چشم غره چاه‌های غیرمجاز به منابع آب زیرزمینی

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا, هر چند مقابله با حفر چاه های غیرمجاز و پر کردن آنها از جمله دغدغه های نهادهای مسوول از قبیل آب منطقه ای، نیروی انتظامی و تشکیلات قضایی است، اما تصور گماشتن یک نفر به ازای هر حلقه چاه غیرمجاز، واهی و دور از عقلانیت بوده و راهکار اصلی مقابله با این پدیده نابهنجار، انجام اقدامات فرهنگی، اطلاع رسانی و آگاه کردن شهروندان از تبعات و ضررهای جبران ناپذیر این گونه رفتارهاست.
در این راستا، یکی از مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز ممنوعیت حفر چاه و پر کردن چاه های غیرمجاز و همین طور عدم صدور مجوز جدید برای حفر می‌باشد تا ذخایر آب های زیرزمینی که اتفاقاً در آذربایجانشرقی و دیگر استان های پیرامونی دریاچه به شدت دچار افت شده اند، حفظ شود و نظارت بر حسن اجرای این تدابیر نیز مورد تاکید است.
به رغم نظارت های انجام شده و پیگیری های سفت و سخت نهادهای مسوول، هنوز استفاده از چاه های غیرمجاز در آذربایجان شرقی ادامه دارد که لزوم ورود جدی تر دستگاه های مرتبط مثل آب منطقه ای، جهادکشاورزی، دادگستری و نیروی انتظامی را می طلبد.
وجود ۲۳ هزار و ۱۳۸ حلقه چاه غیرمجاز در آذربایجان شرقی
مدیر عامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به انسداد ۸۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در سال های اخیر، خواستار رسیدگی جدی به مسئله چاه های غیرمجاز با همکاری دستگاه های اجرایی مرتبط برای تحقق برنامه سازگاری با کم آبی شد.
یوسف غفارزاده با اشاره به اینکه برای تحقق برنامه «سازگاری با کم آبی» و جبران کسری مخازن آب زیرزمینی، میزان مصرف باید در همه بخش ها کاهش یابد، افزود: در بخش کشاورزی ۳۰۲ میلیون متر مکعب، در بخش شرب و بهداشت ۲۵ میلیون متر مکعب و در بخش صنعت ۱۰ میلیون متر مکعب کاهش مصرف باید اتفاق بیفتد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر میزان برداشت سالیانه از آب های زیرزمینی آذربایجان شرقی یک میلیارد و ۱۴۸ هزار متر مکعب است، اظهار کرد: این میزان باید تا ۸۱۱ میلیون متر مکعب کاهش یابد.
وی ادامه داد: آب منطقه آذربایجان شرقی دارای سه میلیارد و ۱۹ میلیون مترمکعب آب تجدیدپذیر است، که ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب معادل ۸۰ درصد آن
مصرف می‌شود، در حالی که طبق استاندارد جهانی باید میزان آب تجدیدپذیر مصرفی ۴۰ درصد باشد.
وی افزود: با توجه به اینکه آذربایجان شرقی استانی خشک و نیمه خشک است، مصرف آب در این استان نیز باید با الگوی مصرف آب در مناطق نیمه خشک و خشک تطابق داشته باشد.
غفارزاده همچنین گفت: وضعیت استان در مصرف آب‌های تجدیدپذیر بحرانی است؛ زیرا طبق استاندارد جهانی ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب اضافی از آب‌های تجدیدپذیر را مصرف کرده‌ایم و از این رو باید برنامه‌ای برای رسیدن به سطح مصرف استاندارد جهانی آب تجدیدپذیر تدوین شود.
وی ادامه داد: طبق استاندارد جهانی، میزان مصرف آب‌های تجدید پذیر استان را باید به ۲میلیارد و ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال برسانیم تا سطح آب‌های زیرزمینی کاهش نیابد.
مدیرعامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی در خصوص چاه های غیرمجاز استان نیز گفت: ۲۵۰۱ حلقه چاه غیرمجاز در ویلاهای استان آذربایجان شرقی حفر شده است.
غفارزاده با اشاره به وجود ۵۲ هزار و ۴۷۸ حلقه چاه در استان و میزان تخلیه سالانه یک میلیارد و ۱۱۷ میلیون متر مکعبی این چاه ها، افزود: تنها ۲۹ هزار و ۳۴۰ حلقه از این چاه ها دارای مجوز هستند.
وی با اشاره به اینکه ۲۳ هزار و ۱۳۸ حلقه چاه غیرمجاز در این استان حفر شده که تعداد ۲۵۰۱ حلقه از آنها در داخل ویلاهاست، افزود: اغلب چاه ها در داخل محدوده های محصور حفر شده و امکان پایش و شناسایی آنها وجود ندارد.
وی گفت: یکهزار و ۱۳۷ حلقه چاه مجاز در استان که اضافه برداشت داشته است، نیز پلمب شده اند و ۲ هزار و ۳۴۹ کنتور نیز بر سر چاه های مجاز نصب شده است.
غفارزاده همچنین میزان تخلیه سالانه آب های زیرزمینی را یک میلیارد و ۱۴۸ میلیون متر مکعب اعلام کرد که به گفته وی برای جبران کسری مخازن بر اساس برنامه سازگاری با کم آبی، این میزان باید تا ۸۱۱ میلیون متر مکعب کاهش یابد.
وضعیت نامطلوب چاه های غیرمجاز نتیجه کوتاهی مسوولان است
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی نیز وضعیت نامطلوب در خصوص چاه های غیرمجاز را حاصل قصور در مسئولیت ها و برخورد احساسی ارزیابی کرد.
جواد رحمتی با اشاره به اینکه قوانین موجود برای بازدارندگی نبوده و برخوردهای احساسی و اغماض های نابجا در این خصوص انجام گرفته است، افزود: از یک سو قوانین پا به پای مشکلات جامعه پیش نرفته است و از سوی دیگر بین دستگاه های اجرایی مرتبط یکپارچگی و عزم جدی لازم برای مقابله با چاه های غیرمجاز وجود ندارد.
وی با انتقاد از وجود ۲۵۰۱ حلقه چاه غیرمجاز در ویلاهای استان، با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از آنها در ویلاهای واقع در زمین های کشاورزی حفر شده اند افزود: به طور قطع ساخت این ویلاها بدون مجوز بوده و اگر جهاد کشاورزی به وظایف خود در جلوگیری از تغییر کاربری اراضی عمل می کرد، تخلفات بعدی مانند حفر چاه غیرمجاز نیز اتفاق نمی افتاد.
رحمتی میزان برداشت غیرمجاز از آب های زیرزمینی را برابر آب ۲ سد بزرگ دانست و افزود: پیشگیری از حفر چاه ها، تهیه نقشه کاداستر، تهیه بانک اطلاعات از مناطقی که برداشت غیرمجاز اتفاق می افتد در کنار نقشه کاداستر برای اخذ تصمیم های مدیریتی، آمایش سرزمین، جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز و تغییرکاربری های غیرقانونی برای مدیریت وضعیت فعلی می تواند مؤثر باشد.
مدیر بهره برداری تاسیسات آبی و برقابی آب منطقه ای آذربایجان شرقی نیز در خصوص وضعیت بارش ها و تراز آب های زیرزمینی استان گفت: امسال ۳۶۵ میلی متر بارش در سطح استان داشته ایم که نسبت به مدت مشابه قبل، ۲.۵ درصد و نسبت به درازمدت ۳۲ درصد افزایش داشته است.
امیر محمدی همچنین از افزایش ۷۷ درصدی ورودی ۱۰ سد بزرگ استان نسبت به سال گذشته خبر داد.