چشم انداز مثبت بازار سرمایه

سرمقاله- 
از سال گذشته تاکنون بازار ثانویه تقریبا پررونق شده است، اما این در حالی است که بازار ثانویه دردی را دوا نمی کند. ما باید بازار اولیه را عمیق و بزرگ کنیم و حوض بازار اولیه باید بزرگ شود. باید تلاش شود که بازار سرمایه کریدور تامین مالی شود. در کشور ما از گذشته تاکنون تامین مالی پروژه ها و بنگاه های تولیدی از کانال نظام بانکی صورت می گرفت. در دنیا اصلا بانک ها برای تامین مالی بلندمدت ورود نمی کنند و فقط برای ارائه تسهیلات کوتاه مدت کارگشا هستند. در کشور ما متاسفانه این اتفاق نیفتاده و نظام بانکی ما بیش از ۹۰ درصد تامین منابع مالی را بر عهده داشته و همین عامل هم موجب شده که نتواند خیلی کمکی به تولید کند. باید تلاش شود که در بازار سرمایه، بازار اولیه عمق کافی پیدا کند و بتواند تامین مالی بنگاه ها را به عهده بگیرد. پیشنهاد من این است که دولت برنامه تامین مالی را در بازار سرمایه طراحی و صندوق پروژه ها را سریع طراحی کند؛ یعنی شرکت هایی که در بازار سرمایه فعال هستند اگر نیاز به توسعه و گسترش پروژه ها دارند، باید پروژه هایشان را اعلام کنند یا این پروژه ها در قالب یک صندوق در بازار اولیه عرضه شود. به طور مثال صندوق ها و بنگاه هایی که در حوزه معدن فعال هستند پروژه های خود را اعلام کنند و این پروژه ها در قالب یک صندوق مشخص شود و به طور مثال «صندوق پروژه های معدنی» شود و این صندوق در بازار اولیه تامین مالی شود و در ضمن دولت تلاش کند که شرکت های دولتی را در بازار سرمایه عرضه و بخش خصوصی را نیز ترغیب کند که در بازار سرمایه حضور پیدا کنند. درمجموع دولت باید تمام تلاش خود را کند که بازار اولیه را پررونق کند. بدون بازار اولیه عملا بازار سرمایه چندان فایده ای در اقتصاد نخواهد داشت. آنچه در اقتصاد مهم است این است که ما باید بازار اولیه را پررونق کنیم. راهکار آن نیز این است که باید دولت تلاش کند که برنامه تامین مالی را در بازار اولیه مشخص و تعیین کند تا بازار اولیه بتواند نقش مهمی را ایفا کند. اگر بنگاه های تولیدی تک پروژه های بزرگ یا ملی دارند در بازار اولیه عرضه کنند و باید تلاش شود در بازار سرمایه بنگاه های مشابه بیایند و پروژه های مشترک یا پروژه های خودشان را در یک صندوقی بریزند و این صندوق در بازار اولیه عرضه شود تا تامین مالی صورت بگیرد. ضعف ما در حال حاضر این است که بازار اولیه ما کوچک است. البته دولت تلاش می کند که عرضه های اولیه را زیاد کند ولی باید در کنار اینکه عرضه های اولیه زیاد می شود، صندوق پروژه های شرکت های موجود در بازار سرمایه را نیز راه اندازی کند تا صندوق پروژه ها راه بیفتد.
رشد بازار بورس مهم نیست. مهم این است که دولت باید تمام تلاش خود را بکند که بازار اولیه عمیق شود و تامین مالی به سمت بازار اولیه برود. وقتی بازار اولیه عمق پیدا کند، بازار ثانویه با منطق پیش می رود و ما درگیر سوداگری های افراطی یا نوسانات شدید یا قیمت های غیرواقعی هم نخواهیم بود و مردم هم آرام آرام متوجه می شوند که این بازار، یک بازار تخصصی است و عملا تصمیم گیری ها عقلانی تر و میزان سوددهی عادلانه تر می شود. در حال حاضر ضعف ما این است که این تامین مالی هنوز در بازار اولیه رونق پیدا نکرده و شکل نگرفته است. باید تلاش شود که سال ۹۹ حداقل بین ۲۰ تا ۳۰ تامین منابع مالی پروژه ها از بازار سرمایه صورت بگیرد. در سال های گذشته این میزان کمتر از ۱۰ درصد بوده است. دولت باید این افق را برنامه ریزی و تلاش کند که بنگاه ها پروژه هایشان را به بازار اولیه بیاورند. بنگاه های خصوصی خودشان به بازار اولیه بیایند و در بازار سرمایه پذیرش شوند. پس باید پذیرش شرکت ها را در بازار سرمایه تسریع ببخشیم. دولت شرکت های دولتی خود را در بازار سرمایه عرضه کند. ما تا زمانی که نتوانیم بازار اولیه را توسعه دهیم، بازار ثانویه دردی را از کشور دوا نخواهد کرد. امسال برآورد من این است که بازار سرمایه بازار پررونقی خواهد بود و سودآوری آن نسبت به سایر بازارها همچنان مناسب تر و بهتر خواهد بود. دولت باید عملا تلاش کند که تا حد امکان بازار اولیه را توسعه دهد تا سود منطقی در بازار ثانویه توزیع شود و قیمت های غیرواقعی سهام شکل نگیرد.