سایه سنگین انتخابات آمریکا بر بورس

کسانی که از این آب گل آلود برای خودشان می خواهند ماهی بگیرند و اعلام کنند که این بازار به این دلایل که ما می گوییم پایین می آید و به آن دلایلی که ما گفتیم، بالا رفت به مکانیزم بازار آشنا نیستند. بازار سرمایه همانند بسیاری از بازارها، بازاری است که روندی صعودی و نزولی خواهد داشت؛ اما جنس رشد و جنس حرکت بازارها می تواند متفاوت باشد.
در سال ۱۳۹۸ قبل از اینکه دولت و دولتمردان، مردم را دعوت کنند که وارد بازار سرمایه شوند، بورس بازاری بود که بازده خوبی داده بود. به دلایل مختلف ازجمله به دلیل اینکه تفاوت قیمت تسعیر ارز را در آن می دیدیم، افزایش قیمت ارز را روی خیلی از کالاها می دیدیم، روند تورم را در صورت های مالی می دیدیم و پربازده بود. این روند به همراه کرونا که فرصت تعطیلی را به ارمغان آورد، باعث شد که بسیاری از مردم به بازار سرمایه روی بیاورند. مثل همیشه که ما ایرانیان زمانی که از مهمان دعوت می کنیم از او به خوبی پذیرایی می کنیم، وقتی ما مردم را به بورس دعوت کردیم و میلیون ها ایرانی به این بازار روی آوردند و این دیدگاه را در ذهن آنها ایجاد کردیم که بازار سرمایه یک بازار بدون ریسک است، اولین پاشنه آشیل را ما بنیان نهادیم از روی ناآگاهی یا از روی اعتماد به نفس بسیار زیاد.
هر روزی که مردم را ترغیب به این بازار می کردیم ما خیل عظیمی از افراد را وارد بازاری می کردیم که ریسک جزو لاینفک این بازار بود و روند ورود مردم به این بازار شروع شد. متعاقب آن سرمایه ها به بازار سرازیر شد و باز هم در آنجا چون پیش از آن هیچ برنامه ای نداشتیم، کل سیستم بازار سرمایه ازجمله هسته معاملات را تحت فشار بسیار زیاد قرار دادیم. ناخودآگاه بعد از آن، ذی نفعان بازارهای موازی مثل همه جای دیگر دنیا و در ایران خیلی شدیدتر شروع به تخطئه بازار کردند.
این تخطئه به این شکل بود که یکی می گفت بازار سرمایه قمار است، یکی می گفت بازار کلا مشکل دارد و متعاقب آن بحث های زیادی شد.
در این میان تنها چند تلنگر نیاز بود تا بازار روند نزولی را در پیش بگیرد. دارا دوم و بحث اوراق سلف نفتی و مسائلی از این دست باعث شد تا بازار روند نزولی را آغاز کند و پشت سر آن تحریم ها و انتخابات آمریکا ضربه آخر را به بازار سرمایه وارد کرد.
در حال حاضر در شرایطی هستیم که بازار منتظر این است که رئیس جمهوری آمریکا کیست و روند نزولی بازار تا روز انتخابات ادامه دار خواهد بود.
هرچند ریزش های پیش از آن به دلایل مختلفی آغاز شد ازجمله: عدم برنامه ریزی سیاست گذار، فشار بسیار زیاد به خود بازار بدون درک نیازهای زیرساختی بازار و زیرساخت های بازار و شرایط اقتصاد ایران که چشم انداز آن هر روز که به انتخابات آمریکا نزدیک تر می شویم، نامشخص تر می شود.
روند بازار در روزهای پیشرو سینوسی است. بازار نقد است و منتظر است تا ببیند «بایدن» رئیس جمهور خواهد شد تا روند مثبت نشان دهد یا خیر. اگر «ترامپ» رئیس جمهور بعدی آمریکا شود، روند حتی نزولی تر خواهد شد زیرا تحریم ها شدت بیشتری خواهد گرفت.
این در حالی است که تصور می شود با کاهش قیمت دلار، سرمایه ها از این بازار به بورس می آید اما باید بدانیم زمانی نقدینگی از بازار دلار به سمت بازار سرمایه حرکت می کند که بازار سرمایه یک چشم انداز مستحکم نشان دهد. بازار سرمایه از اقتصاد ایران جدا نیست و آخرین آمارهایی که در مورد اقتصاد ایران وجود دارد به رغم اینکه فروش شرکت ها خوب است و خیلی از شرکت ها به زیر قیمت ذاتی خود رسیده اند؛ اما مردم فعلا علاقه ای به سرمایه گذاری در بازار سرمایه ندارند چون چشم انداز این بازار برای آنها روشن نیست و آنها هم منتظرند که ببیند چه اتفاقی می افتد.