مردم به ذخیره کالای اساسی روی آوردند

به گزارش کسب و کار نیوز، در همین راستا حسین مدرس خیابانی قائم مقام وزیر صنعت گفت: «تغییر الگوی خرید مردم بعد از شیوع بیماری کرونا مقداری جابه جا شده است. در این راستا برنامه فروش های اینترنتی چند روزی است بیشتر شده به طوری که فروش اینترنتی ۴۰ درصد افزایش یافته است.» این در حالی است که اگر به سبد خرید مردم نگاهی بیندازیم مشخص است که این روزها با شایعه کمبود مواد اولیه تولید مردم به سمت خرید کالاهای اساسی و به ویژه اقلام بهداشتی روی آورده اند. این در حالی است که بسیاری از مسئولان این فروشگاه ها معتقدند مردم نه تنها برای خرید اقلام مصرفی خود خرید می کنند، بلکه به نوعی به انبوه سازی و نگه داشتن و ذخیره کردن کالاها به ویژه کالاهای اساسی روی آورده اند.

خسارت آنلاین‌ها با افزایش مقطعی فروش جبران نمی‌شود

عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی

در حالی که یک سری از کسب و کارهای اینترنتی شاهد افزایش فروش به دلیل شیوع کرونا و ترجیح مردم به خرید اینترنتی هستند، فراموش نکنیم که بخش بسیار بزرگی از کسب و کارهای اینترنتی و استارتاپ‌ها، شاهد کاهش فروش و درآمد حتی تا ۹۰ درصد هستند، از جمله بسترهای ارائه خدمات، از جمله حوزه گردشگری و حوزه‌های مرتبط و بسیاری دیگر از حوزه‌های کسب و کارهای آنلاین. به همین دلیل، احتمالاً شادی برخی عزیزان و بزرگ‌نمایی‌هایی که می‌شود (و یاد و خاطرۀ آن در زمان قطعی اینترنت در اواخر آبان و آذر هنوز با ماست)، شاید، چندان درست نباشد.

توجه داشته ‌باشیم که با وجود افزایش فروش در برخی کسب و کارهای اینترنتی که اتفاقاً گسترده‌تر شدن آن به کاهش احتمال انتشار ویروس کرونا کمک می‌کند، بخش قابل توجهی از کسب و کارهای اینترنتی هم‌اکنون در وضعیت اسفناکی به سر می‌برند. بنابراین، وضعیت، چه وضعیت جامعه، چه وضعیت کسب و کارهای اینترنتی، وضعیتی نیست که بخواهیم شادی کنیم.

در حال حاضر، بیشترین میزان افزایش فروش و درآمد در حوزه کسب و کارهای آنلاین، مربوط به فروشگاه‌های اقلام ضروری و مایحتاج روزانه است که با رشد عجیبی روبه رو بوده‌اند. حوزه آموزش آنلاین هم از این استقبال بی‌بهره نبوده. صنعت تفریحات (بخش تلویزیون‌های اینترنتی) هم افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد.

ضمناً، توجه داشته باشیم که مثلا در فروشگاه‌های بزرگی مثل «دیجی کالا»، «اُکالا» و …، در مجموع افزایش فروش مشاهده می‌شود اما در بسیاری از گروه‌های کالایی هم کاهش فروش دیده می‌شود. یعنی مدل و سبد خرید کالایی مردم امسال، با هر سال دیگری در شب عید تفاوت دارد و بخش عمده‌ای از این افزایش به دلیل چند گروه کالایی حوزۀ ملزومات مورد نیاز مردم است. طبیعی است بخشی از مردم، با وجود اصرار مکرر برخی عزیزان که حل مشکلات را به شنبه‌ موکول می‌کنند، احتیاط کنند و نخواهند به بیرون از منزل بروند و خرید ملزومات مصرفی و جاری خانه را به شکل اینترنتی انجام دهند و شاهد رشد قابل توجهی در گروه‌های کالایی باشیم.

تاکید من بر این نکته است که نمی‌توان گفت کسب و کارهای اینترنتی به خاطر این افزایش موفق بوده‌اند. مثلا خود ما در «فروشگاه کتاب کودک و نوجوان کتابم‌کو» در فروش کتاب و بازی‌های فکری حدود ۳۰۰ درصد یا دقیق‌تر بگویم،  ۲٫۷ برابر رشد را نسبت به مدت مشابه سال گذشته و چند برابر ماه‌های اخیر شاهد هستیم. البته تاکید می‌کنم که این افزایش فروش اصلا ضربه‌ای که طی چند ماه کسب و کارهای اینترنتی با قطع اینترنت در آبان و آذر و بعد هم ماجرای رمز دوم پویا تحمل کردند را نمی‌کند. خسارت هایی که کسب و کارهای اینترنتی در این دوره متحمل شدند آنقدر زیاد است که فعلا اگر چند ماه هم این افزایش فروش ادامه پیدا کند ما نمی‌توانیم خوشحال باشیم چون کاهش فروشی که تجربه کردیم و لطمات جبران ناپذیری که به خاطر آن اتفاقات پشت سر هم به ما خورد به این سادگی جبران نمی شود.

شاید فعلا در مقطع بسیار کوتاهی شاهد افزایش فروش باشیم اما فراموش نکنیم که این افزایش فروش فقط در برخی از محصولات ضروری مردم مشاهده می‌شود که آن هم به دلیل تغییر رفتار مصرف کننده و خرید اینترنتی به جای خرید حضوری است و این گونه نیست که روی تمام محصولات باشد یا تمام فروشگاه های اینترنتی یا همه رده‌های مختلف یا حوزه‌های مختلف کسب و کارهای اینترنتی آن را تجربه کنند.

کسب و کارهای خدمت محور نه تنها افزایش فروشی را تجربه نکرده‌اند، اتفاقا کاهش فروش متوسط حتی تا یک سوم میزان عادی را شاهد هستند. در کنار آن بعضی از فروشگاه‌های اینترنتی از جمله «اکالا»، «دیجی کالا»، فروشگاه‌های کتاب و این گونه محصولاتی که مردم نیاز دارند، افزایش فروش را شاهد بوده‌اند. کتاب نیز در حال حاضر با توجه به قرنطینه‌های خود‌خواسته و عاقلانۀ مردم، جزو اقلام ضروری شده است.

ولی اگر بخواهیم جمع‌بندی داشته باشیم، برخلاف تلاش‌هایی که می‌شود که نشان بدهد اوضاع کسب و کارهای اینترنتی خوب است، واقعیت این است که کرونا نه تنها حال مردم کشورمان را بد کرده، در مجموع کسب و کارهای اینترنتی را هم به شدت بدحال کرده و در صورت عدم حمایت‌های لازم در ماه‌های آینده، احتمال اینکه شاهد سلسله شکست‌های دومینووار در حوزه کسب و کارهای آنلاین و استارتاپ‌ها بسیار بالاست.

تاکید می‌کنم حمایت این نیست که دولت بیاید پولی بدهد. وام بدهد. نه. ادارات و سازمان‌های دولتی اگر توسط دولت کنترل شوند، اداره مالیات، تامین اجتماعی، سایر نهادهای دولتی که تاکنون بی‌مهری‌های متعددی نسبت به کسب و کارهای اینترنتی داشته‌اند باید تغییر رویه بدهند. وگرنه ماه‌های بسیار بدی را برای کسب و کارهای اینترنتی پیش‌بینی می‌کنیم.