سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
سرمقاله-
نرخ ارز در بازار ایران توسط بانک مرکزی تعیین می شود؛ یعنی من نمی پذیرم که بازار آزاد نرخ این متغیر کلیدی اقتصاد ما را تغییر دهد. اگر بازار ارز بخواهد نرخ ارز را از ۴ هزار تومان به ۳۲ هزار تومان تغییر دهد، پس وظیفه بانک مرکزی در این میان چیست؟
بانک مرکزی متولی حفظ ارزش خارجی پول است. حرکت های بانک مرکزی و نرخی که خودش اعلام می کند و ارزی که خودش در بازار عرضه می کند نرخ را در بازار تعیین می کند. بنابراین همه این مسائل به سیاست های بانک مرکزی برمی گردد. اگر بانک مرکزی می خواهد ارز خود را گران تر بفروشد، چه بهتر که در شرایطی این کار انجام شود که همه چیز برای توجیه این گرانی مهیاست. فرض کنید به انتخابات آمریکا نزدیک می شویم و ممکن است ترامپ انتخاب شود بنابراین ارز بالا خواهد رفت یا آمریکا چند بانک را تحریم می کند. بنابراین توجیه خوبی برای گران شدن مجدد ارز است.
برای پیش بینی آینده این بازار همه چیز به این برمی گردد که در سر بانک مرکزی دارد چه می گذرد؟
زمانی که حاج قاسم سلیمانی را شهید کردند، شرایط بدتر بود. چرا نرخ ارز تغییر نکرد؟ زمانی که ایران به مواضع آمریکا موشک زد چه تغییری در نرخ ارز ایجاد شد؟ روند کاهش در نرخ ارز پدید آمد. بنابراین بانک مرکزی در آن زمان اراده حفظ ثبات نرخ ارز را داشت؛ اما در حال حاضر ندارد.
باید از بانک مرکزی پرسید که از این کار چه اهدافی را دنبال می کند زیرا بانک مرکزی که نباید مثل بازار آزاد به دنبال منفعت باشد. چون منفعت بخش خصوصی با گرانی ارز زیاد می شود؛ اما این افزایش باعث تورم در کل جامعه خواهد شد و هم اینک باعث شده که اجاره خانه ها براساس نرخ دلار تعیین شود. قیمت مسکن، خودرو، مرغ و همه کالاها گران شده است.
پس بانک مرکزی واقف است که نرخ ارز بالاتر یعنی فاجعه برای قیمت ها. حالا اینکه چرا این کار را می کند، باید از این نهاد پرسید. خود بانک مرکزی می گوید که این قیمت سازی از سوی بازار آزاد است. در حال حاضر این دو روز چه اتفاقی افتاده که نرخ ارز از ۳۲ هزار تومان پایین تر آمد؟ آیا بانک مرکزی ارز تزریق کرده است؟ اگر تزریق کرده با چه نرخی؟ این در حالی است که عرضه۵۰ میلیون دلار وعده داده شده از سوی این بانک رقم کمی نیست. توجه کنید که کسانی که در صف های خرید ارز ایستاده اند این میزان خرید ارز ندارند. اینکه با چه نرخی این ارز را فروخته محل سوال است. وقتی تابلوی صرافی بانک ملی که بانک مرکزی نرخ آن را اعلام می کند، آن عدد بالاتر می رود معلوم است که بازار آزاد هم بالاتر می رود. اگر بازار می خواهد بانک مرکزی را به دنبال خود بکشاند که فاجعه است. یعنی یک نهادی با آن قدرت تسلیم معاملات ارزی بازار آزاد می شود؟ خیر، چنین نیست. وقتی از صرافی ها می پرسیم که می گویند ما از بانک مرکزی نرخ می گیریم. چرا ساعت ۱۱ به بعد نرخ دلار و ارز درمی آید؟ چرا بعد از ساعت ۲ ظهر بازار رها می شود و هر کسی نرخی اعلام می کند؟ چون بانک مرکزی است که نرخ را اعلام می کند.
پیش بینی من این است که اگر بانک مرکزی این رویه که در پیش گرفته را پیش ببرد ما تا آخر سال دلار ۴۰ هزار تومانی را خواهیم داشت صرف نظر از اینکه نتیجه انتخابات آمریکا چه باشد زیرا ما کماکان تحریم های آمریکا را خواهیم داشت. کماکان هم آمریکا در برجام به ایران فشار می آورد و وارد این موضوع نمی شود و حتی بایدن هم انتخاب شود اتفاق خاصی نمی افتد. بنابراین بانک مرکزی باید تکلیف خود را با نظام ارزی کشور مشخص کند. چرا زمانی که نرخ ارز ۴۲۰۰ بود بانک مرکزی خوب عمل می کرد؟ الان چه اتفاقی افتاده که بانک مرکزی حاضر شده نرخ ارز تا ۳۲ هزار تومان حرکت کند؟ این را خود بانک مرکزی باید پاسخگو باشد.
