اما و اگرهای طرح بنزینی مجلس

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، آمارها نشان می‌دهد که چیزی بالغ بر ۵۰ درصد خانوارها هیچ خودرویی ندارند و از سهمیه بنزین نیز بهره‌ای نمی برند. مجلس نیز با تدوین طرح سهمیه بندی بنزین خانوار قصد دارد تا استفاده از منابع انرژی را عادلانه‌تر کند و تمام خانوارها بتوانند از آن بهره‌مند شوند. براساس این طرح سهمیه بنزین به خانوارهای فاقد خودرو تعلق خواهد گرفت تا در استفاده از یارانه بنزین سهیم باشند. از سویی دیگر، این طرح قرار است شکاف‌های اقتصادی بین دهک‌های بالا و پایین را تا حدی پر کند.

جزئیات طرح اعطای سهمیه بنزین به خانوارهای بدون خودرو

اما در همین زمینه مالک شریعتی نیاسر نماینده مردم تهران در مجلس گفت: طرح اعطای سهمیه بنزین به خانوارهای بدون خودرو را بیان کردم. در ‎کمیسیون تلفیق با یک رای مصوب نشد؛ چون فضاسازی موثر آقای گل سفیدی از دولت که جلسه را ترک کرد. با وجود علم قبلی، آقای حاجی بابایی در کمیته تبصره۱۴، منبع مالی طرح را به طرحهای سایرین توزیع کرد.

نکات اصلی این طرح عبارتند از عدم تغییر قیمت ها (۱۵۰۰ و ۳۰۰۰) ، حفظ همه سهمیه ها تا دو خودرو در خانوار، ۶۰ لیتر در ماه، حفظ همه سهمیه های عمومی وانت، موتور، تاکسی و …، ایجاد بازار خرید و فروش برای انتفاع مردم. برای خانوارهای بدون خودرو، نفری ۱۵ لیتر در ماه. ‏ان شاءالله “طرح اعطای سهمیه بنزین به خانوارهای بدون خودرو” را در صحن علنی پیگیری و به فضل الهی، از جیب دولت ‎تفریق و به جیب مردم فاقد خودرو ‎جمع خواهیم کرد.

این در حالی است که وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در این باره گفته است: «در حال حاضر بین ۴۰ تا ۵۰ درصد خانوار‌های ایرانی خودرو ندارند و طبعا یارانه بنزین نیز به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد، اگر قرار باشد دولت بخواهد طرح مجلس را اجرا کند باید به ۱۰ تا ۱۲ میلیون خانوار نیز یارانه بنزین بدهد که اجرای این طرح به منابع عظیمی احتیاج دارد که تامین آن از عهده دولت خارج است.»

این کارشناس سپس محاسبه کرده که اگر قرار باشد ماهیانه به هر فرد ۲۰ لیتر بنزین از قرار لیتری ۱۵۰۰ تومان داده شود و متوسط افراد هر خانوار را نیز چهار نفر در نظر بگیریم، باید ماهیانه ۱۲۰ هزار تومان به خانوارهایی که خودرو ندارند پرداخت شود.

با توجه به تعداد ۱۰ تا ۱۲ میلیون خانواری که خودرو ندارند، دولت باید ماهیانه حداقل ۱۲۰۰ میلیارد تومان فقط به خانواده‌های بدون خودرو یارانه بپردازد. این کارشناس اقتصادی گفته: دولت به طور قطع نمی‌تواند چنین منابعی را هر ماه علاوه بر یارانه نقدی توزیع کند. علاوه بر این از آنجا که در این طرح پول مستقیم به مردم پرداخت می‌شود، باز هم باعث بالا رفتن نقدینگی می‌شود. بالا رفتن نقدینگی یکی از علل تورم و پیامدهای ناشی از آن است. در نتیجه می‌توان پیش‌بینی کرد که اجرای این طرح در درازمدت سبب افزایش تورم شود.

اصرار به اجرای طرح های اشتباهی

آلبرت بغزیان، اقتصاددان

اجرای طرح اختصاص یارانه به جای بنزین به خانوارهای بدون خودرو در حالتی با اما و اگرهای فراوان قابلیت اجرایی شدن پیدا می کند که خانوارهای دارای خودرو تنها یک خودرو داشته باشند تا برابری عدالتی در اختصاص پول بنزین اجرا شود. اما در حال حاضر این اقدام تنها اقدامی حمایتی است که اصلا گویای عدالت نخواهد بود.

به عنوان مثال اگر امروز یک خانوار خودرو ندارد و فردا روزی خودرو دار شدند آیا نظام عدالتی و آماری ما اجازه می دهد که به این موضوع رسیدگی کنیم. به جای اینکه عدد ۹۰ هزار تومانی که منابع پرداخت آن نیز مشخص نشده است را به عنوان یک طرح به تصویب برسانیم بهتر است دولت را مجبور به کاهش تورم و اصلاح قیمت گذاری ها کنیم. این طرح‌ها مربوط به زمانی است که اقتصاد در یک حالت باثبات قرار گرفته نه اینکه از سر بیکاری طرح‌های ابتکاری ارائه دهیم، اکنون باید به دولت اجبار کنند چرا تورم لحظه به لحظه رشد می‌کند.

برای اجرای این طرح باید نظام آماری و پرداختی بسیار منظمی ارایه شود تا آمادگی لازم برای هرگونه تغییر و اصلاح را داشته باشد. چرا باید همواره و بدون در نظر گرفتن تبعات طرح های اشتباهی به تصویب برسد که مشخص است برای آن هیچگونه برنامه ریزی وجود ندارد. تصمیمات اشتباهی که هیچگاه “الف” تا “ی” آن بررسی نشده و سرانجام آن تنها درگیر کردن دولت با یک طرح شکست خورده است. چراکه اگر قرار باشد در اینده نزدیک اجاره بهای خانه و قیمت محصولات مختلف افزایش پیدا کند، عملا مجددا پول یارانه واریز شده و حتی بیشتر از آن از مردم گرفته می‌شود.

در علم اقتصاد یارانه یا برای تولید پرداخت می‌شود که هزینه تولید پایین بیاید، دولت این یارانه را از جایی به صورت مالیات برای کالاهایی مثل سیگار و یا سیمان که پیامد خارجی منفی دارند، جمع آوری می‌کند و در جای دیگر با فرض وجود پیامد مثبت مثل کشاورزی، زنبورداری و یا آموزش و پرورش تزریق می‌کند و تا این حد متوقف می‌شود. اینگونه نیست که نمایندگان بخواهند بابت تمام حامل‌های انرژی یارانه پرداخت شود.