مواد اولیه تولید باز هم گران شد

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، یکی از عوامل گرانی کالاها در بازار کاهش تولید است که به گفته کارشناسان علت آن را نیز باید در گرانی مواد اولیه جستجو کرد. با توجه به ثباتی که در بازارها حاکم شده بود و همچنین تسهیل واردات برخی از مواد، قیمت مواد اولیه طی چند ماه اخیر نسبتا کاهش پیدا کرده بود. در همین راستا شرایط شروع به کار برای برخی از واحدهای تولیدی نیز فراهم شد. در همین رابطه وزیر صنعت در صحبت‌های خود با ذکر اینکه جواز تأسیس واحدهای تولیدی ۱۶ درصد و پروانه بهره‌برداری واحدهای تولیدی ۸ درصد رشد داشته است، اعلام کرده که در مجموع تولیدات داخل کشور رو به رشد است. اما با توجه به ارتباط مستقیم وضعیت تولید با قیمت مواد اولیه، این سوال پیش می‌آید که برای حل مشکل تکراری تولید در خصوص تامین مواد اولیه و کاهش قیمت آن چه باید کرد؟
مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران در تازه‌ترین گزارش خود، شاخص مدیران خرید (PMI) موسوم به شامخ را برای آبان‌ماه امسال ۵۱٫۱۳ واحد محاسبه کرد که نسبت نسبت به ماه قبل بهبود یافته است اما شاخص قیمت خرید مواد اولیه پس از ۶ ماه روند کاهشی، دوباره با افزایش مواجه شده و خوش‌بینی فعالان اقتصادی به بهبود وضعیت تولید را کاهش داده است.
مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران از مهرماه ۱۳۹۷ استخراج و انتشار شاخص مدیران خرید (PMI) موسوم به شامخ را برای نخستین بار در کشور در دستور کار قرار داده و در چهاردهمین دوره انتشار این شاخص، شامخ آبان‌ماه ۱۳۹۸ را ۵۱٫۱۳ واحد محاسبه کرده است

به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، شاخص مدیران خرید (PMI) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته است که بر اساس داده‌های پانلی از حدود ۴۰۰ شرکت در تمام فعالیت‌های بخش خصوصی تهیه می‌شود.

سؤالات پرسشنامه شاخص PMI به نحوی طراحی شده است که اطلاعاتی در خصوص تولیدات صنعتی (میزان تولید، سفارشات جدید داخلی و خارجی، نیروی کار استخدامی و …)، خدمات (کسب‌وکارهای جدید، کسب‌وکارهای صادراتی جدید، هزینه‌ها و …)، عمده‌فروشی (میزان تولید، سفارشات جدید داخلی و خارجی، قیمت فروش و …) و ساخت‌وساز (کل فعالیت‌ها، ساخت‌وساز مسکونی و تجاری، سفارشات جدید و …) ارائه می‌دهد؛ ازاین‌رو شرکت‌های مدیریت دارایی از طریق دنبال کردن شاخص‌های ملی و بخشی در زمینه‌های رشد، بهره‌وری، روندهای قیمت و حاشیه سود می‌توانند از اطلاعات این شاخص در استراتژی‌ها و مدل‌های تخصیص دارایی و همچنین در تحلیل عملکرد پرتفوی خود استفاده کنند.

شاخص کل PMI نشان‌دهنده تغییرات شرایط کلان است و اطلاعات جزئی‌تر مربوط به بخش‌های مختلف اقتصاد می‌تواند برای صندوق‌های خریدوفروش سهام و اوراق با بازدهی ثابت نیز راهنمای خوبی در تحلیل و پیش‌بینی باشد. این شاخص از مهرماه ۱۳۹۷، با عنوان «شامخ» توسط مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران و فقط در بخش تولیدات صنعتی تهیه استخراج و منتشر می‌شود.

بر اساس تازه‌ترین محاسباتی که از سوی مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران برای استخراج شامخ انجام شده، شامخ آبان‌ماه امسال همچنان بالای ۵۰ واحد باقی‌مانده و از تداوم امیدواری فعالان اقتصادی نسبت به بهبود وضعیت تولید حکایت دارد اما بعد از ۶ ماه، روند کاهشی قیمت مواد اولیه تغییر کرده و با افزایش ۳۶ درصدی، به چالش جدید تولیدکنندگان تبدیل شده است.
شامخ کل به دست آمده برای گروه کانی‌های غیرفلزی در آبان ماه (۵۳٫۸) حکایت از بهبود خفیف وضعیت کلی این صنعت نسبت به ماه قبل دارد. عدد به دست آمده برای قیمت مواد اولیه که بیشترین عدد در بین تمام گروه‌ها است (۷۵)، نشان‌دهنده این است که عمده پرسش‌شوندگان این صنایع به افزایش قیمت مواد اولیه اذعان داشته‌اند. باوجوداین افزایش در بهای مواد اولیه، قیمت محصولات تولیدشده این گروه بدون تغییر بوده است.
همچنین به دنبال خروج مواد اولیه تولیدات غذایی از شمول ارز دولتی و در مقابل کاهش قدرت خرید مردم، از ابتدای امسال این صنعت شرایط نامناسبی را تجربه کرده است. بر اساس گزارشات شامخ قیمت خرید مواد اولیه از ابتدای امسال همواره افزایشی بوده است که سبب شده به‌صورت متقابل از ابتدای سال موجودی مواد اولیه در این صنعت کاهشی گزارش شود.
از سویی در مورد صنایع چوب، از یک‌سو محدودیت‌های اعمال شده بر واردات مواد اولیه و از سوی دیگر به دلیل کاهش میزان برداشت چوب از جنگل‌ها به دلایل حفاظتی، سبب دشواری در تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی شده است.

مهدی پورقاضی، فعال اقتصادی

تولید در شوک گرانی بنزین

بعد از اینکه قیمت بنزین افزایش پیدا کرد، قیمت خدمات و هزینه‌های حمل و نقل نیز افزایش یافت. تاثیر هزینه حمل و نقل بر قیمت مواد اولیه ممکن است ۲ تا ۵ درصد باشد . اما در کنار آن هزینه خدمات نیز بالا رفته، هزینه هایی که روی قیمت مواد اولیه تولید اثرگذار است. بخشی از این گرانی به شرایط رکود تورمی و انتظارات تورمی در بازار بر می‌گردد که ادامه دار بودن و یا نبودن آن قابل پیش‌بینی نیست. بنابراین آنچه در نهایت عاید تولید می‌شود، موادی گران تر از قبل است. اگر وضعیت قیمت مواد اولیه را با ماه‌های قبل محاسبه کنیم، با حساب و کتاب های تولیدکنندگان و پیش بینی های آنها جور در نمی‌آید. بنابراین قیمت‌ها در ظاهر اگرچه تغییر چندانی نداشته اما به واقع بین ۱۵ تا ۵۰ درصد که البته در کالاها متفاوت بوده، افزایش داشته است. وقتی قیمت مواد اولیه بالا برود، هزینه تولید افزایش پیدا کرده و فروش نیز پایین می‌آید. اگر دولت چنین وضعیتی را منکر شود، شرایط تولید بدتر از این خواهد شد. البته دولت به شوک درمانی باور پیدا کرده، مثل همین شوکی که بابت گرانی بنزین به بازار و بعد از آن به تولید وارد کرد.