چهارضلعی تهدیدآفرین تولید

این در حالی است که چهار مشکل اساسی در تامین مالی بخش تولید وجود دارد.
۱٫ از سال ۸۲ تاکنون؛ یعنی درست از زمانی که بانک های خصوصی زیاد شدند تاکنون به طور مستمر از سهم تسهیلات اعطاشده به بخش های مولد صنعت و کشاورزی کم شده و در مقابل به میزان تسهیلات اعطاشده به بخش های بازرگانی و… اضافه شده؛ یعنی در ۲۰ سال گذشته سهم صنعت و کشاورزی حدود ۶۰ درصد از تسهیلات بانکی بوده و در حال حاضر به ۳۰ درصد رسیده است. این مساله به این معناست که سهم تسهیلات اعطاشده به بخش مولد صنعت و کشاورزی از کل تسهیلات نصف شده است.
۲٫ در طول ۳۰-۲۰ سال گذشته، سهم بخش خصوصی از تسهیلات بانکی بخش صنعت کم شده و در مقابل سهم تسهیلات اعطاشده به بخش خصولتی مانند پتروشیمی ها و فولادی ها زیاد شده است. همچنین سهم تسهیلات اخذشده ازسوی صنایع کوچک و متوسط کاهش یافته و در مقابل سهم سهم تسهیلات اخذشده ازسوی صنایع بزرگ زیاد شده است. همچنین سهم تسهیلات صنایع بالادستی زیاد شده و در مقابل سهم تسهیلات صنایع پایین دستی کم شده است. در مجموع سهم تسهیلات اعطاشده به صنایع بزرگ، صنایع خصولتی و صنایع تولید مواد اولیه زیاد شده و در مقابل سهم تسهیلات اعطاشده به صنایع پایین دستی، صنایع خصوصی و صنایع کوچک و متوسط کم شده است. این در حالی است که بنگاه های کوچک و متوسط نقش مهمی در تولید دارند.
۳٫ فرایند سوم این است که طی سه سال گذشته کل سهم تسهیلات اعطاشده بانکی کشور ۵۰ درصد افزایش داشته است. از آن طرف قیمت مواد اولیه چه داخلی و چه خارجی بین ۶ تا ۸ برابر افزایش داشته است؛ یعنی هزینه مواد اولیه که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد هزینه تولید است، ۶ تا ۸ برابر گران شده است. در مقابل میزان تسهیلات بانکی ۱٫۵ و حداکثر ۲ برابر شده است یعنی در حال حاضر با تامین های اعتباری مواجه هستند.
۴٫ از طرفی بانک ها به ازای سپرده ای که نزد خود دارند، تسهیلات کمتری در این چند سال داده اند؛ یعنی نسبت تسهیلات به سپرده به شدت پایین آمده است.
این چهار عامل تولید را در سال «جهش تولید» در تنگنا قرار داده است.