کارجویان در دام کلاهبرداران

شایلی قرایی

به گزارش کسب و کار نیوز شرایط اقتصادی حاکم بر کشور و افزایش نرخ بیکاری موجب شده تا بسیاری از افراد تصمیم به مهاجرت و یا گرفتن ویزای کار برای اشتغال در دیگر کشورها بگیرند. کاهش ارزش پول ملی نیز دلیل دیگری برای این اقدام است. در حال حاضر نرخ بیکاری در کشور به بالاترین میزان خود در چند سال اخیر رسیده و دست دولت برای ایجاد موقعیت شغلی خالی است. هزینه ایجاد شغل در ایران بسیار بالاست و صنایعی هم که قادر به ایجاد شغل با هزینه های کمتر هستند در رکود و تعطیلی به سر می برند. به عنوان مثال صنایع دستی، صنعت آی سی تی و…
می توانند با هزینه های کمتری اشتغال ایجاد کنند که امروز شاهد تعلل در آنها هستیم. با وجود این اتفاقات نیروی کار ایرانی به هر روشی برای خارج شدن از ایران متوسل شده و در چند سال اخیر به خصوص از سال گذشته تاکنون اقدام به مهاجرت به کشورهای دیگر کرده است. استرالیا، کانادا، ژاپن، چین، عراق، ترکیه، قطر و… کشورهایی هستند که نیروی کار ایرانی در چند سال اخیر به آنها مراجعه کرده اند. این افراد به دلیل گذران زندگی خود و خانواده هایشان ناچار به انتخاب گزینه مهاجرت شده اند و سختی کار در کشورهای دیگر را به جان خریده اند.
به گفته برخی از این کارگران، دستمزد روزانه هر کارگر در اربیل بین ۲۵ تا ۳۰ هزار دینار عراقی «معادل حدود ۲۵ دلار» و حدود ۳ برابر دستمزد آن‌ها در ایران است. اکثر کارگران ایرانی با ویزای یک ماهه توریستی از مرزهای ایران خارج شده و وارد کردستان عراق می‌شوند.کارگران ایرانی پس از ۲۸ روز برای استراحت به خانه بازمی‌گردند، پس از یک هفته استراحت این چرخه همچنان تکرار می‌شود.
بنا بر آمار بانک جهانی بیش از ۷۲ درصد از مهاجرانی که از ایران راهی کانادا می‌شوند از سطح بالای مهارت و تخصص برخوردارند. بررسی‌ها نشان داده است تفاوت سطح دستمزدها در کشور مبدا و مقصد معمولا در شرایطی منجر به تصمیم مهاجرت می‌شود که میزان تفاوت دستمزدها بین دو کشور بیش از ۲۰ هزار دلار در سال است. از سوی دیگر انتخاب مقصد توسط مهاجران تحت تاثیر بعد فاصله نیز قرار می‌گیرد. بدین ترتیب که اغلب مهاجران غیر متخصص و پناه‌جویان کشورهای همجوار و نزدیک را به‌عنوان مقصد انتخاب می‌کنند.

اعزام ۵۰۰۰ نیروی کار ایرانی به خارج طی سال آینده
در همین رابطه مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی‌های وزارت کار از برنامه‌ریزی برای اعزام ۵۰۰۰ نیروی کار ایرانی به خارج طی سال آینده خبر داد و گفت: فرایند اعزام نیروی کار ایرانی به خارج از طریق کاریابی‌هایی صورت می‌گیرد که مجوزهای لازم را دریافت کرده باشند.
محمد اکبرنیا با اشاره به راه‌اندازی سامانه بانک اطلاعات ایرانیان شاغل در خارج، اظهار کرد: این سامانه با هدف برطرف کردن مشکل ایرانیان شاغل در خارج به ویژه در خصوص تمدید یا صدور گواهینامه شغلی راه‌اندازی شده و شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی و نیروهای کار ایرانی شاغل در خارج پس از ثبت‌نام در این سامانه و صدور گواهینامه شغلی از سوی وزارت کار از مشوق‌های حمایتی مثل معافیت عوارض خروج از کشور، معافیت‌های مالیاتی و گمرکی و بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند می‌شوند.
وی افزود: با درنظر گرفتن شرایط بازار کار و وجود فارغ التحصیلان جویای کار، برای سال آینده اعزام ۵۰۰۰ نیروی کار به خارج را برنامه‌ریزی کرده‌ایم. اکبرنیا با اشاره به فعالیت ۱۳۰ کاریابی خارجی، گفت: فرایند اعزام نیروی کار ایرانی به خارج از طریق کاریابی‌هایی صورت می‌گیرد که مجوزهای لازم را دریافت کرده باشند. در حال حاضر با توجه به شرایط دیپلماسی کشور بر توانمندی کاریابی‌ها متمرکز شده‌ایم تا زمینه فعالیت آنها در کشورهای مختلف فراهم شود. وی از تاسیس دفاتر هدایت و حمایت از نیروی کار ایرانی در خارج خبر داد و گفت: راه‌اندازی این دفاتر در کشورهای هدف یکی از برنامه‌های وزارت کار در حوزه اعزام نیروی کار به خارج است و در این راستا تاکنون در کشورهای آلمان، کانادا،‌ استرالیا، دانمارک،‌ ترکیه، عراق و عمان این دفاتر راه‌اندازی شده‌اند. مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی‌های وزارت کار گفت: این دفاتر در کشورهایی که پذیرش نیروی کار دارند فعالیت می‌کنند و با کشورهای متقاضی نیروی کار ارتباط دارند. تشکیل این دفاتر به تسهیل شرایط اعزام نیروی کار کمک می‌کند و ایرانیان شاغل در این کشورها را مورد حمایت قرار می‌دهد.

با مهاجرت نیروی کار ثروت از ایران خارج می شود
وحید محمودی، استاد تمام دانشگاه تهران
مهاجرت بین المللی نیروی کار از روی اجبار و ضرورت انجام می شود و مشکلات بسیاری را برای کشور رقم خواهد زد. این موضوع با مهاجرت افرادی که برای تحصیل به کشورهای دیگر می روند اندکی متفاوت است. نیروی کار سرمایه و ثروت اقتصادی است که از دست می رود. در حال حاضر نیز شرایط تولید در کشور مناسب نیست و نیروی کار مهاجر باید رونق را به تولید بازگرداند. استرالیا، کانادا، ژاپن و ده ها کشوری که مقصد نیروی کار ایرانی است توانسته اند با به خدمت گرفتن این افراد که اکثر قریب به اتفاق آنها نخبه هستند اقتصاد خودرا شکوفا کرده اند. مزد دریافتی یک فرد عادی، در صورت کار تمام وقت، باید پاسخگوی حداقل نیازهای اساسی زندگی او باشد. در ایران این موضوع واقعیت ندارد و باید برای ممانعت از خروج نیروی کار راهکارهایی را ارائه کرد. تولید در ایران به سرمایه نیاز دارد و نیروی کار سرمایه آن است. به نوعی با مهاجرت نیروی کار ثروت از ایران خارج می شود و این اتفاق خوشایندی برای اقتصاد نیست. به دلیل مشکلات اقتصادی و کاهش ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی، برخی از افراد جامعه برای کار به کشورهای همسایه و نزدیک مهاجرت کرده‌اند و آمارها نیز روز به روز افزایش می یابد. با ادامه وضع موجود پیش بینی می کنیم که مهاجرت نیروی کار چه ماهر و چه غیر ماهر تشدید خواهد شد و این بخاطر شرایطی است که دولت و مجلس در به وجود آمدن آن دخیل هستند.