شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، با وجود آنکه بعضی کارشناسان بر لزوم افزایش سقف و کاهش سود تسهیلات مسکن در شرایط فعلی تأکید دارند، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی افزایش وام مسکن را در ایجاد تورم بازار ملک موثر می داند و معتقد است که باید از طریق افزایش ساخت و ساز، تعادل قیمتی را در بازار مسکن ایجاد کرد. این در حالیست که عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی راهکار تعادل بخشی در بازار مسکن را احیای نظام پسانداز می دانست و در دوره او وام مسکن از حدود ۲۰ میلیون تومان به سقف ۱۶۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد.
به تازگی نیز رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی بر ضرورت افزایش سقف تسهیلات مسکن تأکید کرده و گفته است: یکی از راهکارهای کوتاه مدت، افزایش قدرت مالی خریداران واقعی است از این رو دولت میتواند در این عرصه نسبت به افزایش سقف تسهیلات مسکن و کاهش سود وام ها اقدام کند. در تمام کشورها وام مسکن حدود ۷۰ درصد از قیمت مسکن را پوشش می دهد اما در کشور ما با وام ارائه شده نمی توان خانه خریداری کرد.
چرا سقف تسهیلات مسکن افزایش نمییابد؟
محمد حسن مرادی، مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن درباره برنامه بانک مسکن برای افزایش تسهیلات مسکن که بخش زیادی از پرسش تلفنی مشتریان را به خود اختصاص میدهد، اظهار کرد: بانک مسکن دو محدودیت در این حوزه دارد. نخست اینکه برای افزایش تسهیلات با محدودیت منابع مواجه است و دوم اینکه قطعاً با افزایش سقف تسهیلات مسکن، میزان اقساط نیز افزایش مییابد و برخی متقاضیان در بازپرداخت تسهیلات با مشکل مواجه میشوند.
وی با تاکید بر اینکه در افزایش تسهیلات باید توان پرداخت اقساط متقاضیان و گروه هدف را در نظر بگیریم، گفت: حتی در شرایط فعلی هم برخی متقاضیان توان بازپرداخت تسهیلات را ندارند که به دلیل رشد هزینهها و تثبیت درآمد است. بنابراین بانک مسکن باید تمام جوانب را در افزایش تسهیلات در نظر بگیرد.
وام مسکن به واقعیت نزدیک نیست
بیت الله ستاریان، کارشناس مسکن
افزایش قیمت مسکن در مدت اخیر موجب شد تا همان کسانی هم که قادر به خرید خانه و مسکن بودند از گردونه خارج شوند. متاسفانه میزان تسهیلات مسکن با توجه به افزایش نرخ مسکن رشد نکرده و این موضوع موجب کمرنگ شدن نقش وام مسکن در خانه دار شدن مردم شد. سهم ناچیز وام مسکن برای خانه اولی ها نیز صادق است. سال ۹۸ قیمت مسکن در تهران ۴۲ درصد نسبت به سال ۹۷ افزایش پیدا کرد و در اسفند ماه به میانگین بی سابقه ۱۵.۶ میلیون تومان در هر متر مربع رسید. در حال حاضر نیز میانگین هر متر مربع مسکن به قیمت ۲۳ میلیون تومان رسیده است. بنابراین سقف وامهای مسکن با قیمت مسکن در شهرهای بزرگ همخوانی ندارد. تسهیلات برای خرید مسکن، هنوز هم یک رقم ناچیز است و تنها در برخی از شهرستانها این رقم وام قابلقبول است.
از طرفی دیگر ظرفیت ها هم محدود است. مگر چند نفر می توانند از این تسهیلات استفاده کنند. مشکل مسکن با این ابزار ساده حل نمیشود. این روشها مانند مسکنی هستند که از شدت درد کم میکنند اما توان درمان درد را ندارند. براساس محاسبات تقاضای مطلق، سالانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی نیاز داریم، در حالی که در اوج تولید نتوانستهایم رکورد یک میلیون را بزنیم و با تکیه بر به عنوان مثال ۱۰ یا ۵۰ هزار وام مسکن نمیتوان این سطح نیاز را پاسخ داد.
با این قیمتها شاید مردم ۵ تا ۱۰ متر از مسکن را با تکیه بر این وامها تهیه کنند. میزان این وامها در برابر قیمت مسکن در تهران و شهرهای بزرگ، رقمی نیست. برهمین اساس است که بارها تکرار کرده ایم که مقدار وامها نسبت به قیمت مسکن در شهرهای بزرگ، همخوانی ندارد و نزدیک به واقعیت نیست.
در کشورهای توسعه یافته معمولاً برای کمک به یک بخش به منظور خروج از رکود آن مشوقهای مالیاتی و تسهیلات ارزان قیمت ارائه می شود. این در حالی است که عمده تسهیلات پرداختی به بخش ساخت و ساز در ایران با نرخ سود ۱۸ درصد و مدت بازپرداخت حداکثر ۱۲ ساله ارائه میشود. معمولاً هم بانک ها به دلیل مدت زمان طولانی دوره تقسیط تسهیلات مسکن از پرداخت این نوع وام ها شانه خالی میکنند. این در حالی است که وامهای پرداختی در دیگر کشورها دارای نرخ سوده یک تا سه درصد و مدت بازپرداخت ۲۰ تا ۳۰ سال است.