چرخه تسهیلات ناکارآمد مسکن

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، همچنین در حالی که در شرایط اقتصادی دشوار فعلی کمتر خانواده ای توانایی داشتن بیشتر از یک فرزند را دارد وزارت راه و شهرسازی اعلام می کند قرار است وام مسکن ۱۵۰ میلیون تومانی به خانواده های دارای سه فرزند پرداخت شود. به عبارت دیگر نمایندگان بانک مرکزی را مکلف به پرداخت وام ۱۵۰ میلیون تومانی به خانواده‌های فاقد مسکن که از سال ۹۹ صاحب فرزند سوم شده‌اند، کردند. البته طبق صحبت های وزیر قرار است وام ۱۵۰ میلیونی به زوح های جوان نیز پرداخت شود.

به هر ترتیب پس از اعلام این خبر ابهاماتی در این مورد مطرح شده است. واقعا کارگران و خانواده های کم درآمد با حقوق حداقلی وزارت کار چگونه می توانند از پس هزینه های اقساط این وام بربیایند. اقساط این وام ماهانه دو میلیون و ۵۰۰ تومان تعیین شده است درحالی که بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران درآمد ماهانه جامعه هدف این تسهیلات( سه دهک اول) یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تا دو میلیون و ۲۲۰ هزار تومان است. بنابراین به نظر می‌رسد توان پرداخت این اقساط را نداشته باشند.

تفاهمنامه ساخت ۵۰ هزار واحد مسکونی ارزان‌قیمت برای اقشار کم‌درآمد امضا شد. در قالب این تفاهمنامه ۱۵۰ میلیون تومان وام کم‌بهره به واجدان شرایط پرداخت می‌شود. بر اساس این تفاهم‌نامه مقرر شده است تا به ۵۰ هزار نفری که جزو دهک‌های کم‌درآمدی جامعه هستند (دهک‌های یک تا ۳) ۱۵۰ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه با کارمزد ۴ درصد تعلق بگیرد که در اجرای این طرح، خانوارهای کم‌درآمد تازه ازدواج‌کرده و سرپرست خانوارهایی که دارای ۳ فرزند و بیشتر هستند در اولویت هستند.

بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، اسامی افرادی که دراولویت دریافت این وام‌ها و مشارکت در این طرح هستند از سوی معاونت مسکن و ساختمان به بانک اعلام و معرفی خواهند شد. مدت زمان اجرای این تفاهم نامه ۳ سال و مدت بازپرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ۵ سال تعیین شده است.

وام مسکن، به اسم کم درآمدها به کام پردرآمدها 

بیت الله ستاریان، کارشناس مسکن

موضوع پرداخت وام ۱۵۰ میلیون تومانی مسکن در حالی مطرح شده است که همواره تاکید کرده ایم که در شرایط کنونی اقتصاد مسکن در ایران گروه بندی و در نظر گرفتن گروه هدف برای وام ها کار درستی نیست. پرداخت این وام در حال حاضر از سه منظر می تواند مورد بررسی قرار بگیرد. اول اینکه ممکن است این وام سیاست تشویقی برای ازدیاد جمعیت و تناسب جمعیتی باشد. دوم ممکن است برای کمک هزینه به خانوارها پرداخت شود و سوم اینکه حتما باید در راستای مسکن اختصاص و خرج شود. هر کدام از این گزینه ها مطرح باشد باید جای بررسی جداگانه ای داشته باشد. اما محتمل ترین گزینه خرج این وام برای خانه دار شدن و رسیدن به سرپناه باید باشد.

اما در رابطه با تحقق این طرح باید اشاره کنیم که به محض اینکه این کار بخواهد اجرایی شود در همان مرحله صدور فیش خرید و فروش امتیاز آن آغاز خواهد شد چراکه همواره دهک های پردرآمد دیگری هستند که بخواهند و توانایی پرداخت اقساط را داشته باشند. بنابراین باز هم در حق اقشار کم درآمد ظلم خواهد شد و هیچگونه امتیازی برای رشد رفاه در شرایط فعلی نخواهند داشت. در حال حاضر خانوارهایی که به عنوان گروه هدف در نظر گرفته شده اند توانایی پرداخت اقساط این وام حتی با سود ۴ درصد را نخواهند داشت و این امتیاز به خانوارهایی که درآمد خوب دارند می رسد. خانوارهای دهک پایین از این تسهیلات بی بهره خواهند ماند و به اسم آنها به کام دیگران استفاده خواهد شد.

به هر ترتیب اختصاص انواع وام های مسکن در سال های اخیر پاک کردن صورت مساله است. وضعیت موجود نشان می‌دهد رکود بازار مسکن به حدی عمیق شده است که حتی وام‌هایی با مبالغ بالاتر هم تاثیری در خانه‌دار شدن مردم ندارد. در حال حاضر قدرت خرید بسیار پایین آمده و از دریافت وامی هم که باید بازپرداخت آن را تا سال‌های زیادی متقبل شوند استقبال زیادی نمی‌کنند. بعضی ها می‌گویند با استفاده از تسهیلات بانکی و افزایش سقف وام، تحرکی کم در بازار مسکن ایجاد می‌شود، اما من می‌گویم مطلقا هیچ تحرکی در بازار به وجود نمی‌آید، به دلیل اینکه تاثیرات چنین تسهیلاتی مقطعی است.