سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، میزان این کلاهبرداری‌ها ظرف مدت کوتاهی بسیار رشد پیدا کرد تا جایی که در یکی از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی می‌خوانیم: برآوردها حاکی از آن است که جمعیتی حدود ۱ میلیون نفر درگیر این فعالیت شده و برهمین اساس می‌توان برآورد کرد که زندگی جمعیتی حدود ۴ میلیون نفر از فعالیت‌های چنین شرکت‌هایی تاثیر پذیرفته است.
این شرکت‌ها، پس از ممنوعیت فعالیت شرکت‌های هرمی در ایران رونق گرفته‌اند
امروز مدل های دیگری از این شرکت ها وارد بازار شده اند که سعی دارند افراد بیشتری را درگیر این فعالیت ها کنند. از لوازم‌آرایشی گرفته تا مواد غذایی، همه‌چیز برای فروش عرضه می‌شود بدون واسطه و برنوشته‌های تبلیغاتی در اقصی نقاط کشور، بلکه اقلام تنها از طریق «تبلیغات کلامی» یا «تبلیغات چهره به چهره» ترویج و عرضه می‌شود. افرادی که در راس کار قرار دارند با جلب نظر برخی افراد آنها را وارد تیم بازاریابی شبکه ای خود کرده اند و با آموزش آنها به درآمدزایی از دیگر افرادی هستند که جذب شرکت ها برای فروش محصولات مورد نظر می شوند، هستند. شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای این روزها افراد زیادی به‌ویژه از قشر جوان را به‌سوی خود جذب می‌کنند. این شرکت‌ها، پس از ممنوعیت فعالیت شرکت‌های هرمی در ایران رونق گرفته‌اند و به افراد تازه وارد وعده می‌دهند با کمتر از یک سال کار، تا پایان عمر، هرماه بیش از چند میلیون تومان درآمد خواهند داشت.
فقط ۱۰ درصد درآمد عالی دارند
شرکت های هرمی بعد از چندین سال، هم اکنون با مجوز شرکت های بازاریابی شبکه ای و بدون نظارت فعالیت خود را مجدد آغاز کردند. هنگام فعالیت در این شبکه ها به افراد مورد نظر القا می کنند که این فعالیت در آنها فعالیتی برد برد است. اما این صحبت ها دروغ محض است و فقط ۱۰ درصد به پول خوب میرسند و بقیه جز ضرر و خسارت چیزید عایدشان نخواهد شد. در عمل مشاهده می شود که شرکت پول کلانی میگیرد و فقط ۱۰ درصد درآمد عالی دارند و بقیه هم شب و روز در دفاتر مشغول شستشوی مغزی افراد دیگر هستند. برخی از فعالان بازاریابی بر این اعتقادند که تا زمانی که دولت ۱۰ درصد از سود بازاریابهای این شرکت ها را به عنوان مالیات دریافت می کند بعید است که بخواهد با فعالیت آنها مخالفتی داشته باشد.
سودآوری از بازاریابی شبکه ای به دلایل مختلفی برمی گردد. نخست؛ حضور چند کالای اساسی حداقلی در لیست فروش شرکت های بازاریابی به طور مثال برنج، چای و روغن که یک سود ناچیز از این محل کسب می کنند؛ دوم؛ حجم وسیعی از انواع محصولات آرایشی و بهداشتی و کسب سود غیرواقعی قابل توجهی که فعالیت شان را توجیه می کند تا به آنجا که برای بازاریابان کلاس های آموزشی فروش و آشنایی مختص محصولات آرایشی و بهداشتی دایر می کنند. سوم؛ برندهای خاص و ناشناخته خارجی که مشابه آنها در بازار داخلی یافت نمی شود که فرصت قیمت گذاری را برای شرکت بازاریاب مهیا می‌کند. چهارم؛ بعضا کالاهای پست و بنجلی که قیمت های غیر واقعی دارند محل خوبی برای کسب سود است؛ پنجم؛ غالبا لیدرها شرط پیوستن اعضای جدید به شبکه و بهره مندی از طرح در آمدزایی را خرید اولیه عضو جدید الورود اعلام می کنند؛ و ششم؛ فعالان و لیدرهای بازاریابی شبکه ای اعضای جدید را تشویق می کنند و غالبا اجبار می کنند که برای باقی ماندن در شبکه هرماه باید خرید کالا داشته باشند حتی در صورتی که نیاز به کالا نداشته باشند.
تلفیق هنر ۴۰ هزار بازاریاب خارجی دارد
یکی از شرکت کنندگان در این مدل از بازاریابی شبکه ای می گوید: شرکت تلفیق هنر یکی از شرکت هایی است که با جذب افراد درآمدزایی می کند و واقعا غیرقانونی فعالیت دارد. ما را با یک حکم مسخره گول زدند و الان یک سال است که محصول من و زیرمجموعه هام به دستمان نرسیده است.سود می دهد اما پول را از ۹۰ درصد افراد گرفته و بین ۱۰ درصد که بالا هستند تقسیم می کنند. به گفته وی، حداقل ۲۰ نفری که من میشناسم و خیلی هم اکتیو بودند هیچ سودی که نکردند هیچ، مجبور شدند خودشان از بازار ظرف مسی تهیه کنند و به زیرمجموعه هایشان بدهند. مردم چکار کنند شرکت تلفیق هنر ۴۰ هزار بازاریاب خارجی دارد.
کلاهبرداری؛ اتفاق نظرات در رابطه با فعالیت شرکت های بازاریابی شبکه ای
طبق نظرسنجی صورت گرفته در سال گذشته شبکه اول سیما با تهیه آماری از ۲۰۹ نفر از اساتید دانشگاه، کارشناسان اقتصادی، نمایندگان مجلس، خبرنگاران و کارآفرینان این سؤال را مطرح کرده که «آیا فعالیت بازاریابی شبکه‌ای در سالهای اخیر در ایران بیشتر به یک کسب‌وکار شبیه است یا یک کلاهبرداری؟». پاسخ به این سؤال به شرح زیر است:
به‌طورکلی ۶۸% از این افراد، بازاریابی شبکه‌ای را یک کلاهبرداری دانسته‌اند.
الف) ۶۱% از اساتید اقتصاد دانشگاه و کارشناسان اقتصادی، بازاریابی شبکه‌ای را کلاهبرداری دانسته‌اند.
ب) ۶۲% از نمایندگان مجلس بازاریابی شبکه‌ای را کلاهبرداری دانسته‌اند.
ج) ۷۳% از خبرنگاران، بازاریابی شبکه‌ای را کلاهبرداری دانسته‌اند.
د) ۷۹% کارآفرینان بازاریابی شبکه‌ای را کلاهبرداری دانسته‌اند.
مبالغ بسیار زیادی در غالب ارز از کشور خارج می شود
محمدعلی همتی، کارشناس اقتصادی
بازاریابی شبکه ای گونه ای از فروش محصول در ایران است که بیشتر مربوط به کالاهای خارجی است. البته در حال حاضر شرکت های ایرانی نیز وارد این مدل فروش شده اند و برخی از محصولات خود را که جنبه لاکچری دارد برای خریداران خاص در این شبکه عرضه می کنند. متاسفانه سرشاخه بسیاری از این شرکت ها به خارج از کشور می رسد و سود اصلی از فعالیت بازاریاب ها به آنها می رسد. از نظر علمی نیز این مدل فعالیت ها به مردم و اقتصاد کشور ضربه می زند. درست است نتورک مارکتینگ در همه جای دنیا وجود دارد و اصل و هدف کار آنها رشد در راستای اقتصاد است اما در ایران کلاهبرداری و جمع کردن پول به روش های آسان و در دسترس هدف سرشاخه ها شده و نتورک‌های ایرانی نه تنها به قوانین داخلی بلکه به قوانین نتورک جهانی به هیچ عنوان پایبند نیستند.
به همین دلیل نمی توان به اصل این کار اطمینان کرد وارد حلقه بازاریابی شبکه ای شد. در سالهای قبل نتیجه بسیار بدی در رابطه با گلد کوئست داشته ایم که افراد بسیاری را درگیر کرده و مبالغ بسیار زیادی در غالب ارز از کشور خارج شد. در حال حاضر نیز این شرکت ها عمدتا با فروش کالاهای خارجی سعی در خروج ارز از کشور دارند. با توجه به اینکه اکثر کالاهایی که توسط این شرکت ها عرضه می شوند کالاهایی با برند خارجی هستند، این روند موجب متضرر شدن تولیدات داخلی می شود و وزارت خانه های مرتبط زمانی که به اینگونه فعالیت ها مجوز می دهد باید تمام این شرایط را در نظر بگیرد.
البته نحوه عملکرد این شرکت ها با این شیوه در کشور درست نیست و این امر بیشتر موجب کسب درآمدهای میلیاردی برای افراد بالا دستی و همچنین بازار مصرف خوبی برای برندهای خارجی شده است. هم چنین اغلب افرادی که در این شرکت ها وارد می شوند اگر بتوانند با زحمت ها و کار زیاد بدون درآمد کنار بیایند تا بعد از میانگین دو سال به سود و پورسانت نسبی برسند ولی درست در این زمان مجوز این شرکت ها تمام می شود و جمع آوری می شوند و کسی جوابگوی عمر، وقت و زمانی که این افراد گذاشته اند نیست.
