نبض تند تجارت الکترونیک در بحران کرونا

به گزارش کسب و کار نیوز، هرچند رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی در مجلس دهم می گوید:‌ «وزیر ارتباطات و دولت در گزارش‌های خود از پیشرفت ۷۰ تا ۸۰ درصدی در زیرساخت و شبکه ملی اطلاعات گزارش می‌دادند، ولی در عمل آن گونه که باید و شاید اجرای دولت الکترونیک محقق نشد.» حال بیایید کلیدواژه «دولت الکترونیک» را کنار بگذاریم و «تجارت الکترونیک» را جایگزین آن کنیم؛ همان حلقه مفقوده ای که سال هاست در گیر و دار وزارتخانه ها و مشکلات زیرساختی گم شده است. در روزهایی که کرونا جان شهروندان را نشانه می گیرد و بسیاری از اصناف و به ویژه اصناف سنتی از این موضوع متاثر می شوند، کسب و کارهای الکترونیک و آنلاین در بسیاری از بخش‌ها توانستند توسعه یافته و رونق را تا حدودی تجربه کنند، البته نمی‌توان گفت که تمام کسب و کارهای اینترنتی با شیوع ویروس کرونا رونق داشته‌اند، چرا که برخی از آنها نیز متأثر از رکود حاکم بر بازار بوده‌اند. به هر حال تعدادی از آنها توانستند از این غائله جان سالم به در ببرند و اندکی نیز توانستند رشد ۱۰۰ ساله را در عرض دو ماه تجربه کنند.

کسب و کار سوپرمارکت‌های آنلاین سکه شد

به جرأت می‌توان سوپرمارکت‌های آنلاین را موفق ترین شاخه کسب و کارهای اینترنتی در روزهای کرونایی دانست، مدیر یکی از این سوپرمارکت‌های آنلاین که به ارائه اغلب مایحتاج مردم به طور اینترنتی و درب منزل پرداخته است، اظهار داشت: شاید بسیاری از کسبه در جریان شیوع ویروس کرونا آرزوی داشتن فروشگاه مناسب اینترنتی را داشتند، چرا که این کسب و کارها نه تنها دچار رکود کرونایی نشد، بلکه فروش ما در این ایام نزدیک به چهار برابر بود. وی اضافه کرد: قبل از شیوع کرونا دو پیک موتوری برای تحویل خریدهای مردمی داشتیم، اما در این مدت تعداد پیک‌های ما به ۱۰ نفر رسیده است، البته با این افراد طی کردیم، که کار آنها موقت و تنها تا پایان شیوع این ویروس است، چرا که به نظر می‌رسد، این استقبال عمومی از سوپرمارکت‌های آنلاین موقتی باشد و شاهد کاهش فروش پس از شکست کرونا باشیم. این متصدی سوپرمارکت اینترنتی نیز سرعت پایین اینترنت و عدم تکمیل بسیاری از تراکنش‌های بانکی به واسطه برخی مشکلات ناشی از رمزهای پویا را از اصلی ترین مشکلات واحد کسب و کار اینترنتی تحت مدیریت خود دانست.
«کسب و کار» در گفتگو با یک کارشناس، فرصت رشد تجارت الکترونیک در روزهای کرونایی را بررسی می کند.

افزایش ضریب نفوذ تجارت الکترونیک با شیوع کرونا

محمود دودانگه، عضو سابق اتاق بازرگانی و معاون سابق وزیر صنعت
وقتی با شیوع کرونا تقاضا در بخش های مختلف کاهش پیدا کرده و شرایط کرونایی باعث شده بسیاری از مرزها بسته شود و مراودات تجاری دچار افت، کاهش و یا مسدود شود، طبیعتا صادرات و واردات ایران هم دچار افت قابل توجه می شود. بنابراین کرونا تاثیر معناداری روی مراودات تجاری کشور مثل همه کشورهای دیگر گذاشته است.
در کنار آسیب بزرگی که شیوع کرونا به بخش های مختلف زد، فرصت هایی هم ایجاد شد. به هر صورت شرایط کرونا باعث شد در داخل کشور ضریب نفوذ تجارت الکترونیک حتی در بُعد خانوار افزایش پیدا کند. تجربه خریدهای اینترنتی در دوران قرنطینه نشان داد که ما در حوزه تجارت الکترونیک در داخل کشور مشکل خاصی نداریم. طبیعتا در این دوره استفاده کامل از ظرفیت ها شد و از سوی دیگر شرایط خوبی هم از طرف شرکت هایی که فروش های مجازی و آنلاین داشتند اتفاق افتاد یا در حوزه های مختلف در بحث فرهنگ و آموزش. نکته این است که در این دوران تجارت الکترونیک در داخل کشور اتفاق افتاد. شرایط خارج و تعاملات آن تابع متغیرهای دیگری است که به دلایل بانکی و اقتصادی ما همچنان دچار محدودیت های جدی هستیم. طبیعتا امکان اینکه بتوانیم از ظرفیت های تجارت الکترونیک در سطح بین الملل استفاده کنیم میسر نیست چون به هر صورت نیاز است که حتما امکان پرداخت داشته باشیم و از آنجا که زیرساخت برای پرداخت وجود ندارد، محدودیت جدی در این حوزه وجود دارد؛ ولی طبیعتا در داخل کشور تجارت الکترونیک به طور کامل به عنوان یک فرصت در پس چالشی که ایجاد شد، وجود داشت و بخش هایی که در این حوزه فعال بودند رشد قابل توجهی داشتند، ولی مشکل و چالش ما در ارتباط با کشورهای مختلف بود که طبیعتا همانند ظرفیت سنتی تجارت در حوزه تجارت الکترونیک هم ما محدودیت های زیرساختی از قبیل دریافت و پرداخت و مسائل مالی و… داشتیم.
چالش اصلی ما در رشد تجارت الکترونیک پهنای باند و اینترنت است که به آن درجه از بلوغ و سرعت نرسیده که بتواند پشتیبانی کامل کند؛ ولی در حد همین ظرفیتی که وجود دارد بسیاری از بخش ها توانستند حداکثر استفاده را از این شرایط کنند و به هر صورت خدمات خود را بر بستر مجازی توسعه دهند از قبیل بانک، بیمه، بهداشت، آموزش، فرهنگ و… با این خدمات عملا نگاه جدیدی اتفاق افتاد که به هر صورت ممکن است شرایطی پیش بیاید که امکان استفاده از شرایط واقعی وجود نداشته باشد، به همین دلیل باید تلاش کنیم زیرساخت های لازم را برای استفاده بهینه از تجارت الکترونیک داشته باشیم. بنابراین اگرچه محدودیت های جدی در حوزه اینترنت داشتیم ولی با این وجود استفاده خوبی شد و همین پالس و هشدار را به متولیان اینترنت و زیرساخت های فناورانه داد که نیاز است که توسعه پیدا کند مخصوصا با توجه به اینکه شرایط کرونایی به سرانجام نرسیده و ممکن است همچنان ما در یک فضای خاصی باشیم. هرچند مانند بحران نخست کرونا ممکن است این چالش و تهدید وجود نداشته باشد، ولی به هر صورت نیاز است که ما در دوره بعد از کرونا همچنان پروتکل های لازم را رعایت کنیم. طبیعتا رعایت این پروتکل ها الزام ایجاد می کند که ما از زیرساخت های لازم استفاده بهینه کنیم.

زندگی پس از کرونا چه تغییری می کند؟

آرمان خالقی، قائم مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران بررسی می‌کند:

کرونا باعث چه تغییراتی در حوزه های مختلف، مبادلات بانکی، ارتباطات مالی و تجاری، حمل و نقل، بازاریابی و ایجاد بازارهای جدید، عرضه و توزیع کالا، آموزش، برگزاری جلسات و… ایجاد می‌کند؟

کسب و کارهای اینترنتی و خدمات آنلاین چه جایگاهی در زندگی ما پیدا می کنند؟