خود را برای سازگاری با خشکسالی و کم آبی آماده کنیم

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایسنا, یوسف غفارزاده در نشست خبری، با اشاره به هفته‌ی صرفه‌جویی در مصرف آب، گفت: رسانه‌ها دارای نقش بسیار مؤثری در نهادینه کردن فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی، شرب و صنعت هستند‌، معتقدم برای ارتقای سواد آبی جامعه، مشارکت حداکثری شهروندان، کشاورزان، شهرنشینان و صنعتگران بسیار ضروری است.
وی ادامه داد: با توجه به این‌که آذربایجان شرقی استانی خشک و نیمه خشک است، مصرف آب در این استان نیز باید با الگوی مصرف آب در مناطق نیمه خشک و خشک تطابق داشته باشد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه آذربایجان شرقی با بیان این‌که آذربایجان شرقی دارای سه میلیارد و ۱۹ میلیون مترمکعب آب تجدید پذیر است، گفت: میزان آب مصرفی تجدید پذیر در استان دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب است که این میزان شامل ۸۰ درصد آب‌های تجدید پذیر استان می‌شود، در حالی که طبق استاندارد جهانی باید میزان آب تجدید پذیر مصرفی استان ۴۰ درصد باشد.
وی ادامه داد: طبق استاندارد جهانی، میزان مصرف آب‌های تجدید پذیر استان را باید به دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون متر مکعب برسانیم تا سطح آب‌های زیرزمینی کاهش نیابد، هر چند با چنین وضعیت بحرانی در این حوزه هنوز از استان‌های کشور مانند کرمان مشهد و غیره در وضعیت خوبی قرار داریم.
وی بیان کرد: وضعیت استان در مصرف آب‌های تجدید پذیر بحرانی است؛ چرا که طبق استاندارد جهانی ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب اضافی از آب‌های تجدید پذیر را مصرف کرده‌ایم، لذا باید برنامه‌ای برای رسیدن به سطح مصرف استاندارد جهانی آب تجدید پذیر تدوین شود.
غفارزاده با بیان این‌که متأسفانه برنامه توسعه‌ی انجام شده مبتنی بر توسعه‌ی پایدار نیست، گفت: میزان توسعه‌ی پایدار باید با محیط زیست همخوانی داشته باشد اخیراً طی بازدیدی از شهر کرمان، طرح توسعه پایدار برای حفظ باغات پسته انجام شده بود ولی این توسعه پایدار موقتی بود و در اثر آن حدود دو هزار هکتار باغ پسته در این منطقه از بین رفت.
برنامه سازگاری با کم آبی در استان نهایی شده است
وی با بیان این‌که برنامه سازگاری با کم آبی را در استان نهایی کرده‌ایم، گفت: در این زمینه هماهنگی‌های لازم را با سازمان‌های مردم نهاد، اساتید دانشگاه‌های معتبر و دستگاه‌های اجرایی انجام داده و وظایف همه به خوبی مشخص شده تا بتوانیم به توسعه پایدار برسیم.
وی بیان کرد: ۸۵ درصد آب‌ها در زمین‌های کشاورزی استان مصرف می‌شود، اگر بتوانیم مانند کشورهای پیشرفته در بخش کشاورزی از آب استفاده کنیم، می‌توان با افزایش راندمان، چهار برابر در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم که این امر تضمین و تأمین آب شرب، صنعت و اشتغال را در آینده به همراه خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه آذربایجان شرقی با اشاره به استفاده از آب‌های غیر متعارف، گفت: ما باید در مصرف آب شرب و کشاورزی و صنعت صرفه‌جویی کنیم، سرانه‌‌ی مصرف آب در استان برای هر فرد ۲۲۰ لیتر در شبانه روز است در حالی که میزان استاندارد جهانی آن ۱۳۰ لیتر برای هر فرد در شبانه روز برآورده شده است.
وی با بیان این‌که ۷۰ درصد از آب شرب استان به پساب تبدیل می‌شود، گفت: اگر بتوانیم پساب آب شرب مصرفی را به خوبی توزیع کنیم، می‌توانیم آب مورد نیاز در بخش کشاورزی و صنعت آب را تأمین کنیم البته برنامه‌ای نیز برای تحقق این امر تدوین شده است.
وی ادامه داد: متأسفانه ارزش و بهای آب در کشور بسیار پایین است؛ علی رغم این که در کشورهایی مانند ترکیه که از لحاظ منابع آبی از لحاظ آبی غنی‌تر از کشور ما هستند، ارزش و بهای آب در این کشور بسیار بالا است، معتقدم بازار آب باید در کشور رونق بگیرد تا براساس آن جایگاه و ارزش واقعی آب مشخص شود.
غفارزاده با بیان این‌که آمایش آب نیز در استان آغاز شده است، گفت: آمایش آب موضوع اساسی است که باید براساس آن بدانیم توسعه در کدام یک از مناطق استان انجام می‌شود، اکنون اکثر نقاط از لحاظ منابع آبی مشخص شده است.
وی با بیان این‌که سیل نیز یکی از بلایای طبیعی مانند زلزله اتفاق می‌افتد اما دست بشر در آن بسیار مؤثر است، افزود: براساس بررسی‌ها ۹۵ درصد خسارات سیل طبیعی نبوده بلکه عوامل غیر طبیعی نیز در آن نقش داشته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: با توجه به وضعیت توپوگرافی و جغرافیایی آذربایجان شرقی، طول رودخانه‌ها حدود ۲۵ هزار کیلومتر بوده که از این میزان هشت هزار و ۵۰۰ کیلومتر یعنی بیش از یک سوم آن نقشه برداری و تعیین بستر شده و حدود ۲۵۰۰ کیلومتر رودخانه و مسیل حادثه‌خیز در استان بوده که برخی از این نقاط در داخل و حاشیه شهرها قرار دارند.
بازگشایی ۸۵۰ کیلومتر از نقاط حادثه خیز رودخانه‌ها
وی ادامه داد: نقاط حادثه خیز رودخانه‌ها جزو اولویت شرکت آب منطقه‌ای است، بر همین اساس حدود ۸۵۰ کیلومتر از نقاط حادثه خیز رودخانه‌ها بازگشایی شده است مابقی مسیرها نیز جهت بازگشایی نیازمند برنامه‌های طولانی مدت و تأمین اعتبارات است.
وی با اشاره به وقوع سیل اخیر در برخی نقاط کشور، گفت: این حادثه در استان ما نیز رخ داد ولی با توجه به این‌که اکثر مسیل‌ها باز گشایی شده بود‌، خسارت وارد شده بسیار جزئی بود، البته اگر در برخی محلات تبریز سیل به وقوع می‌پیوست بی شک حادثه‌ای مانند سیل شیراز را تجربه می‌کردیم.
وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه تاکنون سیل شدیدی در استان رخ نداده ولی باید اقدامات ویژه‌ای در بحث سیل انجام دهیم، طبق قانون مسئولیت مقابله با خسارات سیل بر عهده وزارت کشور است، دستگاه‌های اجرایی نیز در این خصوص موظف به همکاری هستند.
غفارزاده در بخش دیگر از سخنان خود با اشاره به موضوع غرق‌شدگی در مخازن سدها، کانال‌های آبی و رودخانه‌های استان، افزود: طی دو ماه گذشته حدود ۱۰ نفر بر اثر غرق شدگی و بی احتیاطی در سدها و کانال‌های انتقال آب جاری غرق شدند.
وی تاکید کرد: مردم باید بدانند که سد یا کانال انتقال آب، مکان مناسبی برای شنا کردن نیست، معتقدم این موضوع باید به خوبی فرهنگ سازی شود؛ در این راستا انیمیشن‌هایی برای ارتقای آگاهی مردم تهیه شده تا آمار تلفات ناشی از این حادثه که امسال نسبت به سال گذشته افزایش یافته، تداوم نداشته باشد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: شبکه‌‌‌های پایاب سدها موضوع مهمی است که برای برخی از سدها مانند سد سهند، قلعه چای، آیدوغموش چای خدا آفرین به خوبی کار شده است.
وی با بیان این‌که سد شهید مدنی با ظرفیت ۳۰۰ میلیون متر مکعبی در ۱۵ کیلومتری تبریز قرار دارد، گفت: با توجه به مصوبه سال ۱۳۹۳ ستاد احیای دریاچه ارومیه، ساخت تمامی پروژه‌ها متوقف شد اما عملیات ساخت این سد متوقف نشد؛ چرا که این سد با هدف رهاسازی آب به دریاچه ارومیه احداث می‌شود.
غفارزاده ادامه داد: سال ۹۳ اعتباری برای ادامه‌ی اجرا و تملک اراضی برای سد شهید مدنی ابلاغ نشد، از این رو تصمیم گرفتیم برای تداوم پروژه، پکیج سرمایه گذاری طراحی کنیم.
وی از بهره برداری سد بزرگ حاجیلار چای در شهرستان ورزقان خبر داد و گفت: این سد با ظرفیت ۱۵۱ میلیون مترمکعب جزو پروژه‌های مرزی است، تاکنون ۱۲۱ میلیارد تومان برای آن هزینه شده است، این سد در برنامه‌ی سفر رئیس جمهور به استان افتتاح می‌شود
مدیرعامل شرکت آب منطقه آذربایجان شرقی با اشاره به آخرین وضعیت سد شهریار، ادامه داد: اکنون ۵۰۰ میلیارد تومان برای تداوم عملیات اجرایی سد شهریار نیاز است که پیگیری‌های لازم برای اخذ اعتبارات آن انجام می‌شود، سد شهریار دارای ۷۵۰ میلیون مترمکعب ظرفیت است و تاکنون ۲۵۷ میلیارد تومان و ۱۱۲ میلیون دلار برای آن هزینه شده است.
وی با اشاره به وضعیت سفره‌های زیرزمینی و دشت‌های آذربایجان شرقی، گفت: آذربایجان شرقی دارای ۲۵ دشت است، متأسفانه سالانه ۴۱ میلیون متر مکعب آب اضافی از سفره‌های زیرزمینی استان برداشت می‌شود که این میزان برداشت باعث افت سطح آب‌های زیرزمینی می‌شود، میانگین افت در دشت‌ها حدود ۴۰ سانتی متر است.
وی بیان کرد: کسری مخازن آب‌های زیرزمینی استان یک میلیارد و ۲۴۴ میلیون مترمکعب برآورد شده است که باید برای جبران آن، مصرف آب را تا ۴۰ میلیون متر مکعب کاهش دهیم؛ بر همین اساس طرحی با عنوان احیا و تعادل بخشی برای آب‌های زیرزمینی مطرح شده و طبق آن برای هر ۲۵ دشت برنامه نوشته شده تا مصارف و برداشت آن‌ها کنترل و از برداشت‌های اضافه جلوگیری شود.