شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، مشکل بی پولی در نظام سلامت در ماههای اخیر بسیار پررنگ بوده و موجب شده تا تجهیزات درمان توانایی پاسخگویی به نیاز مردم را نداشته باشد. بر اساس گزارشی که سال گذشته و در وضعیت عادی از نظام سلامت منتشر شده نشان می دهد که کمتر از دو تخت سهم هر هزار بیمار از امکانات درمانی کشور است. این در حالی است که در ماه های اخیر و به دلیل شیوع بیماری کرونا تعداد مراجعین به بیمارستان ها صد برابر شده و این امکانات به طور قطع در بیمارستان ها برای درمان بیمارانی که حال بار بیماران کرونایی را نیز دارد با دردسرهای زیادی همراه است. به طور کلی چندین سال است که «پول»، کلید واژه نگرانیهای حوزه سلامت شده است. با اجرای طرح تحول سلامت و انجام کارهای برزمین مانده و قوانین اجرا نشده، این دغدغه وجود دارد که دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت تحت تاثیر بیپولیهای این حوزه قرار گیرد.
این در حالی است که ایران حتی پیش از شیوع کرونا با کمبود تخت بیمارستانی دست به گریبان بود. شاخص سرانه تخت بیمارستانی در ایران تقریبا یک سوم استاندارد جهانی است. به ازای هر یک هزار نفر تنها ۱,۶ تخت بیمارستانی وجود دارد. کمتر از دو سوم این تختها در اختیار وزارت بهداشت و درمان یا در گفتار عمومیتر «دولتی» هستند. همین میزان تخت بیمارستانی هم نابرابر توزیع شده است. در برخی مناطق ایران سرانه تخت درمانی کمتر از ۶ دهم درصد به ازای هر یک هزار نفر است در حالی که در برخی مناطق ۲,۷ تخت به ازای هر هزار نفر موجود است.
کمبود و توزیع نابرابر تخت بیمارستانی و خدمات سلامت در ایران محصول سیاستهای دولت در دورههای مختلف است که از تامین بودجه لازم برای این بخش امتناع میکند و نگاه «بنگاه محور» و «سودآوری» به سلامت را ترویج و حمایت میکند. بر اساس گزارش های منتشر شده در در مناطق شهری، دهک دهم که بیشترین درآمد را دارد در ماه یک میلیون و ۲۱۰ هزار تومان یعنی ۱۵,۴ برابر دهک اول که در کل سال هم کمتر از یک میلیون تومان (۹۴۳ هزار تومان) برای سلامت و درمان هزینه میکند، برای خدمات سلامت و درمان خرج کرده است.
با این حال رئیس جمهور معتقد است وضعیت بیمارستانهای ایران کاملا مناسب است. روحانی در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاهها گفته بود «یک پزشک متخصص آلمانی به من گفت مراکز درمانی شما از نظر کیفیت و بهداشت، از اروپا بهتر است.» این جمله البته واکنشهای زیادی را در پس داشت. برخی کاربران شبکههای اجتماعی این سوال را طرح کردند که «اگر کیفیت بیمارستانها اینقدر بالاست، چرا مسئولان به محض مریض شدن برای درمان به خارج کشور میروند؟»
بدقولیها در تخصیص بودجههای سلامت
اکبر ترکی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس دهم
در رابطه با مشکلات نظام سلامت بخصوص در بیمارستان ها که محل مراجعه عموم مردم است باید به سمت تمرکززدایی بریوم. ایم بدان معناست که باید قوانینی وجود داشته باشد تا تمرکز بیشتر نظام درمان را از شهرهای بزرگ برداشته و به توزیع آن در شهرستان ها و روستاها بپردازیم. تخت های بیمارستانی و تجهیزات پزشکی اغلب در کلان شهرها مستقر هستند و امکانات درمانی در شهرستان ها بخصوص روستاها بسیار جزئی است.
در کنار این حرکت باید به بررسی ریشه های نبود امکانات درمان در کشور پرداخت. با توجه به مسائل موجود و تحریمهای اعمال شده و عدم فروش نفت طی ماههای اخیر، بودجهای که برای تامین تختهای بیمارستانی دولتی نیاز است بسیار محدود و کم است. به همین جهت در ماه های اخیر و با افزایش بیماران به دلیل شیوع بیماری کرونا شاهد بودیم که در برخی بیمارستان ها کمبود امکانات وجود دارد. از طرفی دیگر بودجه نظام سلامت باید مورد بررسی قرار گیرد. بدقولیها در تخصیص بودجههای سلامت هم در بروز مشکلات مالی نظام سلامت بیتاثیر نبوده است.
لذا باید اقدامات اساسی برای برون رفت از شرایط هشدار برای امکانات نظام سلامت انجام شود. تخت بیمارستانی و تجهیزات درمانی باید در تمام شهرهای کشور به اندازه ای که بتواند پاسخگوی بیماران باشد وجود داشته باشد. در همین بحران کرونا در ماههای ابتدایی شاهد بودیم که بسیاری از مراکز درمانی تجهیزات کافی برای درمان بیماران نداشتند و الزام در این است که برای شرایط بحرانی نیز همواره آمادگی وجود داشته باشد.