اینستاگرام در قرق کاربران ایرانی

مینا حسینی

به گزارش کسب و کار نیوز، خبر شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی در حالی نیمه‌شب جمعه در فضای مجازی پیچید که کاربران ایرانی و خارجی اینستاگرام، تصاویر ایشان را دست به دست می‌چرخانند. نه‌تنها اینستاگرام، که سایر شبکه‌های اجتماعی نیز در قرق کاربران ایرانی است. این در حالی است که اینستاگرام در ساعات آتی، پست‌های سلبریتی‌ها، هنرمندان و خبرگزاری‌هایی مانند «فارس» را که حاوی تصاویر و سخنان و یا هشتگ مربوط به سردار بود، حذف کرد و حتی برخی از صفحات مانند صفحات مربوط به خبرگزاری‌هایی مانند «تسنیم» و «خبرهای فوری» را بست. در این رابطه پست‌های هنرمندان ازجمله بهنوش بختیاری، بهاره رهنما، محمدرضا شریفی، رضا صادقی، لیلا اوتادی، رامبد جوان و… که در اینستاگرام به شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی واکنش نشان داده بودند، توسط اینستاگرام حذف شد.

اعتراض جهانبخش به اینستاگرام

علیرضا جهانبخش، لژیونر فوتبال ایران و بازیکن تیم ملی ایران با انتشار پیامی در اینستاگرام، از اقدام این شبکه اجتماعی در قبال پاک کردن پست‌های مربوط به شهید سردار قاسم سلیمانی انتقاد کرد. این بازیکن نوشت: «چرا اینستاگرام باید پست‌های مربوط به کسی که از مرزها و ناموس ما دفاع می‌کند را پاک کند؟ قابل درک نیست.»

شبکه اجتماعی فیسبوک (که مالک پلتفرم اینستاگرام است) در ارتباط با علت حذف پست‌های مربوط به شهادت سردار سلیمانی از سوی مقام‌های ایرانی را تشریح کرده و گفته موظف به رعایت قوانین تحریم آمریکا علیه ایران است.

سخنگوی فیسبوک در این رابطه مدعی شد: «ما مطابق مقررات وضع‌شده در ارتباط با تحریم‌های آمریکا اقدام می‌کنیم که شامل تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و فرماندهان آن هم می‌شود.»

باوجود فشارهای دولت ایالات متحده آمریکا بر اینستاگرام برای حذف مطالب مربوط به سپهد شهید قاسم سلیمانی، کاربران ایرانی با انتشار هزاران پست مربوط به حاج قاسم این شبکه اجتماعی را دچار چالش جدی کرده‌اند. در حالی که نام سردار سلیمانی از روز جمعه ترند اول فضای مجازی بوده، اما اینستاگرام خلاف آزادی بیان، به بهانه تحریم ایران، برای جلوگیری از انتشار اخبار واقعی تلاش می‌کند. از روز جمعه هشتگ سردار سلیمانی به ترند اول شبکه اجتماعی توئیتر فارسی‌زبانان تبدیل شد و کاربران بسیاری در شبکه اجتماعی اینستاگرام نسبت به خبر شهادت حاج قاسم سلیمانی واکنش نشان دادند.

۲۱ هزار پست اینستاگرامی با هشتگ انتقام سخت

در همین رابطه سایت خبری «یاهونیوز» اعلام کرد که ده‌ها هزار پیام در حمایت از سردار شهید قاسم سلیمانی همراه با تصاویری از ایشان در اینستاگرام و توئیتر منتشر شده است. یاهونیوز انتشار گسترده تصاویر سردار شهید قاسم سلیمانی را تبلیغات هماهنگ‌شده توصیف کرده و افزود: بیش از ۲۱ هزار پست اینستاگرامی با هشتگ انتقام سخت یا  hardrevenge روز جمعه در اینستاگرام منتشر شده است. همچنین ۷۰۰۰ حساب کاربری در توئیتر هم مطالب زیادی را تنها در این زمینه منتشر کرده‌اند. در پی تحریم‌های آمریکا، این شبکه اجتماعی فروردین امسال نیز برای اجرایی کردن دستورات آمریکا صفحات تعدادی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را مسدود کرد. به جز صفحات رسمی این افراد، اینستاگرام صفحات رسمی برخی از مقامات کشور از جمله صفحه انگلیسی رهبر معظم انقلاب و رئیس قوه قضائیه را نیز از دسترس خارج کرده بود. آن زمان صفحه رسمی سردار قاسم سلیمانی نیز با نزدیک به یک میلیون دنبال‌کننده توسط اینستاگرام بسته شد. روز جمعه نیز شبکه اجتماعی اینستاگرام در زیر اکانت سردار سلیمانی اعلام کرده که آخرین پست‌های حاوی این هشتگ حذف شده‌اند، چراکه خلاف قوانین این شبکه اجتماعی هستند؛ اما با این وجود همچنان پست‌های حاوی هشتگ و تصاویر سردار سلیمانی در این شبکه اجتماعی وجود دارند و حتی برخی از آنها به حساب‌های کاربری غیرایرانی تعلق دارند.

کمپین تحریم اینستاگرام

این در حالی است که کاربران ایرانی از هموطنان خود تقاضا کرده‌اند این شبکه اجتماعی را تحریم و هشتگ نه_به_حذف_سردار_ایران را برای اینستاگرام ترند کنند.

همراهی اینستاگرام با پنتاگون

محمدرضا اصنافی، کارشناس فضای مجازی

تنها موضوع همین گونه که امروز اینستاگرام اعلام کرده، موضوع تحریم‌ها نیست. بحث اصلی قانونی است که طی مدت اخیر وضع – سه ماه پیش یا کمی بیشتر- و سپاه پاسداران به عنوان یک گروه تروریستی از سوی آمریکا اعلام شد و وقتی این اتفاق افتاد خود به خود رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌ها (چه اینستاگرام و چه بقیه) باید هرگونه محتوایی که در تأیید و ترویج این گروه‌ها که در فهرست تروریست‌ها هستند را پاک کند. به‌تبع پیش از این نیز صفحات خود سردار سلیمانی و بقیه فرماندهان سپاه از اینستاگرام پاک شده بود. در حال حاضر این قانون وجود دارد. توئیتر با وجود اینکه مستقر در آمریکا و تحت قوانین آمریکاست؛ ولی آن را اجرا نمی‌کند یا به عبارتی به اندازه اینستاگرام این کار را انجام نمی‌دهد؛ ولی اینستاگرام به‌شدت و حدت این کار را انجام می‌دهد. ما از زاویه نگاه خودمان، آن قانون را نقض آزادی بیان می‌دانیم؛ اما چون اینستاگرام تحت مقررات آمریکا و مستقر در آمریکاست، باید از این قانون تبعیت کند و به همین دلیل هرگونه محتوای مثبتی درباره ایشان و سپاه قدس منتشر شود را پاک می‌کند. بستن پیج‌های خبرگزاری‌ها یا سلبریتی‌ها ربطی به تحریم‌ها ندارد و به‌طور مستقیم مربوط به این است که سپاه پاسداران به عنوان یک گروه تروریستی از سمت دولت آمریکا شناخته شده و پلتفرم‌هایی که مدیریت آنها در آمریکاست، موظف‌اند محتواهای این گروه‌های تروریستی که آنها اعلام کرده‌اند و تعداد آنها زیادی است را پاک کنند. اینستاگرام یک قوانین داخلی دارد. وقتی قوانین داخلی این پلتفرم چند باره نادیده گرفته شود و یک اکانت قوانین اینستاگرام را که به آنها هشدار می‌دهد، نقض کند دفعه بعد که از قوانین تخطی کند کل صفحه را می‌بندد و این به‌دلیل قوانین داخلی اینستاگرام است. کلیت این قانون نقض آزادی بیان است و باید با آن برخورد شود؛ اما به‌طور کلی این پلتفرم‌ها تحت همان قانون عمل می‌کنند.