بانک ها تولید را به گروگان گرفته اند

به گزارش کسب و کار نیوز، گویی بانک ها «مانند کبک سر خود را در برف کرده اند» و زمانی که تسهیلات مورد نیاز تولید را به بهانه های واهی در اختیار این واحدها قرار نمی دهند، بنگاه های تولیدی مجبورند را عطای تولید را به لقای آن ببخشند و در بنگاه خود را سه تخته کنند یا نیروهای کار را تعدیل کرده و با حداقل نیرو «آه خود را با ناله سودا کنند.»
مشاور رئیس اتاق تعاون ایران در این رابطه می گوید: «غیرقابل پیش بینی بودن قیمت مواد اولیه و محصولات یکی از مشکلات مهمی است که تولید را بلاتکلیف کرده که ۳۰ درصد به دلیل تحریم و ۷۰ درصد به دلیل سوءتدبیرهای داخلی است.»
حسینی نیا افزود: «بحث بعدی دشواری تأمین مالی از طریق بانک هاست. بانک‌ها در ایران ضد توسعه عمل می‌کنند و می‌توان گفت که علت توسعه نیافتگی کشور سیستم فعلی بانکداری است که کمر به نابودی تولید بسته است. حتی در این مسیر مبانی فقهی اسلامی را هم زیر پا می‌گذارند. در هیچ جای دنیا بانک‌ها اینطور نیستند که قرارداد مشارکت با کسی منعقد کنند اما فقط در سود مشارکت داشته باشند.»
مشاور رئیس اتاق تعاون گفت: «موضوع بعدی بی ثباتی قوانین و مقررات و رویه‌های ناظر بر کسب و کار است که هر روز شاهد قوانین متفاوت و متعددی هستیم که فعالان بخش تولید و تعاون را سردرگم کرده است.»
وی افزود: «فرایندهای اداری و اخذ مجوزهای کسب و کار در دستگاه‌های اجرایی، موضوع بعدی است؛ در حالی مسئولان ادعای بهبود محیط کسب و کار را دارند که این اراده برای بهبود، در سطح مدیران ارشد مانده و به سطوح پایین‌تر و سیستم اداری تسری نیافته است و مقاومت‌های زیادی وجود دارد که موجب شده عملاً اتفاق خاصی در بهبود محیط کسب و کار نیفتد.»

بانک ها کل فامیل تولیدکننده را به گروگان می گیرند

در همین رابطه احمد صادقیان، عضو کمیسیون رفع موانع تولید اتاق تهران در گفتگو با «کسب و کار» می گوید: «اگر به فرم هایی که بانک ها در اختیار واحدهای تولیدی قرار می دهند تا این بنگاه ها آن را تکمیل کرده و بتوانند تقاضای اخذ تسهیلات کنند نگاهی بیندازید، خواهید دید که برای اعطای تسهیلات تمام زندگی آن سرمایه گذار و شرکت و فامیل او را به گروگان می گیرند که اگر اتفاقی افتاد ریسکی برای بانک ها نباشد.»
وی می افزاید: «به هر حال شرکت ها به خاطر گرفتاری مالی که دارند، مجبورند به تولید ادامه دهند و بعد از مدتی به مشکل می خورند. بانک ها به دنبال منافع خود، تضامینی که تولیدکنندگان نزد آنها دارند را به اجرا می گذارند و به تبع سرمایه گذار و شخصیت حقوقی و حقیقی او را دچار مشکل کرده و واحد او را تملک می کنند.»
صادقیان می گوید: «در همه بندهای فرم های دریافتی از تولیدکنندگان، بانک ها یک طرفه منافع خود را دیکته کرده و شرایطی را ایجاد می کنند که تولیدکننده را به چهار میخ می کشند. ناچارا واحدهای تولیدی مجبورند به امضای این تضامین تن بدهند و متعاقبا مشکلاتی را برای آنها به وجود خواهد آورد.»

چهارضلعی تهدیدآفرین تولید

احسان سلطانی، اقتصاددان
صنعتگران و تولیدکنندگان به ویژه در سال جاری که با مشکلات تورم، کرونا و گرانی مواد اولیه دست و پنجه نرم می کنند، نالان از وضعیت تسهیلات دهی بانک ها هستند. این در حالی است که چهار مشکل اساسی در تامین مالی بخش تولید وجود دارد.
۱٫ از سال ۸۲ تاکنون؛ یعنی درست از زمانی که بانک های خصوصی زیاد شدند تاکنون به طور مستمر از سهم تسهیلات اعطاشده به بخش های مولد صنعت و کشاورزی کم شده و در مقابل به میزان تسهیلات اعطاشده به بخش های بازرگانی و… اضافه شده؛ یعنی در ۲۰ سال گذشته سهم صنعت و کشاورزی حدود ۶۰ درصد از تسهیلات بانکی بوده و در حال حاضر به ۳۰ درصد رسیده است. این مساله به این معناست که سهم تسهیلات اعطاشده به بخش مولد صنعت و کشاورزی از کل تسهیلات نصف شده است.
۲٫ در طول ۳۰-۲۰ سال گذشته، سهم بخش خصوصی از تسهیلات بانکی بخش صنعت کم شده و در مقابل سهم تسهیلات اعطاشده به بخش خصولتی مانند پتروشیمی ها و فولادی ها زیاد شده است. همچنین سهم تسهیلات اخذشده ازسوی صنایع کوچک و متوسط کاهش یافته و در مقابل سهم سهم تسهیلات اخذشده ازسوی صنایع بزرگ زیاد شده است. همچنین سهم تسهیلات صنایع بالادستی زیاد شده و در مقابل سهم تسهیلات صنایع پایین دستی کم شده است. در مجموع سهم تسهیلات اعطاشده به صنایع بزرگ، صنایع خصولتی و صنایع تولید مواد اولیه زیاد شده و در مقابل سهم تسهیلات اعطاشده به صنایع پایین دستی، صنایع خصوصی و صنایع کوچک و متوسط کم شده است. این در حالی است که بنگاه های کوچک و متوسط نقش مهمی در تولید دارند.
۳٫ فرایند سوم این است که طی سه سال گذشته کل سهم تسهیلات اعطاشده بانکی کشور ۵۰ درصد افزایش داشته است. از آن طرف قیمت مواد اولیه چه داخلی و چه خارجی بین ۶ تا ۸ برابر افزایش داشته است؛ یعنی هزینه مواد اولیه که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد هزینه تولید است، ۶ تا ۸ برابر گران شده است. در مقابل میزان تسهیلات بانکی ۱٫۵ و حداکثر ۲ برابر شده است یعنی در حال حاضر با تامین های اعتباری مواجه هستند.
۴٫ از طرفی بانک ها به ازای سپرده ای که نزد خود دارند، تسهیلات کمتری در این چند سال داده اند؛ یعنی نسبت تسهیلات به سپرده به شدت پایین آمده است.
این چهار عامل تولید را در سال «جهش تولید» در تنگنا قرار داده است.