیده ای دارد و نقدینگی به این سمت نمی رود.
اما یکی از موضوعاتی که باعث گرایش مردم به سپرده گذاری در بانکها می‌شود، سود بانکی است. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که با توجه به میزان بالای نقدینگی در کشور، افزایش سود بانکی می‌تواند انگیزه مردم را به سپرده کردن پول خود در بانکها افزایش دهد و با این روش از افزایش تورم جلوگیری کرد. از سوی دیگر، مخالفان این روش معتقدند که سپرده گذاری در بانکها در نهایت بایستی به همراه سود آن به بازار پولی کشور باز گردد که این موضوع خودش باعث افزایش نقدینگی خواهد شد. به عبارت دیگر مخالفان افزایش سپرده گذاری بانکی را تنها می‌توان به‌عنوان یک مسکن موقت استفاده کرد.
در کشورهای پیشرفته اقتصادی، سرمایه گذاران به دلیل اینکه سود فعالیت‌های اقتصادی از سود بانکی بیشتر است، ترجیح می‌دهند به‌جای بانک، پول خود را در زمینه‌های مختلف تولیدی یا خدماتی سرمایه گذاری کنند. اما در ایران به دلیل عدم ثبات اقتصادی و نبود چشم‌انداز بلند مدت، امن‌ترین محل از نظر مردم عادی و کسانی که نمی‌دانند با پول خود چطور تجارت کنند، بانک‌هاست. در حال حاضر نرخ سود بانکی ۱۸ درصد و نرخ سود سپرده‌ای بلند مدت ۱۶ درصد است، این در حالی است که نرخ تورم در کشور بیش از ۴۰ درصد می‌باشد. بنابراین مردم عادی برای حفظ سرمایه خود به سپرده گذاری در بانکها روی می‌آورند. از این رو تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های پولی در کشور به شدت بر روی روند اقتصادی و تورم تأثیرگذار است.
بر اساس گزارش منتشر شده میزان سپرده‌ها و تسهیلات بانکی تا پایان فروردین سال جاری نسبت به پایان سال گذشته معادل ۰.۴ درصد افزایش یافته است. براساس گزارش بانک مرکزی از وضعیت کل مانده سپرده‌ها و تسهیلات ریالی و ارزی بانکها و مؤسسات اعتباری به تفکیک استان در پایان فروردین سال جاری، مانده کل سپرده‌ها به رقم ۳۸۹۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است که نسبت به پایان سال قبل و مقطع مشابه در پارسال معادل ۰.۴ و ۴۰.۱ درصد افزایش را نشان می‌دهد. همچنین، بالاترین مبلغ سپرده‌ها مربوط به استان تهران با مانده ۲۰۸۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و کم‌ترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد معادل ۹۹۰۰ میلیارد تومان است. علاوه براین، مانده کل تسهیلات در این زمان ۲۸۰۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است که نسبت به فروردین و پایان سال گذشته به ترتیب معادل ۴۳.۳ و ۰.۴ درصد افزایش داشته است.
طبق این گزارش، بیش‌ترین مبلغ تسهیلات نیز مربوط به استان تهران با مانده ۱۷۸۴ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان و کم‌ترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد معادل ۹۵۰۰ میلیارد تومان است. نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی ۸۰.۲ درصد است که نسبت به مقطع مشابه در سال قبل ۱.۷ واحد درصد افزایش یافته است و در مقایسه با پایان سال گذشته تغییری را نشان نمی‌دهد که نسبت مذکور در استان تهران ۹۴.۳ درصد و استان کهگیلویه و بویراحمد ۱۰۸.۳ درصد است. در این گزارش، یکی از علل مهم بالا بودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی سایر استان‌ها در استان تهران بیان شده و عمده فعالیت‌های بانکی آنها از طریق شعب بانکها و مؤسسات اعتباری استان تهران انجام می‌شود.
التهاب بازار دارایی ها
وحید شقاقی، اقتصاددان
در حال حاضر نقدینگی موجود در اقتصاد به سمت سپرده گذاری بلند مدت در بانک ها رفته است. چراکه مردم به دنبال مسیری شفاف برای کسب سود از سرمایه خود هستند. در موضوع افزایش سپرده گذاری در بانکها مساله اصلی رشد نقدینگی است. رشد نقدینگی بسیار بالا بوده و به حدود ۴۰ درصد رسیده است. وقتی نقدینگی بالاست اقتصاد هم توان جذب این رشد نقدینگی را ندارد. از طرفی دیگر به دلیل اینکه رشد اقتصادی کشور قابل قبول نیست محیط اقتصاد کلان هم محیط مناسبی برای تولید نیست. بنابراین این نقدینگی که به اقتصاد پمپاژ شده یا روانه بازار دارایی ها مانند مسکن، خودرو، طلا و سکه، بورس و… می شود یا اینکه روانه نظام بانکی می شود. این اتفاق موجب شکل گیری سپرده گذاریهای بلند مدت و کوتاه مدت شده است. در دو تا سه سال گذشته شاهد بودیم که جریان نقدینگی به سمت بازار دارایی ها روانه و کمتر وارد سیستم بانکی شد. اما در این پنج تا شش ماه گذشته پون بازار دارایی ها به مرحله اشباع رسید و فضای مثبت و کاهش انتظارات تورمی به دلیل بحث مذاکرات و به ثمر رسیدن برجام وجود داشت لذا بازار دارایی ها تا حدود بسیاری راکد شده و از تلاطم افتاد. لذا عمده این جریان نقدینگی به سمت نظام بانکی و سپرده گذاری در سیستم بانکی روانه شد.
به طور کلی سه محل یا منبع برای جریان نقدینگی وجود دارد. تولید، نظام بانکی اعم از سپرده های کوتاه و بلندمدت و بازار دارایی ها. تولید و بخش مولد که همچنان مشکلات عدیده ای دارد و نقدینگی به این سمت نمی رود. در شش ماه اخیر منبع سوم یعنی بازار دارایی هاهم توانایی جذب این رقم را نداشته و تنها منبع جذاب برای جذب این نقدینگی سیستم بانکی بوده است. اما در یکی دو هفته گذشته شاهد هستیم که بازار دارایی ها ملتهب شده و مجدد به دلیل فضای ابهام آلود مذاکرات، فضای مبهم آینده برجام و تشدید انتظارات تورمی مجدد این بازارها پررونق شده است. اگر بحث مذاکرات به سرانجامی نرسد و بحث برجام به درازا بکشد مجدد شاهد کوچ نقیدنگی به سمت بازار دارایی ها خواهیم بود.
طبعاً دولت باید فکری اساسی برای هدایت این پولهای سرگردان ارایه کند، آن هم در شرایطی که به نظر می‌رسد، بازار سرمایه در پی نامطلوب بودن وضعیت تولید در وضعیت خوبی نیست و قابلیت جذب ندارد. اگر به تولید بها بدهیم، بازار سرمایه بخوبی می‌تواند مردم و سرمایه ها را جذب کند. وقتی وضعیت نامطلوب نظام بانکی معلول عوامل متعددی است، نمی توان از این سیستم انتظار معجزه داشت. سرمایه گذار ما امروز با نوعی بی اعتمادی به آینده روبه‌روست که رغبتی به حضور در تولید و بخش های تولیدی ندارد.
