وعده‌ اشتغالزایی با جیب خالی

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، یکی از ویژگی‌های لایحه بودجه ۱۳۹۹ نیز برنامه اشتغال است. در اهداف راهبردی پیش‌بینی شده در این لایحه کاهش بیکاری با ایجاد یک میلیون فرصت شغلی جدید مطرح شده است. اما معلوم نیست دولت با تکیه بر کدام منابع و همچنین با کدام مکانیزم قادر به تحقق این امر است؟ عدم تحقق وعده‌های گذشته دولت در باب اشتغالزایی نیز تردید در وعده‌های خوش‌بینانه دولت را دو چندان می‌کند.
سال ۹۷ بود که دولت وعده ایجاد یک میلیون و ۳۳ هزار شغل را داد. در حالی که پس از آن گزارشات رسمی از تحقق نصف این وعده و فاصله ۵۷۰ هزار شغل با تعهد ایجاد شده حکایت داشت. وعده دولت برای ایجاد ۱ میلیون و ۷۷۰ هزار شغل در سال ۹۸ نیز با واقعیت بازار کار جور در نیامد. به همین دلیل در اصلاحیه این امر مشاور وزیر کار آبان ماه سال جاری اعلام کرد: تحقق یک میلیون شغل در سال ۹۸ غیر ممکن است و در برنامه ای واقع بینانه ایجاد ۵۳۷ هزار شغل در سال ۹۸ در نظر گرفته شده است.
در خصوص این موضوع حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار گفت با توجه به شرایط اقتصادی خاصی که در کشور وجود دارد، وعده ایجاد یک میلیون شغل در سال آینده برای دادن روحیه به جامعه بوده و به نظر نمی‌رسد که بتواند تحقق پیدا کند.
همان‏طور که معلوم است امسال (۱۳۹۸) برای کارهای عمرانی، سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بودیم، در سال آتی هم با توجه به این که هزینه‌های دولت افزایش پیدا خواهد کرد، امکان اینکه دولت بتواند منابع و بودجه برای تامین نیاز بخش‌های مختلف کشور داشته باشد کمتر از سال جاری خواهد بود.بنابراین سرمایه‌ و بودجه‌ای برای کارهای عمرانی و ایجاد اشتغال در اختیار نمی‌ماند، مگر اینکه اتفاقی خاص در سال آینده رخ دهد تا دولت از محل درآمد فروش نفت که اکنون در لایحه بودجه مطرح نیست بتواند به منابع جدیدی دست پیدا کند تا از آن طریق کار اشتغال‏زایی و توسعه بازار کار را دنبال کند.

حسن مرادی، کارشناس اقتصادی

وعده یک میلیون شغل با وجود کسری بودجه عجیب است

بررسی لایحه بودجه نشان از کسری منابع در بودجه سال ۹۹ دارد. با توجه به اظهارات مقامات رسمی دولت حتی در مدیریت امور اساسی کشور و تامین مواد مورد نیاز با چالش روبه رو خواهد بود. ازاینرو جایی برای پرداختن به مبحث اشتغال که از دیرباز در صدر برنامه‌های دولت و همچنین اولویت‌های آن نبوده و منابع تخصیص یافته بابت آن نیز اسمی بوده، باقی نمی‌ماند.اساس ایجاد شغل به سرمایه بر می‌گردد. دولت باید مشخص کند که از چه منابعی قادر به ایجاد یک میلیون شغل است؟ آیا چنین وعده‌ای در سال‌های گذشته محقق شد؟ واقعیت امر نشان می‌دهد دولت حتی در تامین مالی مشاغل قدیمی و موجود نیز عاجز بوده است. یعنی حتی از حمایت مالی از شاغلان کنونی نیز ناتوان است، چه برسد به تامین مالی مشاغل جدید و یا ادعای اشتغالزایی میلیونی. موضوع دیگر کسری بودجه است که راهکاری جدی برای آن در نظر گرفته نشده است. با توجه به جزئیات بودجه در سال آتی نه می‌توان روی منابع نفتی حساب کرد و نه روی پایه مالیاتی جدید و افزایش درآمدهای مالیاتی از این مسیر. بودجه تقریبا مثل سابق نوشته شده، اضافه بر آنکه سال آتی با چالش‌های اساسی مثل فقدان منابع کافی حاصل از درآمدهای نفتی نیز مواجه است. بنابراین با این پیش‌بینی که شرایط در سال آتی به مراتب بغرنج‌تر از گذشته خواهد بود، تحقق وعده‌های اشتغالزایی تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسد. مگر آنکه دولت شیوه‌های سابق خود در ایجاد شغل را تغییر دهد.