تولید در تنگنای تامین مواد اولیه

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، از نظر برخی امکان جهش تولید در شرایط بد اقتصادی و تحریم های سنگین و یکجانبه ایالات متحده که تمامی کانال های مالی ارتباط با بانکهای خارجی و بازار بین المللی مسدود شده است و تامین کالای موردنیاز بنگاههای تولیدی به سختی میسر می شود و در نتیجه شرایط بی ثباتی را برای نظام اقتصادی ایران رقم زده است، غیر واقعی و باورناپذیر می نماید. ولی در نظر دسته ای دیگر تجربه تاریخی ثابت کرده است رشد و شکوفایی در دل بحرانها و فشار به وجود آمده و شرایط تحریم فرصتی است تا بتوان به موضوع تولید داخلی بیشتر توجه کرد و با برنامه ریزی و تمرکز تولید ناخالص ملی را افزایش داد.

تولید بحثی کوتاه مدت نیست؛ اصلاحاتی باید رخ دهد که اثرات تحریم بر بخش تولید را کاهش دهیم. مثلا در این شرایط باید آینده مشخصی را برای تولیدکننده ترسیم کنیم. سوال این است که شش ماه آینده تا پنج سال آینده چه خواهد شد؟ الان هیچ تولیدکننده ای هیچ تصویر مشخص و روشنی ندارد؛ نمی داند نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ رشد اقتصادی به چه سمتی خواهد رفت. نتوانسته ایم تصویر شفافی از اقتصاد پیش رو ارائه دهیم. محور بعدی این است که ما در شرایط تحریم هستیم و بخش تولید داخلی هم با یک خودتحریمی همراه است. انتظار این است که در چنین شرایطی، بوروکراسی پیچیده و قوانین غیرضرور از جلوی راه کسب وکار برداشته شود. در این صورت، تولیدکننده مطمئن می شود که گرچه با تحریم های سفت وسخت روبه رو است، اما می تواند در فضای کسب وکار تسهیل شده ای به کار خود ادامه دهد و تحریم های درونی دیگر وجود ندارد و بوروکراسی زائد از بین رفته است.

کوچک شدن تولید و صادرات

آلبرت بغزیان، اقتصاددان

به طور قطع وقتی یک اقتصاد می تواند رشد کند که بتواند در تولید موفق عمل کند و در بازارهای داخلی بر رقبای خارجی غلبه کند و صادرات موفقی در بازارهای خارجی داشته باشد. درست است که تحریم ها در تولید و رونق آن تاثیرگذار بوده و خواهند بود اما بسیاری از مشکلات فعلی اقتصادی و مهم تر از همه بخش تولید ربط زیادی به تحریم‌ها ندارد و به مسئولیت‌ناپذیری و بی‌اعتنایی دولت برمی‌گردد. در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی مبادلات بانکی و واردات و صادرات محدود می شود. در شرایطی که این محدودیت ها تولید و صادرات را کوچک می‌کند تنها راه تسهیل در قوانین و مقررات داخلی و کمک به واحدهای تولید برای جبران کاهش سرمایه در گردش است. البته در چنین شرایطی بخشی از اقتصاد دچار رانت می شود که دولت باید با این بخش مبارزه کند و فضای یکسانی را برای بخش خصوصی و دولتی فراهم کند.

البته متاسفانه تحریم تبدیل به پوششی شده است در مقابل عدم برنامه ریزی مناسب اقتصادی، عدم نظارت و در نتیجه افزایش قیمت های مستمر حتی در کالاهایی که ارتباطی با تحریم ها نیز ندارند. در همین شرایط تحریم و کرونا هم جهش تولید امکان‌پذیر است و می‌توان از ظرفیت های ایجاد شده در تولید کالاهای بهداشتی و درمانی برای صادرات به کشورهای منطقه استفاده کرد. همه مشکلات اقتصادی را نیز نمی توان زیر پوشش و چتر تحریم ها از سر گذراند. تحریم مقوله ای است که طی سال ها شاهد آن بوده ایم. فعالان اقتصادی به نوعی ساز و کارهای مواجه شدن با این روند را پیدا کرده اند و طی سال های گذشته با توجه به دست های بسته شان به واسطه تحریم همچنان تولید، صادرات و واردات را زنده نگاه داشته اند. فعالان اقتصادی در پی دشواری های بسیار اقتصاد کشور را حفظ کرده اند، حالا اما یافتن راهکار به دلیل بی توجهی دولت بسیار دشوار شده است. صادرکنندگان در شرایط فعلی امیدوار به حفظ بازار خارجی و صادرات هستند. این نکته مهم را باید مورد توجه قرار داد که حفظ بازار به معنی ارز آوری برای کشور و در مراحل بعدی تامین ارز به منظور واردات کالاهای ضروری است. عدم رونق این رویه منجر به پاره شدن زنجیره ثمربخش شده و در نتیجه شاهد واردات کالاهای غیرضروری نیز هستیم.