شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، در همین رابطه محمدحسن انتظاری عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در خصوص جزئیات جلسه ۲۱ دی ماه این شورا با بیان این خبر گفت: در این جلسه مطابق با آنچه که در جلسه قبلی شورای عالی فضای مجازی مقرر شده بود، وزارت ارتباطات طرحی را مبنی بر طرح کلان شبکه ملی اطلاعات ارائه داد که اعضای شورای عالی فضای مجازی نظرات خود را در مورد آن اعلام کردند و قرار شد برای بررسی دقیقتر موضوع، کارگروهی در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شود. وی با بیان اینکه جلسه مصوبه خاصی در خصوص شبکه ملی اطلاعات نداشت، در مورد طرح ارائه شده از سوی وزارت ارتباطات در این جلسه گفت: طرحی که از سوی وزارت ارتباطات در این جلسه تحت عنوان طرح کلان ارائه شد، ابعاد مختلفی داشت که اعضای شورا روی آن نظر داشتند؛ پیشنهاد وزارت ارتباطات در این طرح مربوط به در اختیار گرفتن مسئولیت تمامی لایههای خدمات و محتوای شبکه ملی اطلاعات بود که مورد تأیید اعضا قرار نگرفت.
انتظاری افزود: مطابق با مصوبات قبلی شورای عالی فضای مجازی، تکمیل و مسئولیت ۳ لایه زیرساخت ارتباطی، زیرساخت اطلاعاتی و خدمات پایه کاربردی، برعهده وزارت ارتباطات قرار دارد و سایر موارد که در طرح کلان از سوی این وزارتخانه پیشنهاد شد، مورد توافق قرار نگرفت. بر این اساس مقرر شد کارگروهی در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل و مدیریت کل طرح شبکه ملی اطلاعات که شامل تمام ابعاد فضای مجازی میشود را برعهده گیرد. براین اساس نظارت و راهبری ۳ لایه زیرساختی شبکه ملی اطلاعات توسط مرکز ملی فضای مجازی پیش میرود و تقسیم کار در این خصوص شکل میگیرد. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه برای روشن شدن ابعاد این تقسیم کار، مقرر شد این کارگروه در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شود، اضافه کرد: در طرح ارائه شده از سوی وزارت ارتباطات، تعریف این وزارتخانه از شبکه ملی اطلاعات، لایههای خدمات و محتوا را نیز در بر میگرفت اما تاکید اعضا بر این بود که مطابق با مصوبات قبلی شورای عالی فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت فضای مجازی کشور است و وزارت ارتباطات تنها در خصوص لایههای زیرساختی این شبکه باید مسئولیت بپذیرد.
از نظر ما هنوز طرح کلان شبکه ملی اطلاعات ارائه نشده است
وی با تاکید بر اینکه برای تقسیم وظایف سایر لایههای فضای مجازی کشور از جمله خدمات و محتوا و دقت در انجام امور، کارگروهی که باید در ذیل مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شود، تقسیم وظایف را انجام خواهد داد، گفت: با این وجود، از نظر ما هنوز طرح کلان شبکه ملی اطلاعات ارائه نشده است و وزارت ارتباطات تنها مدل مفهومی از کل فضای مجازی را ارائه کرد که مورد موافقت اعضا برای محول کردن مدیریت آن به وزارت ارتباطات قرار نگرفت. انتظاری با اشاره به اینکه وزارت ارتباطات برای ارائه این مدل مفهومی، زحمات زیادی کشیده بود، خاطرنشان کرد: این طرح برای کل فضای مجازی و تحت عنوان طراحی کلان شبکه ملی اطلاعات ارائه شد اما شورای عالی فضای مجازی از این وزارتخانه خواسته بود که تنها طراحی کلان زیرساخت شبکه ملی اطلاعات را ارائه کند که از این منظر شاهد تفاوتهایی بودیم.
عضو شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: به نظر میرسد با توجه به مباحث مطرح شده در این جلسه، وزارت ارتباطات باید طرح زیرساخت شبکه ملی اطلاعات را از کل مدل مفهومی فضای مجازی جدا کرده و در قالب یک سند مستقل به شورای عالی فضای مجازی مجدداً ارائه دهد. وی با بیان اینکه در این جلسه هر یک از اعضای شورای عالی فضای مجازی از ابعاد مختلف به موضوع شبکه ملی اطلاعات پرداختند، گفت: طراحی کلان مدنظر شورای عالی فضای مجازی در شبکه ملی اطلاعات، طرحی جزئیتر از معماری شبکه ملی اطلاعات است و اعضای شورا بر این موضوع توافق داشتند که طرحی که از سوی وزارت ارتباطات ارائه شده است، طرح کلان شبکه ملی اطلاعات نیست.
انتظاری با اشاره به مشاهده پیشرفت در اجرای طرح کلان شبکه ملی اطلاعات، افزود: اگرچه انتظار میرفت در این جلسه، طرح نهایی زیرساخت شبکه ملی اطلاعات تصویب شود اما با این وجود به نظر میرسد، این طرح در حال پیشرفت است. در عین حال باید منتظر نتیجه کار کارگروه و جلسه آینده شورای فضای مجازی بمانیم تا میزان پیشرفت کار مشخص شود. به همین دلیل قرار است کارگروه تشکیل شده، گزارش موضوع را نهایی و در جلسه آینده شورای عالی فضای مجازی ارائه کند. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه تعبیر وزارت از شبکه ملی اطلاعات، تمام فضای مجازی کشور است که این تعبیر با مصوبات شورای عالی فضای مجازی یکسان نیست، گفت: ما معتقدیم فضای مجازی کشور شامل همه بخشهای خدماتی، محتوایی و زیرساختی میشود که زیرساخت آن تحت عنوان شبکه ملی اطلاعات، در۳ لایه باید طراحی شود و پیاده سازی آن برعهده وزارت ارتباطات است. اگر این وزارتخانه این تعبیر درست را بپذیرد، میتواند بهتر کار را جلو ببرد.
هنوز با آنچه که مطلوب است فاصله بسیار زیادی داریم
سعید رضا عاملی، استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران
ایده اولیه شبکه ملی اطلاعات در سال ۱۳۸۴مطرح شد و با گذشت ۱۴ سال هنوز به کلاف سردرگمی می ماند که طرح درستی برای اجرای کامل آن وجود ندارد. در طول این سالها هزینه های بسیار و سرمایه گذاری های سنگین برای این طرح صرف شد اما خروجی آن درخور نام آن و اهدافی که برای تحقق آن در نظر گرفته شده نبود. شبکه ملی اطلاعات را مصداق بارز و عملی تحقق اقتصادی مقاومتی در حوزه فناوری های فضای مجازی است که باید در همین راستا نیز اجرایی شود. در بحث اقتصاد مقاومتی هدف این است که کشور در تولید، توزیع و مصرف به مرحله ای برسد که در صورت هر نوع تحریم و تهدید خارجی این اقتصاد بتواند به صورت خود راهبر حرکت کند، هیچ خللی در نظام اقتصادی به وجود نیاید، بتواند کاهش هزینهها را به همراه داشته باشد و نرخ بهر وری را بالا ببرد.
این ابهاماتی که پیرامون شبکه ملی اطلاعات ایجاد میکنند، دقیقا برای این است که یک مانعی برای توسعه و پیشرفت ایجاد کنند وگرنه تمام ابعاد این شبکه پیشرفت گرایانه است و هدفش تسهیل نظام شهروندی و ارائه خدمات بهتر است. البته اگر در طرحی که برای تحقق کامل آن ارایه می شود راستی آزمایی شده باشد و طرح جامع و کاملی باشد. هیچ کس با اجرا و تحقق این طرح در صورت درست و کامل اجرا شدن مشکلی ندارد اما طرح مذکور باید قوی و بدون نقص باشد. دولت طی چند سال گذشته اقدامات مثبت و گسترده ایی انجام داده است که یکی از مهمترین آنها تلاش برای تاسیس شبکه ملی اطلاعات است، اما هنوز با آنچه که مطلوب است فاصله بسیار زیادی داریم و اقدامات ما تناسبی با ضرورت های توسعه ای ندارد. باید در مبانی و استراتژی های بودجه ریزی کشور و ریل گذاری های فناوری تجدید نظر اساسی صورت بگیرد و یک رخداد بزرگ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی که شبکه ملی اطلاعات و تحقق کامل آم است نیاز داریم.