حذف یارانه‌ سه دهک به نفع تولید

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، از همان ابتدای اجرای این طرح نیز یکی از اهداف دولت برقراری توازن و عدالت در جامعه و کمک به اقشار نیازمند بود. اما پرداخت یارانه‌های نقدی به کسانی که به این یارانه نیاز نداشته‌اند، از دید کارشناسان باعث انحراف حجم زیادی از منابع پولی کشور شده که می‌توانست صرف تولید، اشتغال و به تبع صرف بهبود وضعیت معیشتی مردم شود. از سویی آمارها نشان می‌دهد سهم دهک دهم درآمدی از یارانه‌های پنهان مثل یارانه‌های انرژی ۷ برابر دهک اول است در حالی که برخی از دهک‌ها از این یارانه هیچ سهمی ندارند.
بر همین اساس رویکرد برخی از کارشناسان به موضوع یارانه‌ها ضرورت حذف دهک‌های درآمدی بالا از یارانه‌ها چه نقدی و چه پنهان است و برخی اهمیت حذف یارانه پنهان را به دلیل نابرابری‌هایی که ایجاد کرده، بیشتر از ضرورت حذف یارانه نقدی می‌دانند.
بررسی وضعیت یارانه پنهان بین دهک‌های درآمدی از این حکایت دارد که متوسط یارانه پنهان مستقیم به ازای هر خانوار ایرانی فارغ از دهک‌های درآمدی حدود ۱۰ میلیون تومان در سال و مجموعه یارانه پنهان مستقیم خانوار مستتر در حامل‌های انرژی از جمله بنزین، برق، گاز و همچنین دارو و کالاهای اساسی حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان است.
حسن مرادی، کارشناس اقتصادی 
مصلحت‌اندیشی در حذف یارانه ثروتمندان
حفظ یارانه ثروتمندان هیچ توجیه اقتصادی جز مصلحت اندیشی و ملاحظات انتخاباتی ندارد. یارانه افراد غنی و برخوردار طی سال‌های طولانی در کشور هم باعث هدر رفت منابع و هم انحراف آن از مسیر واقعی یعنی تولید و اقشار نیازمند شده است. به همین دلیل نظام یارانه‌ برخلاف اهداف اولیه نابرابر‌ی‌ها را افزایش داده و حتی فقر را نیز بیشتر کرده است. از ابتدای این طرح قرار بود، مبلغ یارانه به کسانی تعلق بگیرد که به آن نیاز دارند. اما اجرای ناقص این طرح و یک سری مصلحت اندیشی‌ها، دریافت یارانه در میان گروه‌های ثروتمند را تبدیل به عادت کرد.
اگر این منابع به درستی هدایت شود، بخشی از آن جهت افزایش مبلغ یارانه‌بگیران مستحق و بخشی هم صرف تولید و رونق آن می‌شود که در شرایط فعلی به منابع مالی نیاز دارد. در کشورهای توسعه یافته معمولا برای کسانی که درآمد بالا دارند اما مطالبه دریافت یارانه دارند و یا از شفافیت فرار می‌کنند، جرایمی تعیین می‌شود. دولت می‌تواند این جرایم را از کسانی که تقاضای غیرقانونی دارند، اخذ کند. گاهی رقم بالای این جریمه افراد را ناگزیر از اجرای دستورات دولت می‌کند. موضوع دیگر یارانه پنهان است. یارانه‌ای که بعضا اقشار ضعیف از آن هیچ سهمی ندارند. اگر دولت یارانه نقدی اقشار متمول را حذف می‌کند باید در کنار آن یارانه پنهان این دهک‌ها را نیز حذف کند. کاری که رفته رفته موجب هدایت یارانه‌ها به سمت تولید خواهد شد.