هزینه کلان رسیدهای کاغذی شبکه پرداخت

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، به هر ترتیب واردات و مصرف رسیدهای کاغذی دستگاه‌های کارتخوان، یکی از چالش‌های نظام بانکی است که باید راه حل هایی برای رفع این مشکلات اندیشیده شود. برخی فعالان حوزه پرداخت‌های الکترونیکی درباره رسیدهای تراکنشی اعتقاد دارند که می‌توان راهکارهای جایگزینی را برای آن در نظر گرفت. به‌عنوان‌مثال در حال حاضر رایگان بودن رول‌های کاغذی برای پذیرنده‌ها موجب شده تا افراد صرفه‌جویی چندانی در مصرف آن نداشته باشند. برای مثال رفتارهایی مانند دریافت رسید دوم (پذیرنده) یا اقدام به دریافت رسید کل تراکنش‌های روزانه که موجب مصرف میزان زیادی از کاغذ رول می‌شود، مصرف را به‌صورت چشمگیری افزایش می‌دهد. دریافت هزینه از پذیرندگان دستگاه‌های کارت‌خوان یا آگاهی‌بخشی بیشتر، راهکارهایی است که تا حد زیادی می‌تواند جلوی اینگونه هدر رفت کاغذ را بگیرد.

از طرف دیگر عده‌ای بر این باورند که می‌توان کف عددی برای تراکنش‌ها در نظر گرفت و اگر تراکنشی کمتر از حد معمول بود رسید برای آن چاپ نشود. اما در همین راستا چندی پیش شرکت به‌پرداخت ملت، با نسل جدید کارتخوان‌های خود، نیاز به رسیدهای کاغذی دستگاه‌های کارتخوان را حذف کرده است. البته بدان معنا که به‌پرداخت ملت برای کاهش سطح این مشکل طول رسیدها را کاهش داده بود. این اقدام، باعث می‌شد میزان مصرف این کاغذها کمتر شود، اما با این حال مشکل همچنان پابرجا بود. کاغذهای حرارتی مورداستفاده در دستگاه‌های کارتخوان، وارداتی است و هر سال حجم زیادی ارز را از کشور خارج می‌کند. اما به‌تازگی به‌پرداخت ملت دستگاه‌های کارتخوانی را مورداستفاده قرار می‌دهد که اساسا رسید کاغذی ندارند. این کارتخوان‌ها علاوه بر این که حجم کوچک‌تری نسبت به کارتخوان‌های معمولی دارند، به جای رسید کاغذی، رسید تراکنش را برای مشتری پیامک می‌کنند. روش کار با این کارتخوان‌ها به این شکل است که مشتری پس از کشیدن کارت و وارد کردن مبلغ و رمز، شماره تلفن همراه خود را نیز روی همان دستگاه وارد می‌کند. پس از انجام تراکنش، مشخصاتی که پیش‌ازاین بر روی رسیدهای کاغذی ثبت می‌شد، برای مشتری پیامک می‌شود. اما هزینه های ارسال پیامک مشتریان را ناراضی کرده و تمایل برای استفاده از همان رسید کاغذی افزایش دارد. گروه مالی سامان نیز در راستای مسئولیت‌های اجتماعی خود و اجرای بانکداری سبز، راهکارهای تازه‌ای را برای کاهش مصرف کاغذ در کارت‌خوان‌های خود به‌کار بست. با توجه به اهمیت موضوع کاهش مصرف کاغذ در حفظ محیط زیست، بانک سامان و شرکت پرداخت الکترونیک سامان علاوه بر امکانات و زیرساخت‌هایی همچون نت بانک و موبایلت که امکان رؤیت جزییات تراکنش‌ها را به کاربران می‌دهد، بر اساس شرایط و امکانات چهار راهکار جدید را برای کاهش مصرف کاغذ در کارت‌خوان‌های خود در پیش گرفته‌اند.

لزوم کاهش هزینه های ارسال پیامک های موجودی حساب

فرهاد محمدی، فعال حوزه پرداخت الکترونیک

بعد از بحران در بازار کاغذ و مشکلات تامین این کالا امروز تامین کاغذهای شبکه پرداخت با مشکلات اساسی روبرو است. بانک ها برای بیشتر نشدن مسکلات تامین کاغذهای رسید وارد فاز جدیدی در رابطه با تهیه و استفاده از دستگاههای بدون کاغذ کرده اند. البته این راهکار شاید بتواند نیاز شبکه بانکی به کاغذ رول را کاهش دهد اما مشتریان امروز ناراضی هستندو هزینه های ارسال پیامک برای مشتریان به عهده خودشان است و بسیاری از آنها تمایلی برای پرداخت این هزینه ها ندارند. بنابراین بار دیگر موضوع تامین کاغذ رول رسیدهای پرداخت مطرح می شود. از زمانی که رسیدهای پرداخت در سبکه بانکی و تبادلات استفاده شده تا به امروز همواره این تفکر وجود دارد که این رسید می تواند نشان دهنده صحت تراکنش و البته مدرکی برای انجام تراکنش باشد. امروزه هنوز این تفکر وجود دارد و هر گونه تصمیم برای تغییر نحوه اطلاع رسانی تراکنش ها باید با برنامه ریزی و آماده سازی زیرساخت های آن انجام شود. اعتمادی که از این طریق ایجاد شده به قوت خود باقی است و اصولا داشتن مدرک و سند برای ایرانیان از دیرباز مطرح بوده و آمارها نشان می دهد رسیدهای تراکنش های بانکی تا مدت ها نزد صاحبان آنها نگهداری شده است.

البته باد این موضوع را هم در نظر داشته باشیم که ارایه رسیدهای کاغذی به رغم هزینه های بسیاری که برای تامین آنها صرف می شود به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می گیرد بنابراین سازوکار این اقدام از همان ابتدا دارای ایرادات زیادی بوده است. در بسیاری مواقع هم دیده شده که بسیاری از مردم به رغم دریافت پیامک باز هم درخواست رسید دوم مربوز به پذیرنده را دارند که این هم از بی برنامگی ها و ایرادات این طرح است و نشان دهنده هدرروی‌هایی است که از بی‌مبالاتی در مصرف کالای رایگان نشات گرفته است. به طور کلی اگر قرار است در کاهش مصرف کاغذ در حوزه‌های مختلف اتفاقی بیفتد باید تمام مسئولان از بخش‌های دولتی و خصوصی و مردم، دست‌به‌دست هم برای حذف کاغذ تلاش کنند. راهکارهای مختلفی برای جایگزینی قبوض کاغذی بیان می‌شود، اما هریک نیازمند فرهنگ‌سازی است.