سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، مناطق یک تا پنج تهران بیشترین آنار فعالیت دلالان و سفته بازان را دارد. این افراد با خرید خانه های خالی و کلید نخورده گردش مالی بالایی را در این بازار به خود اختصاص داده اند. به عبارتی جولان سفته بازان و سوداگران مسکن در مناطق یک تا ۵ تهران برای خرید خانه و بعد خالی نگه داشتن این خانه‌ها، معدل قیمت مسکن و به تبع آن اجاره‌بها را افزایش داد و به عاملی برای خالی شدن شهر تهران از مستاجران در آینده‌ای نزدیک و یا حتی فصل اجاره بهای پیش رو تبدیل خواهد شد. اما در این بین دولت اخیرا از اقدام برای شناسایی خانه‌های خالی با هدف افزایش درآمدهای مالیاتی خبر داده است. هر چند گفته شده بخشی از این درآمد در “ساخت و ساز و تولید و عرضه مسکن” هزینه خواهد شد.
در این رابطه یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس است گفته بود: فردی در شهرری صاحب ۷۰۰ خانه است و مالیات این سرمایه را هم نمی‌پردازد. او به بررسی‌هایی اشاره کرده بود که بر اساس آنها فردی در تهران ۲ هزار و ۵۰۰ مسکن ساخته ولی وارد بازار مسکن نکرده است. اظهارات این نماینده مجلس درباره خانه‌هایی که “وارد بازار نمی‌شوند” در حالی است که وزارت اقتصاد ایران در گزارشی که دو سال پیش منتشر کرده بود، صراحتا به این موضوع پرداخته بود.
تعداد خانه‌های خالی در ایران در حال حاضر به درستی مشخص نیست و آنچه بیشتر مقام‌های ایرانی به آن استناد می‌کنند به آمار سرشماری نفوس و مسکن سال‌های گذشته برمی‌گردد که تازه‌ترین آن سال ۱۳۹۵ انجام شده است. بر این اساس طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ رشد تعداد خانه‌های خالی در ایران سالانه ۱۷ درصد بوده است. بیشترین تعداد خانه‌های خالی بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ در کل ایران متعلق به تهران بود که آن زمان حدود ۴۹۰ هزار واحد اعلام شد؛ حدود ۱۹ درصد کل خانه‌های خالی در ایران. مرکز پژوهش‌های مجلس البته مدتی پیش در گزارشی گفته بود با احتساب مسکن خالی، تعداد خانه‌های موجود پاسخگوی نیازهاست.
دلالان خانه‌ها را خالی نگه می‌دارند ولی اجاره نمی‌دهند
بررسی‌ها نشان می‌دهد حجم قابل توجهی از واحدهای مسکونی خالی در مناطق یک تا پنج پایتخت است و سهم قابل توجهی از واحدهای کلیدنخورده در آگهی‌های ملکی مربوط به این ۵ منطقه می‌شود که به فروش می‌رود اما اجاره داده نمی‌شود. گفته می‌شود ۴۲ درصد تهرانی‌ها مستاجر هستند که ۵ دهک جامعه را شامل می‌شوند و اگر رفتار سوداگران در مناطق پرسود پایتخت برای خرید و خالی نگه داشتن خانه ادامه پیدا کند، با افزایش معدل قیمت مسکن در سایر مناطق پایتخت فشار بر مستاجران برای انتخاب خانه‌ای با بودجه افزایش نیافته آنها سخت تر هم خواهد شد و تهران در فصل آتی جابجایی(خرداد تا شهریور۹۹) با تقاضای کمتری برای اجاره خانه روبرو خواهد شد.
با توجه به اینکه در یک سال و نیم اخیر و با رشد عجیب قیمت ها در بازار مسکن، قیمت خانه های لوکس خالی رشد چشمگیری داشته و خواه ناخواه ارزش افزوده فراوانی برای مالکان این واحدها در پی داشته است، لذا اگر قرار است از این خانه های خالی مالیاتی ستانده شود، باید معادل این رشد قیمت باشد تا اثر تنظیمی و تنبیهی خود را اعمال کند. مهمترین اثر تنظیمی این مالیات، ورود آنها به بازار مسکن و کاهش قیمت ها هم در بخش اجاره بها و هم در بخش خرید و فروش خواهد بود؛ در غیر این صورت، تنها اثر این نوع مالیات ها، افزایش درآمدهای دولت است و تأثیر مهمی در بازار مسکن نخواهد داشت.
موضوع اخذ مالیات از خانه‌های خالی موضوع تازه‌ای نیست. بارها صحبت آن شده و هر بار به دلایلی از جمله ضعف اطلاعات در شناسایی این خانه‌ها این طرح به سرانجام نرسیده است. سعید توتونچی، مدیرکل دفتر پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی می‌گوید: این لایحه (مالیات بر خانه‌های خالی) تنها سوداگران و دلالان بازار مسکن و ملک را هدف قرار می‌دهد، کسانی که میان تولیدکننده و مصرف‌کننده نهایی قرار می‌گیرند و سودهای بادآورده کلانی به جیب می‌زنند و از سوی دیگر باعث افزایش قیمت‌ها می‌شوند.
حاکمیت تمایلی برای شناسایی خانه های خالی ندارد
افشین پروین پور، کارشناس مسکن
به لحاظ فنی و کارشناسی اراده حاکمیتی برای اجرای قانون مالیات بر خانه های خالی وجود ندارد. شناسایی خانه های خالی و اعلام آمار دقیق آن جلو نمی رود چراکه حاکمیت نمی خواهد این کار اجرایی شود. توانایی این کار هم وجود دارد چراکه طرح نو و تازه ای نیست که نیاز به آزمون و خطا داشته باشد و نزدیک به ۸۰ سال است در تمام دنیا اجرا می شود. بنابراین دلیل جلو نرفتن کار عدم همکاری نهادهای قانون گذار است. اجرای همزمان قانون مالیات بر خانه های خالی و تصویب و اجرای لایحه مالیات بر عایدی سرمایه می تواند نجات بخش بازار مسکن باشد.
بازار سوداگری و سفته بازی در بازار مسکن به دلیل حضور بیش از اندازه افرادی که خود را خریدار واقعی مسکن جا زده اند و دلالان واقعی هستند رونق گرفته است. مسکن مانند سایر کالاها نیست که اگر عرضه زیاد شود، قیمت آن کاهش می‌یابد. قانون عرضه و تقاضا آنگونه که در دیگر کالاها دیده می‌شود، در مسکن صادق نیست. چون مسکن کالای خاص و ویژه ای است که می‌تواند به راحتی اسیر سوداگری شود. در همین تهران هم تعداد زیادی خانه خالی که حتی بر اساس الگوی مصرف ساخته شده و جز خانه‌های لوکس محسوب نمی‌شوند، داریم. اما به دلیل آنکه در دام سوداگری و سفته بازی بازار مسکن گرفتار شده‌اند، امکان بازارپذیر شدن آنها به دلیل بالا بودن قیمت وجود ندارد.
