سرمقاله –
برای اینترنت موبایل و اینترنت بعضی از شهرستانها که قطع است چون آمار مشخصی نداریم، به صورت دقیق میزان خسارت را نمیشود گفت؛ ولی اگر بخواهیم میزان اینترنت موبایل را تخمین بزنیم حدود ۶۰ درصد اینترنت قطع است. بنابراین در آن زمانی که کل اینترنت قطع بود رقم خسارت مستقیم این میزان بود و تا زمانی که اینترنت موبایل وصل شود به تناسب آن میزانی که وصل نشده آن میزان خسارت به قوت خود باقی است. یک خسارت دیگری وجود دارد و آن، ضرر و زیان کسبوکارهایی است که از آیسیتی استفاده میکنند و تعداد آنها هم کم نیست. واردات، صادرات، حوزههای حملونقل، گردشگری، حتی صنایع و خیلی از حوزههای اقتصادی هستند که وابسته به آیسیتی هستند؛ حتی ایمیل در تبادلات درونسازمانی، مکاتبات، مراودات، گردشگری، اطلاعات درون و برون سازمانی و کارهای تحقیقاتی همه به نوعی قطع شده است. کارهای تحقیقاتی حدود یک هفته کاملاً در کشور متوقف بود؛ بهدلیل اینکه دسترسی به موتورهای جستجو وجود نداشت و موتورهای جستجوی بومی نیز کار نمیکرد. همه این موارد خسارتهایی است که به آن رقم اضافه میشود و خیلی بیشتر از این میزان است. یکسری خسارتها، خسارتهای غیرقابل جبران است. خسارتهای معنوی که شاید هیچگاه جبران نشود؛ مثلاً عدم ایفای تعهدات ناشی از قرارداد که خیلی از شرکتها، سازمانها یا افراد با طرفهای داخلی و خارجی و نتوانستهاند بهدلیل قطعی اینترنت تعهداتشان را بهموقع انجام بدهند. یا اصلاً همین مساله ناامنی اقتصادی، سرمایهگذاران داخلی و خارجی وقتی میبینند به ناگاه اینترنت قطع میشود، اعتمادشان را از دست میدهند و تا سالها ممکن است در چنین حوزههایی در ایران سرمایهگذاری نکنند. خیلی از کسبوکارهای کوچک و خانگی که دفتر کار ندارند در واقع تنها خط ارتباطیشان با مشتری و تولیدکننده اینترنت است و با قطع اینترنت مشکل پیدا کردهاند. بیشترین ابزار و ارتباط قشر طبقه متوسط و تحصیلکرده از طریق اینترنت است و در پی قطع اینترنت، ناامیدی در آنها ایجاد شده است. آمارهایی که منتشر شده، نشان میدهد در این مدت مهاجرت بهشدت افزایش یافته است. اینها شعار نیست و واقعیت است. ما با شرکتهایی که در ارتباطیم، آنها میگویند نیروهای نخبه آنها که در فکر مهاجرت بودند این قطعی اینترنت تیر خلاص بود به این دلیل که کسی که به ویژه در این حوزه فعالیت می کند یا فارغ التحصیلان که از اینترنت خیلی استفاده می کنند یک باره می بینند که ارتباط شان با خارج قطع شده است. و دیگر نمی توانند تصور کنند که در چنین کشوری ادامه به کار بدهند. برند ایران خراب شد. به هر حال تا سالهای سال هر کسی که بخواهد سرمایه وارد ایران کند در ذهنش هست که ممکن است یک اتفاقی بیفتد و دولت بهراحتی اراده کرده و اینترنت را قطع کند. از این دست خسارات بسیار زیاد است و اینها تنها چند نمونه بود. خیلی از این خسارات هست که واقعاً قابل جبران نیست و آمار درآوردن برای میزان خسارتها واقعا مشکل است.
اینکه بگوییم مشکل کسبوکارها با وصل شدن اینترنت حل شده، اشتباه است. چون با قطع اینترنت، کسبوکارها بهخصوص بخشهای آنلاین خیلی متضرر شدند. حتی آنهایی که سرورهای داخلی دارند، بخشی از ابزارهایشان از کار افتاد. خوشبینانه است که بگوییم چون شبکه ملی اطلاعات داریم، تراکنشهای بانکی بوده و سرورهای داخلی بالا بودهاند بنابراین ضرر نکردهایم یا به همین روش میتوان ادامه داد. به هیچوجه اینطور نیست. شرکتهایی که با خارج از کشور کار میکنند، در طول این روزها کلا کارشان تعطیل شد. کسبوکارهای خانگی، پیجهای اینستاگرامی و تلگرام و… تعطیل شدهاند. شرکتهای بزرگ بینالمللی، آژانسهای مسافرتی، موسسههای آموزشی، موسسههای برگزارکننده آزمونهای بینالمللی زبان و… دچار خسارتهای سنگینی شدهاند. حتی کسبوکارهای کوچک و مغازهها دچار ضرر و زیان شدهاند. زیانها و خسارتهایی که بیاغراق قابل جبران نیست. خیلی از کارها مهلت و بازه زمانی معینی دارند و شما باید آنها را به وقت خود انجام دهید. در فلان روز باید فلان کالای وارداتی یا صادراتی دریافت یا ارسال شود، یا فلان پروژه باید تحویل داده شود، یا پرداخت بانکی شما باید در زمان معینی انجام گیرد و اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشیم، فاتحهمان خوانده است. ما دانشجویان زیادی داریم که نتوانستهاند پروژههای خود را در مهلت اعلامشده تحویل بدهند. چون به دنیای اطلاعات دسترسی ندارند و امیدوارم برای آنها امتیازاتی قائل شوند. اولویتهای کشور باید بر مبنای منافع ملی و سرمایههای اجتماعی تنظیم شود تا کشور به سمت توسعه پیش برود. قطعی اینترنت خلاف این موضوع بود.