کام تلخ صادرکنندگان عسل

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، اما این صنعت در سالهای اخیر بخصوص از سال گذشته تاکنون دچار مشکلاتی شده است که ارزآروی آن را تهدید می کند. تولید و صادرات عسل در ایران از دیرباز وجود داشته و ارزآوری این محصول تا چند سال گذشته یکی از برترین رتبه ها را جدول ارزآوری کالاهای صادراتی از آن خود کرده است. قطب های بزرگ تولید عسل در کشور در مناطق غربی ایجاد شده اند و زنبورداری یکی از اشتغالزاترین حرفه ها نام گرفته است. تا چند سال گذشته و قبل از آغاز نوسانات ارزی صادرات عسل به خوبی وجود داشته و توسعه آن با مشکل جدی ای همراه نبوده است. اینم در حالی است که از سال گذشته تاکنون با افزایش قیمت ارز و دخالت دولت در روند صادرلات این محصول مشکلات زیادی برای زنبورداران بوجود آورده است.

مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران کشور در این زمینه می گوید: با توجه به پرداخت خسارت محدود به زنبورداران، عملکرد صندوق مورد رضایت زنبورداران نیست. حسین باستانی، مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران کشور درباره آخرین وضعیت تولید عسل اظهار کرد: وزارت جهاد کشاورزی همه ساله همزمان با سرشماری کلونی های زنبور عسل، آمار تولید را اعلام می کند، اما بنابر آخرین آمار تاکنون میزان دقیق تولید اعلام نشده است. وی افزود: با توجه به نبود بارش های مناسب از اواسط اردیبهشت در مناطق کوهستانی و ییلاقی و خشکسالی زودرس، تولید عسل نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نخواهد داشت، البته در مناطق سردسیر غرب کشور که عسل دیرتر بدست می آید، وضعیت بهتر بوده است. باستانی درباره آخرین وضعیت صادرات عسل بیان کرد: با وجود شرایط تحریم، مشکلات پیش روی صادرکنندگان برای قیمت گذاری کالاهای صادراتی و استاندارد تشویقی عسل، افق روشنی پیش روی صادرات نیست چرا که دولت به سبب بازگشت ارز به کشور، عسل را بالاتر از نرخی که از صادرکنندگان می خرند، قیمت گذاری می کند.

مدیرعامل اتحادیه زنبورداران با انتقاد از استاندارد تشویقی عسل گفت: تازمانی که استاندارد عسل اجباری نشود، امکان رشد صادرات به بازارهای هدف وجود ندارد، از این رو مسئولان امر هر چه سریع تر باید این موضوع را تعیین تکلیف کنند تا خریداران بازار داخل و صادرات از استاندارد عسل اجباری بهره مند شوند. وی با انتقاد از عملکرد صندوق بیمه کشاورزی اظهار کرد: با توجه به پرداخت خسارت محدود و عدم مدیریت صحیح از پرداخت خسارت واقعی به زنبورداران، عملکرد این صندوق رضایت بخش نیست و اخیرا بیمه زنبورداران اجباری شده است، در حالیکه اجباری شدن راه درستی نیست و فرهنگ سازی و تشویق و انعقاد تفاهم نامه صندوق بیمه کشاورزی با اتحادیه زنبورداران موجب شده بسیاری از زنبورداران اقدام به بیمه کلونی های خود کنند.

باستانی با بیان اینکه بعد از وقوع سیل اخیر، وزارت جهاد کشاورزی  بیمه کلونی‌های زنبور عسل را اجباری کرد، افزود: در تفاهمنامه ای که برای این منظور تدوین شده، موارد زیادی مورد توجه مسئولان قرار نگرفته  است و ما خواهان اصلاح مواد این تفاهمنامه هستیم. به عنوان مثال مواردی مانند سیل و صاعقه در این تفاهمنامه دیده شده؛ این درحالی است که ما معتقدیم باید تمام مواردی که باعث آسیب به کلونی و تولید می شود، در این تفاهمنامه مورد توجه قرار بگیرد. این مقام مسئول در پایان تصریح کرد: مسئولان باید با فرهنگ سازی مناسب، بستری را فراهم کنند که زنبورداران خودشان مایل به بیمه کردن کلونی ها باشند چرا که تجربه نشان داده  بحث فرهنگ سازی و تشویق می تواند در این موارد کارساز باشد و زور و اجبار نتیجه معکوس خواهد داد.

ارتقای صنایع تبدیلی برای افزایش صادرات

فردین صفوی، رئیس اتحادیه صنف عسل و لبنیات اردبیل

اردبیل به عنوان قطب تولید عسل در کشور تا به امروز نمونه های بسیار موفقی را از این محصول روانه بازارهای داخلی و خارجی کرده و ارزآروی عسل یکی از مهم ترین اهداف زنبورداران در این منطقه به شمار می آید. با توجه به شرایطی که اقتصاد کشور در آن قرار دارد مشکلاتی برای تولیدکنندگان عسل و زنبورداران ایجاد شده که باید برای حمایت از اشتغالزایی و درآمدزایی حمایت ها از این حوزه ادامه پیدا کند. بازارهای صادراتی باید مهم ترین هدف تولیدکننده در هر صنفی باشد و تولید عسل نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنا به ویژگی‌های خاص عسل بخصوص عسل استان اردبیل در صورت برند سازی، توجه به صنایع تبدیلی و بسته بندی مناسب تولید و فروش آن در کشورهای حوزه خلیج فارس و دیگر کشورهای همجوار می‌تواند به ارز آوری و اشتغال نیز کمک کند.

به طور کلی کشور در حوزه صنایع تبدیلی مشکلاتی دارد و تولید عسل نیز یکی از این موارد است. در این صنعت نیازمند ارتقای صنایع تبدیلی برای افزایش صادرات و توجه به بسته بندی مناسب عسل‌های تولیدی هستیم. باید قیمت گذاری در شرایطی باشد که تولیدکننده و زنبوردار متحمل خسارت نشوند و برای صادرات انگیزه کافی داشته باشند. دولت در این زمینه باید مشوق هایی را برای تولیدکننده و صادرکننده در نظر بگیرد. در بخش نظارت‌ها هم البته علاوه بر جلوگیری از فروش عسل‌های نامرغوب، با فروشندگان بدون مجوز در حریم جاده‌ها برخورد خواهد شد.