تناقض آمارهای تولید و رشد بورس

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، بورس های جهانی به دلیل کرونا در حال سقوط هستند چرا که بورس آیینه اقتصاد است. بورس ایران انعکاسی از اقتصاد ما نیست. وضعیت بودجه دولت، وضعیت تحریم ها به گونه ای نیست که منجر به رشد بورس شود. شاخص بورس ایران بیانگر وضع اقتصاد نیست بلکه بیانگر مسائل حاشیه ای بورس است که از بیرون روی بورس اثر می گذارد. به هر نفر یک کد می دهند و مثل دلار در صف خرید سهام قرار می گیرند. مردم هم برای گرفتن کد هجوم آورده اند. افرادی که که هیچ شناختی از بازار ندارند. حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا نیز در این رابطه می گوید: ۷۰ درصد بنگاه‌های حاضر در بورس، یا سود نمی‌دهند یا زیانده هستند، در حالیکه قیمت سهام شان روزانه در حال افزایش است. رشد شاخص بورس، هیچ کمکی به تولید نکرده و این ما را نگران می‌کند.

اما نرخ منفی تولید در حالی اتفاق افتاده که حسن روحانی، رئیس جمهور در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با مدیران صنایع پتروشیمی و فولاد و طرح برخی موانع مسیر فعالیت ها و درخواست برای رفع این مشکلات، تاکید کرد: به هیچ وجه اجازه نمی دهیم چرخه تولید و تجارت کشور گرفتار بروکراسی و مشکلات شود. همه دستگاه ها موظف به رفع این موانع و ایجاد هماهنگی حداکثری هستند. روحانی با اشاره به مباحث مطرح شده در خصوص عرضه سهام شرکت های دولتی در بورس گفت: با طراحی ها و برنامه ریزی های خوبی که از سوی دستگاه های مختلف انجام گرفته است، می توان امیدوار بود بورس کشور در مسیر حرکتی منطقی و پایدار باشد. این فرآیند که در راستای مردمی سازی اقتصاد کشور و هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه است، می تواند تولید کشور را نیز رونق ببخشد.

دولت جوابگوی ریزش ناگهانی بورس باشد

علی اکبر عرب مازار، استاد دانشگاه

برای رشدی که در بازار سرمایه اتفاق افتاده دلیل قانع کننده ای پیدا کرد. نه رونق اقتصادی وجود دارد و نه در تولید اتفاق خاصی افتاده است. در حال حاضر با نرخ منفی تولید این افزایش سرمایه ها بسیار عجیب به نظر می رسد. در شرایطی قرار داریم که بسیاری از مشکلات دست به دست هم داده اند تا رشد اقتصادی وجود نداشته باشد و تولیدی انجام نشود اما به طرز بسیار شگفت انگیزی روزانه ارزش سهام همین شرکتهای تولیدی رشد می کند. بنابراین تنها اتفاقی که می تواند به رشد ارزش سهام منجر شود سفته بازی است. رشد شاخص در بورس بیشتر به دلیل سفته بازی است و نه رشد صنعت و اقتصاد کشور.

تولید منفی است و هزاران دلیل برای این اتفاق وجود دارد اما با وجود زیان ده بودن تولید چطور نمادهای آنها در تابلوی بورس همچنان فعالیت می کند و برای عرضه سهام آنها صف تشکیل می شود. در زمانی که تغییرات سهام یک شرکت منطقی نداشته باشد، نماد آن در بورس بسته می شود تا علت مورد بررسی قرار گیرد در صورتی که در حال حاضر چنین اتفاقاتی در بورس کشور نمی افتد. در حال حاضر تابلوی بورس مکانی برای منفی های جذاب شده که در اصل ضرر و زیان واقعی خود را درآینده و با خروج حمایت دولت از آن خواهند دید.

اما رشد بورس هم کمکی به توسعه تولید نکرده است. اگر افزایش سرمایه برای رونق تولید است پس جرا هیچ گونه تغییری در وضعیت تولید اتفاق نیفتاده است. دولت شرکت ها و دارایی های خود را به بورس آورده و این در حالی است که تولید هیچ گونه منفعتی از آن نبرده است. گویا تنها تامین منابع برای دولت مهم است. به طور کلی حجم عظیم نقدینگی وارد بورس شده و سفته بازی را رونق داده و نگرانی هایی را ایجاد کرده است. شرکت ها بدون توضیح و شفافیت رشد فراوانی کرده و سازمان بورس هیچ حسابرسی از آنها نمی کند از این رو در ارزش گذاری شرکت ها حباب ایجاد می شود. دولت در این زمینه مسئول است و باید جوابگوی ریزش ناگهانی شاخص کل باشد.