خطر حذف صرافی ها

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، هر چند که هنوز بازار متشکل ارزی راه اندازی نشده است. اما خبرها حاکی از آماده شدن زیرساخت های لازم برای راه اندازی این بازار دارد. طی راه اندازی این بازار،  بانک مرکزی برای امنیت معاملات در بازار متشکل ارزی، متولی حساب خریدار و فروشنده می شود و با این کار راه دَبه کردن صراف‌ها بسته می‌شود.
به اعتقاد کارشناسان هدف و برنامه بانک مرکزی در راه اندازی بازار متشکل ارزی باید مشخص باشد. به همین دلیل توقعاتی مثل کاهش نرخ ارز، شفاف شدن معاملات ارزی و همچنین بسترسازی برای تک نرخی شدن ارز پس از راه اندازی این بازار از بازار ارز تا حدودی وجود دارد.
اما مسئله اساسی این است که آیا این بازار قادر به تحقق اهداف موجود خواهد کرد؟ اینکه بانک مرکزی متولی حساب خریدار و فروشنده باشد، چه کمکی به روند معاملات ارزی خواهد کرد؟
از دید کارشناسان اقدامات بانک مرکزی در راستای راه اندازی بازار متشکل ارزی، محدودیت بیشتری برای صرافی ها ایجاد کرده و خطر حذف آنها را به همراه دارد. در حالی که مسبب بحران ارزی فعلی صرافی ها و مکانیزم صرافی ها نبوده است.
بر اساس گزارش های موجود بانک مرکزی در زمان ثبت نام اعضاء برای حضور در بازار متشکل ارزی از آنها وکالت‌نامه می‌گیرد که به حساب های ارزی و ریالی دسترسی داشته باشد؛ این وکالت‌نامه به این منظور از صراف ها گرفته می شود که در زمان خرید و فروش ارز در مبالغ کلان، در گام اول موجودی حساب دو طرف معامله چک شود و همزمان در صورت وجود موجودی حساب مسدود می شود تا فرایند خرید ارز کامل شود.

در توضیح دریافت وکالت‌نامه از صراف‌ها، بانک مرکزی اعلام کرده که اگر متولی حساب‌ها نباشیم نمی توانیم امنیت معاملات را ضمانت کنیم. اگر امنیت نباشد فروشنده ای که در اول معاملات ارز خود را فروخته در صورت افزایش قیمت ارز در ساعات‌ بعدی روز، دَبه می کند.
بازیگران اصلی بازار متشکل ارزی، صرافی های مجاز، بانک‌ها و صرافی های بانک‌ها هستند؛ تمام بازیگران موظف به معرفی حساب ارزی به بانک مرکزی هستند. صرافی هایی که در این بازار خرید و فروش عمده را انجام میدهند باید یک درصد بالاتر از نرخ بازار متشکل، نیازهای خُرد ارزی را براساس فهرست مصارف ۲۴ گانه پوشش دهند.
صرافی های عمده فروش در بازار متشکل ارزی می توانند ارز خود را عرضه نمایند؛ در سایت این بازار فقط مبلغ و قیمت نمایش داده خواهد شد. سامانه بازار به گونه ای طراحی شده است که پایین ترین قیمت فروش را در بالاترین سطح نمایش قرار میدهد و در عین حال، بالاترین قیمت خرید را در بالاترین سطح نمایش میدهد. برهمین اساس قیمت ها به صورت آنلاین در سیستم مَچ می شود و کشف نرخ صورت می گیرد.
اصغر مشبکی، کارشناس اقتصادی
ایجاد محدودیت برای صرافی‌ها
راه اندازی بازار مشتکل ارزی به گسترش معاملات و افزایش شفافیت بازار ارز منتهی می‌شود و البته این مزیت هم را دارد که بازار آتی ارز هم دچار تغییر و تحولاتی می‌شود و از این جهت که ابزارهای ارزی کشور بیشتر شود، آثار مثبتی دارد. اما اگر ما بخواهیم با راه اندازی بازار متشکل ارزی و سیاست‌هایی که بانک مرکزی در پیش گرفته، فعالیت صرافی‌ها را محدود کنیم، با توجه به شرایط موجود، کار بسیار اشتباهی است. این در حالیست که عمده اختلالات در بازار ارز مربوط به مکانیزم صرافی ها نبوده و به سیاست و مکانیزم دولت در مدیریت بازار ارز بر می‌گردد. لذا با توجه به شرایط موجود بازار متشکل ارزی هر چند که به ایجاد شفافیت و افزایش ابزارهای ارزی بینجامد، نمی‌تواند جای صرافی ها را بگیرد. در حالی که بانک مرکزی در سیاست راه اندازی بازار متشکل ارزی، سعی در محدود کردن فعالیت صرافی ها دارد.