شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، این در حالی است که حسین سلامی، فرمانده کل سپاه در رابطه با شرایط امروز بازارها گفت: به دنبال فرمان مقام معظم رهبری درباره کنترل قیمتها، مبارزه با گرانفروشی و کمک بسیج در این راستا، قرارگاه «هفدهم ربیع» با حضور دستگاههای اجرایی و نظارتی تشکیل شد. این قرارگاه با حضور وزرای جهادکشاورزی، صمت، دادگستری و دادستان کل کشور و همه دستگاههای نظارتی و امنیتی که در این مساله درگیر هستند تشکیل شد. فرمانده کل سپاه ادامه داد: در این جلسه نحوه و سازوکار مشارکت همه نهادها برای کنترل زودهنگام و موثر قیمتهایی که بی رویه بالا رفته است را مورد بررسی قرار دادیم، تا اقدامات لازم آغاز شود.
روغن، برنج، کره، لبنیات و بسیاری از کالاهای اساسی در زمان های مختلف دچار کمبود و گرانی می شوند. در مدت اخیر نیود روغن و نایاب شدن آن در بازار مورد اعتراض مردم واقع شده است. مردم از نبود نظارت بر این وضعیت می نالند و مسئولان نیز در مصاحبه های مکتوب و تلویزیونی بر نظارت بیشتر تأکید می کنند، اما مشخص نیست چرا هنوز این شرایط نه تنها بهتر نشده بلکه روز به روز به مشکلات و دغدغه های مردم افزوده می شود، یک روز در انتظار گران شدن، یک روز در انتظار تأمین کمبود کالا، یک روز نبود قیمت بر روی اجناس، یک روز گران فروشی، یک روز کم فروشی، تمامی هم ندارد.
دبیر ستاد تنظیم بازار در این رابطه گفت: در بحث روغن یک وقفهای در تولید بوجود آمده که از هفته گذشته تقریباً با افزایش تولید و عرضه محصول به بازار در حال حل شدن است و تا پایان هفته درباره روغن خوراکی مشکلی نخواهیم داشت. قبادی به موضوع روغن خوراکی در کشور هم اشاره کرد و افزود: در بحث روغن یک وقفهای در تولید بوجود آمده که از هفته گذشته تقریباً با افزایش تولید و عرضه محصول به بازار در حال حل شدن است و تا پایان هفته درباره روغن خوراکی مشکلی نخواهیم داشت. وی مشکل تحویل روغن خام به کارخانهها را یکی از دلایل بوجود آمدن این مشکل دانست و گفت: این مشکل حل شده و تولید در حال انجام است.
اما وزیر صنعت معدن و تجارت در جلسه فوق العاده ستاد تنظیم بازار گفت: تردیدی نیست که با تصمیمات این جلسه، تغییر محسوسی در هفته آینده در قیمت کالاهای اساسی خواهیم داشت. علیرضا رزم حسینی در جلسه فوق العاده ستاد تنظیم بازار که پس از سخنان مقام معظم رهبری در مورد گرانی ها، برگزار شد، گفت: براساس دستور ویژه ریاست جمهوری درخصوص ترخیص کالاهای انباشته (دپو) شده گمرک خوشبختانه هماهنگیهای خوبی بین گمرک، وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی انجام شده است تا ترخیص کالاهای اساسی با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد. وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: به طور قطع تصمیمات این جلسه تغییرات مهمی در کوتاه مدت بر روی بازار خواهد داشت، برای مثال در بخش قیمت گذاری، توزیع و خرید تضمینی گوشت قرمز توسط شرکت پشتیبانی امور دام تصمیمی است که به زودی قیمت این کالا را در بازار کاهش خواهد داد.
وی گفت: آنچه که ستاد مبارزه با قاچاق کالا هم به ما اطمینان داده تا با توجه به کاهش قیمت کالاهای اساسی در کشورمان نسبت به کشورهای همسایه جلوی قاچاق این کالاها را به صورت جدی تری بگیرد. وزیر صنعت معدن و تجارت افزود: تردیدی نیست که با تصمیمات این جلسه در هفته آینده تغییرات محسوسی در قیمت کالاهای اساسی خواهیم داشت.
سیاست منفعلانه در کنترل بازارها
مسعود دانشمند، اقتصاددان
برخی افراد برای سودآوری بیشتر و با آگاهی از افزایش قیمت ها در آینده کالاهایی را برای گرانتر فروختن انبار می کنند که این موضوع امروز در سطح وسیعی در حال انجام است که به کمبود کالا منجر شده است. همچنین کالاها در گمرک به دلیل سیاستهای سختگیرانه بانک مرکزی خاک میخورد. در صورتی که مثلا کالا را با ارز نیمایی ترخیص کنند و دولت باید نظارت داشته باشد که این کالا با نرخ نیمایی وارد بازار و تولید شود و در فرآیند قرار گیرد در حالی که سیاستها سختگرانه باعث افزایش تقاضا در بازار ارز شده و قیمتها بالا میرود و عکس آن با کاهش تقاضا، نرخها کاهشی خواهند شد.
از طرفی دیگر، مشکل اصلی اقتصاد ایران در این شرایط این است که مردم قدرت خرید ندارند و قیمت کالاها به قدری بالاست که با دستمزدهایی که میگیرند نمیتوانند آن کالاها را تهیه کنند. نرخ تورم بالاست و قیمتها لحظهای افزایش پیدا می کند.و در این وضعیت و دستمزدهایی که وجود دارد مردم نمیتوانند کالاهای مورد نیاز خود را تامین کنند.
آنچه بازار کالاهای اساسی را دچار مشکل کرده، مدیریت ضعیف و خواب دستگاههای نظارتی است. در وضعیت فعلی دولت نوسان نرخ ارز و تحریمهای بینالمللی را مقصر تمام آشفتگیها میداند اما اینکه بازار در چنین شرایطی قرار دارد، حاکی از مدیریت ضعیف دولت است که باعث شده حتی خرید کوچکترین مایحتاج نیز به دغدغه مردم تبدیل شود. جای تعجب است که چرا دولت در شرایط فعلی از نظرات بخش خصوصی برای تنظیم بازار استفاده نمیکند.
این در حالی است که تولید نیز کاهش یافته است. یکی از چالشهای امروز تولیدکنندگان نوسانات نرخ ارز است که به تولید ضربه میزند. زیرا تولیدکننده نمیداند برای خرید مواد اولیه خود اقدام کند یا نه. به دلیل نوسانات نرخ ارز، قیمت مواد اولیه تولید متفاوت و در قیمت تمام شده تولید اثر گذار است و باعث کاهش میزان تولید میشود؛ زیرا سرمایه در گردش واحدهای تولیدی نمیتواند پاسخگوی افزایش قیمتها باشد. اگر قدرت خرید مصرف کننده هم کاهش یابد و جواب ندهد که در این شرایط نمیدهد، کالای تولید شده، روی دست تولیدکننده میماند و از سوی دیگر افزایش قیمت هم باعث میشود تولیدکننده دست نگه دارد و کمتر تولید کند. نوسانات نرخ ارز باغث عامل تورمی و رکود اقتصادی میشود و با کاهش یا توقف تولید، نرخ بیکاری بیشتر خواهد شد.