سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، بیکاری، یکی از تبعات اقتصادی شیوع کروناست که به‌واسطه اعمال محدودیت‌های ترددی و تعطیلی کسب‌وکارها، دامن‌گیر بخش قابل‌توجهی از نیروی کار کشور می‌شود. در شرایط عادی، چنانچه کسی شغل خود را از دست بدهد و مانند مشمولان قانون کار، سه درصد حق بیمه بیکاری را پرداخته باشد، می‌تواند ضمن درخواست استفاده از بیمه بیکاری در ادارات کار و پس از طی مراحل اداری، تا سقف ۸۰ درصد حقوق ماهانه خود را به‌عنوان مستمری در دوره بیکاری دریافت کنند.
این مبلغ از صندوق بیکاری بیمه تأمین اجتماعی و در ازای سه درصد حق بیمه‌ای که به نام کارگر در دوره اشتغال پرداخت شده، به‌حساب کارگران واریز می‌شود.اما کسانی که در دوره کرونا بیکار شده‌اند و از بیمه بیکاری محروم بوده‌اند، شرایط متفاوتی دارند و باید به دنبال استفاده از نوع تازه‌ای مستمری بیکاری باشند که دولت در نظر گرفته است. دولت برای حمایت از معیشت کسانی که بالاجبار در دوره شیوع کرونا کار خود را از دست داده‌اند، پنج هزار میلیارد تومان در نظر گرفته که با تزریق به صندوق بیکاری، صرف حمایت از کسانی خواهد شد که با تعطیلی مشاغل در اپیدمی کرونا از ادامه کار بازمانده‌اند.
اما در حال حاضر با وجود ثبت نام نهایی تعداد بسیار زیادی متقاضی خبری از پرداخت بیمه بیماری نیست. این در حالی است که دولت اعلام کرده است که کارگرانی که به دلیل اتخاذ سیاست‌های پیشگیری از شیوع ویروس کرونا بیکار شدند، نگران حقوق خود نباشند زیرا اقدامات لازم برای پرداخت بیمه بیکاری آنان در حال انجام است. همچنین دولت مدعی پرداخت بسته حمایتی، علاوه بر بیمه بیکاری به کارگران بیکار شده در بحران کنونی شده است. اما سرنوشت بخش بزرگی از کارگران قراردادی و روزمزد، در بلاتکلیفی و مبهم است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم که متولی امر است درباره شبهات این موضوع به کارگران نگران پاسخگو نیست.
مدیرکل بیمه بیکاری وزارت کار گفت: از ۲۳ اسفند ماه تاکنون ۷۸۳ هزار نفر درخواست خود برای دریافت بیمه بیکاری را ثبت کرده‌اند که ۶۵۴ هزار نفر مشمول برقراری بیمه بیکاری در مرحله اول شده‌اند. مسعود بابایی در مورد آخرین وضعیت سامانه بیمه بیکاری، اظهار داشت: به منظور جلوگیری از تردد افراد و لزوم قطع زنجیره انتقال بیماری کرونا، از ۲۳ اسفند ماه سامانه بیمه بیکاری راه‌اندازی شد و افراد در صورت داشتن شرایط، می‌توانند درخواست خود برای دریافت بیمه بیکاری را بدون نیاز به مراجعه حضوری، در این سامانه ثبت کنند. مدیرکل بیمه بیکاری و حمایت از مشاغل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: تاکنون ۷۸۳ هزار نفر در این سامانه درخواست خود را ثبت کرده‌اند که حدود ۶۵۴ هزار نفر مشمول مرحله اول شده‌اند. در صورت تخصیص اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه، پرداخت‌ها عملیاتی خواهد شد.
وی با بیان اینکه جهت برقرار شدن بیمه بیکارشدگان ناشی از شیوع کرونا، ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار باید تخصیص داده شود، ادامه داد: سال گذشته تعداد کل مقرری‌بگیران بیمه بیکاری ۲۶۰ هزار نفر بود این در حالی است که از ۲۳ اسفند تاکنون ۶۵۴ هزار نفر درخواست برای دریافت بیمه بیکاری ثبت شده است. همین مساله نشان می‌دهد که برای پوشش این تعداد بیکار، باید تخصیص اعتبار ویژه‌ای صورت بگیرد. بابایی تصریح کرد: فعلاً مشاغل پرخطر ممنوعیت ادامه فعالیت دارند. بنا شد مشاغل کم‌خطر از ۲۳ فروردین در استان‌ها و ۳۰ فروردین در تهران کسب و کار خود را شروع کنند اما بخشی از این بنگاه‌ها، به دلیل مشکلاتی که داشتند حتی اگر مجوز فعالیت دریافت کنند، ممکن است فعلاً نتوانند به شرایط قبل بازگردند، بنابراین باید در مقطعی حمایت شوند و کارگران تحت پوشش قرار گیرند تا زودتر فعالیت‌ها به روال قبلی برگردد. این مقام مسئول افزود: در مرحله اول پالایش اطلاعات، اطلاعات ۲۵۰ هزار متقاضی را جهت پالایش بیمه‌پردازی به تأمین اجتماعی ارسال کرده‌ایم. وی یادآور شد: با توجه به اینکه بسیاری از کسب‌وکارها از شیوع کرونا متأثر شده‌اند احتمال افزایش ثبت‌درخواست برای بیمه بیکاری وجود دارد.
بازگرداندن کارگران به بازار رسمی اشتغال
حسین حبیبی، عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شورا‌های اسلامی کار
بحرانی که به دنبال شیوع بیماری کرونا در مشاغل و کسبد و کارها ایجاد شد منجبر به بیکاری هزاران هزار نفر شده که این افزاد به دلیل اینکه ناخواسته از کار بیکار شده اند منبع درآمدی برای گذران زندگی ندارند و ناچار باید از سوی دولت حمایت شوند. در حال حاضر با وجود مشاهده هزاران بیکار در سامانه بیمه بیکاری هنوز منابع پرداختی آن مشخص و اعلام نشده است. به همین دلیل کارگران بیکارشده سرگردان شده و توانایی گذران زندگی را ندارند.
دریافت مقرری بیمه بیکاری حق قانونی همه کارگرانی است که سازمان تامین اجتماعی آن‌ها را به عنوان بیمه شده اجباری به رسمیت شناخته است و در نتیجه حالا به دلیل شیوع کرونا شغل خود را اجبارا از دست داده‌اند. شرایط مندرج در ماده ۱۵ قانون کار و ماده ۲ قانون بیمه بیکاری نیز به همین روند اشاره دارد. هر کارگری که به صورت غیر ناخواسته و در نتیجه وقوع حوادث قهری و بلایای طبیعی شغلش را از دست بدهد به شرط داشتن سابقه پرداخت حق بیمه می‌تواند به صورت موقت از مزایای بیمه بیکاری استفاده کند و در طی مدت دریافت مقرری ضمن گذراندن دوره‌های مهارت آموزی باید این آمادگی را داشته باشد تا به محض دایر شدن کارگاه به شغل سابق خود بازگردد و یا در کارگاهی دیگر در یک حرفه مناسب مشغول کار شود.
البته صندوق بیمه بیکاری هرگز تا به این اندازه زیر فشار مالی نبوده است. سالهاست که منابع این سازمان در بهترین حالت کفاف مقرری‌های تعیین شده را می‌دهد و ابدا ریالی از حق بیمه‌های پرداختی باقی نمی‌ماند تا بتوان آن را سرمایه گذاری کرد. طبق مقررات جاری سازمان تامین اجتماعی معادل سه درصد از هزینه حق بیمه هر کارگر باید در صندوق بیمه بیکاری واریز شود. پیش از این نیز بخش قابل توجهی از کارفرمایان به دلیل آنچه که شرایط نامناسب تولید نامیده می‌شود به سازمان تامین اجتماعی بدهکار بوده‌اند و طبیعی است که از این طریق مطالبات صندوق بیمه بیکاری به صورت کامل وصول نشده باشد. بنابراین نهاد‌های اقتصادی حاکمیتی باید در کنار کمک به صندوق بیمه بیکاری، بخشی از منابع مالی خود را برای جبران آسیب‌های اقتصادی بنگاه‌ها اختصاص دهند. فرض کنیم که از فردا بحران کرونا برای همیشه پایان یابد، اما در برخی حرفه‌ها و صنایع بازگشت مجدد بنگاه‌ها به مدار امری دشوار و هزینه‌بر است و چه بهتر که این نهاد‌ها تامین کننده بخشی از هزینه‌ها باشند و صدالبته که بهتر است این بار شرایط طوری پیش برود که همه کارگران بتوانند در بازار رسمی اشتغال مشغول کار شوند و کسی فاقد بیمه اجتماعی نماند.
