بررسی پیشنهاد ایجاد شهرک صنعتی مشترک در مرز ایران و افغانستان

بهادر امینیان، سفیر جدید ایران در افغانستان، پیش از عزیمت به این کشور، طی ملاقاتی با مسعود خوانساری، رییس اتاق تهران نسبت به بهره‌گیری از ظرفیت‌های بالقوه بازار افغانستان تاکید کرد و گفت: ایران اکنون در صدر فهرست کشورهای صادرکننده به افغانستان قرار گرفته است. این موقعیت، هم به دلیل برخی مسایل سیاسی و هم به دلایل اقتصادی برای ایران حاصل شده و در نتیجه، فرصتی پدید آمده است که باید حداکثر بهره را از آن کسب کنیم.

او با اشاره به اینکه صادرات رسمی ایران به افغانستان معادل ۳ میلیارد دلار و حدود ۴ یا ۵ برابر صادرات کشورمان به اروپاست، گفت: این میزان صادرات ناشی از ظرفیت‌های سنتی دو کشور است و برای آن برنامه‌ریزی خاصی صورت نگرفته. در حالی که اگر کار بنیادینی برای توسعه همکاری‌ها انجام گیرد، شاهد رشد ارزش صادرات به این کشور خواهیم بود. در واقع، حضور ما در بازار افغانستان باید ساختاری و برنامه‌ریزی شده باشد و از شکل سنتی خارج شود. برای مثال، این هدف با توسعه صادرات برق به افغانستان و نیز سرمایه‌گذاری برای توسعه خطوط ریلی، قابل تحقق است.

 امینیان افزود: در مقابل صادرات ۳ میلیارد دلار کالا به افغانستان، میزان واردات ایران از این کشور، کمتر از ۲۰ میلیون دلار است و این عدم توازن مشکل ایجاد کرده است.

او در ادامه، صادرات مجدد از افغانستان را به عنوان یکی از راهکارها برای توسعه مبادلات تجاری در شرایط تحریم برشمرد و گفت: فعالان اقتصادی ‌می‌توانند از طریق افغانستان به بازارهای جدید دست پیدا کنند. اگر بخش خصوصی وارد میدان شود، ‌می‌توانیم موقعیت ایران در بازار افغانستان را تثبیت کرده و توسعه دهیم.

سفیر جدید ایران در افغانستان از ضرورت توسعه خطوط ریلی برای ارتباط با این کشور سخن گفت و ادامه داد: توافقاتی با معاون علمی‌ و فناوری رییس‌جمهور نیز صورت گرفته است که هیاتی از حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات برای بررسی زمینه‌های همکاری به این کشور اعزام شود. همچنین توافقاتی نیز برای صادرات برق به افغانستان صورت گرفته است. در صورت صادرات برق، پیوندهای ساختاری میان دو کشور مستحکم خواهد شد.

 او همچنین از طرح یک پیشنهاد مبنی بر ایجاد شهرک صنعتی مشترک در مرز دو کشور خبر داد و گفت: با ایجاد این شهرک صنعتی مشترک ‌می‌توان کالاهای ساخته شده دو کشور را با اندکی فرآوری یا بسته‌بندی در این شهرک به سایر کشور‌ها از جمله اتحادیه اروپا صادر کرد.

در ادامه، مسعود خوانساری، رییس اتاق تهران نیز ضمن اعلام آمادگی برای همکاری با سفارت ایران در جهت توسعه مراودات با افغانستان گفت: سیاست اتاق تهران پس از خروج آمریکا از برجام، تمرکز بر توسعه مناسبات با همسایگان بوده است و از میان این کشور‌ها، افغانستان، از ظرفیت قابل توجهی برای همکاری‌های اقتصادی برخوردار است.

او در ادامه از حمایت مالی اتاق تهران از فعالان حوزه فناوری ارتباطات برای برگزاری نمایشگاهی در افغانستان سخن گفت و افزود: برابر گزارش‌هایی که به دست ما رسیده است، فعالان اقتصادی ایران در جریان برگزاری این نمایشگاه قراردادهای خوبی منعقد کردند.

رییس اتاق تهران در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت حل مشکلات مرزی دو کشور در محدوده دوغارون اشاره کرد و گفت: منطقه دو غارون در شمار مناطق آزاد اقتصادی قرار نداشت. اما اتاق تهران طی نامه‌ای به معاون اول رییس جمهوری این درخواست را مطرح کرد و در نهایت این منطقه به منطقه آزاد تبدیل شد.

خوانساری سپس ظرفیت‌های اتاق تهران در حوزه‌های مختلف را مورد اشاره قرار داد و گفت: برای مثال، فعالانی از صنعت برق در هیات نمایندگان اتاق تهران عضویت دارند و ‌می‌توانند روی صادرات برق به افغانستان سرمایه‌گذاری کنند. افزون بر صادرات برق، ایران ‌می‌تواند نسبت به صادرات بنزین و سی‌ان‌جی به  افغانستان نیز اقدام کند.

او در ادامه تاکید کرد که ظرفیت بزرگی برای توسعه روابط تجاری در افغانستان نهفته است و تشویق بخش خصوصی ‌می‌تواند به افزایش مبادلات کمک کند.

رییس اتاق تهران نیز با استقبال از پیشنهاد ساخت شهرک صنعتی مشترک در مرز ایرانو افغانستان، اعلام کرد که اتاق بازرگانی تهران ‌می‌تواند از طریق مذاکره با تشکل‌ها در این زمینه، سفارت ایران در افغانستان را در اجرای این طرح یاری کند.

سفیر ایران در افغانستان در ادامه این ملاقات، با تشریح مختصات و بازیگران بازار دارو و سلامت افغانستان گفت: بخش عمده‌ای از این بازار بزرگ در اختیار هند است و این کشور با اختصاص روزانه دو پرواز به افغانستان، سالانه حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار از حوزه گردشگری سلامت افغانستان درآمد کسب ‌می‌کند.

 بهادر امینیان با بیان اینکه ایران بازار گردشگری سلامت افغانستان را با ارزش یک تا یک و نیم میلیارد دلار از دست داده است، گفت: در هفته، تنها یک پرواز از افغانستان به تهران انجام ‌می‌گیرد و به دلیل بالا بودن هزینه پرواز به ایران، سفر به هند و ترکیه با عنوان گردشگری سلامت برای افغانستانی‌ها صرفه اقتصادی بیشتری دارد.

او از ضرورت سرمایه‌گذاری روی جذب گردشگر سلامت از افغانستان و نیز توسعه صادرات دارو به این کشور سخن گفت و رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز وعده داد که از طریق نامه‌نگاری با معاون اول رییس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی، کاهش قیمت و افزایش تعداد پروازها میان دو کشور را مورد پیگیری قرار دهد.

در پایان این دیدار نیز حسام‌الدین حلاج، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران با اشاره به مشکلاتی که تشکل‌های اقتصادی در ارتباط با بازار افغانستان مطرح ‌می‌کنند، گفت: ظاهرا به دلیل رویه‌هایی که در افغانستان برقرار شده است، فعالان حوزه دارو در زمینه ثبت داروهای خود در این بازار با مشکلاتی مواجه شده‌اند. در واقع، فعالان اقتصادی ایرانی از مقررات و ضوابط حاکم بر فعالیت‌های اقتصادی در این کشور مطلع نیستند.

 او پیشنهاد کرد که با اتخاذ تدابیری، ارتباط سفارت ایران در افغانستان با اتاق بازرگانی تهران افزایش یابد و آخرین تحولات در رویه‌های قانونی برای اطلاع‌رسانی به فعالان اقتصادی در اختیار اتاق قرار گیرد.