شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، بررسی تازهترین آماری که مرکز آمار ایران در رابطه با شاخص قیمت اجاره بهای واحدهای مسکونی خانوارهای شهری منتشر کرد نشان میدهد که از زمستان ۱۳۹۶ تا زمستان سال گذشته متوسط افزایش اجارهبها بین ۱۶.۸ درصد تا ۳۱.۶ درصد متغییر بوده است که کمترین آن مربوط به زمستان ۱۳۹۶ میشود.
براساس این گزارش، متوسط افزایش اجاره بها برای خانوارهای که تمدید قرارداد داشتهاند، در سال ۱۳۹۷ به ۱۷.۲ درصد در بهار، ۲۶.۳ درصد در تابستان، ۲۵.۴ پاییز و در روندی کاهشی به ۲۱ درصد در زمستان میرسد. اما در سال ۱۳۹۸ اجارهبها افزایشی بوده و از ۲۷ درصد در بهار به ۲۷.۱ تابستان، ۳۱.۲ درصد پاییز و در نهایتا ۳۱.۶ درصد در زمستان میرسد. همچنین بررسی وضعیت اجارهبها واحدهای مسکونی در مناطق شهری بیانگر آن است که در زمستان سال گذشته شاخص قیمت به ۱۶۹.۳ رسیده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۴ درصد افزایش یافته است.
وضعیت اجاره در استانها
در زمستان گذشته این فصل بیشترین نرخ تورم فصلی به استان سمنان با ٧.٧ درصد افزایش و کمترین آن به استان آذربایجان غربی با ٠.۶ درصد افزایش اختصاص دارد. درصد تغییرات شاخص قیمت اجاره بها نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه)، ٢٢.٩ درصد است که نسبت به پاییز ١٣٩٨(٢١.۶ درصد)، ١.٣ واحد درصد افزایش دارد.اما بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان لرستان با ٣۵.٧ درصد افزایش و کمترین آن مربوط به استان آذربایجان غربی با ٩.۴ درصد افزایش است. به عبارتی خانوارهای استان لرستان به طور متوسط ١٢.٨ درصد بیشتر از میانگین کل کشور و خانوارهای استان آذربایجان غربی ١٣.۵ درصد کمتر از میانگین کل کشور در بخش اجاره بها هزینه کردهاند.
در همین زمینه نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک با تاکید بر اینکه نرخ اجاره بها همواره تابع قیمت مسکن است گفت:رشد نرخ اجاره بها در سال ۹۹ از میزان رشد قیمت مسکن بیشتر شده و جلوتر خواهد بود.حسام عقبایی در پاسخ به این سئوال که هنوز چند ماه به آغاز فصل نقل و انتقالات مسکن و فصل اجاره مسکن زمان باقیست اما از بازار مسکن خبر می رسد که نرخ اجاره بها افزایش یافته آیا دلیل خاصی در رشد نرخ اجاره بهای مسکن در فصل زمستان وجود دارد گفت: نگرانی مستاجران از رشد نرخ اجاره بها باعث شد تا این روزها تمدید قرارداد قبل از سررسید زمان افزایش یافته است.اما موضوعی که یک سال و یا دو سال است بیشتر نمود پیدا کرده است این است که دیگر فصل جابجایی ها مثل گذشته فقط محدود به فصل تابستان نیست.
وی ادامه داد:این روزها مستاجران برای اینکه به رشد نرخ اجاره بها برخورد نکنند اقدام به تمدید قراردادهای خود با مالکان می کنند بنابراین پیش بینی مستاجران از افزایش نرخ اجاره بها در سال ۹۹ باعث شده تا میزان تمدید قراردادها با مالکان افزایش یابد. عقبایی تاکید کرد:اجاره بهای مسکن تابع قیمت مسکن است اما موضوعی که باید به آن اذعان کرد این است که قیمت مسکن در سال آینده اگر زیر نرخ تورم عمومی رشد کند نرخ اجاره بها بیشتر از رشد قیمت مسکن افزایش خواهد یافت.
نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تصریح کرد:تغییرات و رشد نرخ اجاره بهای مسکن تنها تابع قیمت مسکن نمی تواند باشد چرا که در اجاره بها عوامل برونی مثل قیمت سوخت، کالا، دلار و حمل و نقل تاثیرگذار خواهد بود. یعنی یک موجر با این عنوان که قیمت گوشت نسبت به سال گذشته ۲۰ هزار تومان گران شده پس باید نرخ اجاره بها نیز به نسبت رشد کالاها افزایش یابد حتی اگر قیمت مسکن رشد نکرده باشد. وی ادامه داد: اغلب مالکان و موجران از محل دریافت اجاره بها کسب درآمد می کنند به همین منظور وقتی نرخ کالاها افزایش می یابد آنها نیز با مقایسه این شاخص ها تلاش می کنند مستاجران را ترغیب کنند که نرخ اجاره بها باید افزایش یابد.عقبایی در پاسخ به این سئوال که نظام اجاره داری حرفه ای تا چه حد می تواند به اجاره بها کمک کند خاطر نشان کرد:دولت باید عرضه مسکن را در بازار به گونه ای افزایش دهد که از تقاضا عقب نماند. پس یکی از شاخص هایی که می تواند اجاره بها را کنترل کند نظام اجاره داری حرفه ای است که سالهاست به آن تاکید می شود اما توجهی به آن صورت نمی گیرد.
صندوق ودیعه مسکن به موجران سود پرداخت کند
حمیدرضا چراغی، کارشناس بازار مسکن
بازار مسکن و اجاره بها به عوامل بسیاری برای نوسانات و تغییرات بستگی دارد. از سال گذشته تاکنون دلایل بسیاری بر این بازار و رشد قیمتهای آن تاثیر داشته که موجب شد تا میزان معاملات در بازار مسکن کاهش بسیاری را تجربه کند. ناتوانی در تحقق مالیات ستانی از خانه های خالی هم موجب شده تا قیمت مسکن و بخصوص اجاره بها افزایش داشته باشد. این واحدها باید به بازار عرضه شوند و تقاضا را پاسخگو باشند. اجرای دقیق این مالیات بستگی به این دارد که سامانه املاک و اسکان آماده شود؛ در حال حاضر سامانه فقط رونمایی شده و اطلاعاتی ندارد. اگر بتوانند اطلاعات را در سامانه بارگذاری کنند و از آن خروجی بگیرند احتمال اجرایی دارد، ولی هنوز اقدامی انجام نشده است. باید نرخ های مالیاتی در این حوزه مؤثرتر شود و جذابیت داشته باشد تا فرد خانه را خالی نگه ندارد. همچنین شرایط اقتصاد کلان باید باثبات تر و قابل پیش بینی باشد تا افرادی که به سمت سرمایه گذاری ملک می روند توان تصمیم گیری داشته باشند. در حال حاضر شرایط بازار مسکن و اقتصاد کلان چندان امیدبخش نیست و از آن طرف، بازارهای دیگر هم سود بیشتری و هم نقدشوندگی بالاتری دارند.
از طرفی دیگر باید طرح راه اندازی صندوق ودیعه مسکن اجرایی شود. البته این پیشنهاد که در گذشته نیز ارائه شده بود اما در حال حاضر امکان اجرایی بیشتر و به صرفه تری برای وضعیت فعلی بازار مسکن دارد. در حال حاضر تنها بازاری که سود خوبی پرداخت می کند، بازار سرمایه است بنابراین می توان صندوقی نیز در بازار سرمایه و با مجوز بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار راه اندازی کرد که ودیعه های مسکن را مالکان و موجران جمع آوری کرده و با استفاده از این آورده ها، به موجران سود پرداخت کند با این شرط که مالک حق ندارد طی یک سال به این ودیعه دست اندازی کند و می بایست با اجاره بهای کمتری، واحد مسکونی را واگذاری کند.