دلارهای زعفرانی در جیب افغان ها

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، امروز بسیاری سودجو، زعفران ایرانی را به قیمت پایین خریداری می کنند و آن را به نام زعفران ناب ایرانی در بازارهای ایران و جهان به فروش می رسانند و دلارهایی را که سهم ایران است به خزانه خودشان سرازیر می کنند. فعالان بازار زعفران بر این باورند که در سال های اخیر به دلیل تلاطم شدید حاکم بر بازار تولید و صادرات زعفران، قیمت این محصول در بازارهای داخلی و به تبع آن در صادرات نیز دچار نوسانات شدیدی شده و این در حالی است که یکی از عوامل مهم ماندگاری و موفقیت در بازارهای جهانی، ثبات است که این ثبات درزمینه های قیمت و مقررات حاکم بر تولید و صادرات از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نوسانات بیش از حد قیمت زعفران بازارهای خارجی و مشتریان این محصول را نسبت به ایران بی اعتماد می کند و بخشی از مشتریان طلای سرخ کشور که توان خرید محدود دارند به فکر کالای جایگزین و یا حذف زعفران از چرخه مصرف خود می باشند. چند سالی از تشکیل شورای ملی زعفران می‌گذرد، اما هنوز چالش هایی مانند نبود برند مشخص و تعریف شده کشت و برداشت سنتی، خرید و فروش فله ای و بدون بسته بندی متناسب با ذائقه مشتریان خارجی و اروپایی وقاچاق پیاز زعفران همچنان به قوت خود باقی است، ضمن اینکه رقبای جدیدی نیز مانند افغانستان، هند و چین نیز به میدان آمده‌اند.

تصاحب بازارهای زعفران ایران

امیر مهری، کارشناس بازار زعفران

به دفعات در رابطه با قاچاق زعفران به دولت هشدار داده شده و کمتر پاسخی به این هشدارها دیده شده است. قاچاق زعفران از سال گذشته که افزایش نرخ ارز را داشتیم به اوج خود رسیده و تا به امروز نیز ادامه دارد و خسارت میلیون دلاری به این صنعت وارد کرده است. دلالان با توجه به درآمدی که از فروش زعفران به واسطه گرانی ارز به جیب می زنند خسارت زیادی به روند معمول صادرات این محصول وارد کرده اند. زعفران که کالایی استراتژیک و جایگزینی برای صادرات نفتی به شمار می رود به راحتی در مرزهای کشور خرید و فروش می شود. دلالان با فروش این محصول به کشورهای دیگر بخصوص افغانستان دلارهایی را که سهم اقتصاد کشور است روانه جیب خود کرده اند و از آن طرف افغان ها نیز با زعفران ایرانی به نام خودشان درآمدزایی می کنند.

به همین دلیل در حال حاضر صادرات رسمی زعفران تعریفی ندارد چراکه  با توجه به اشباع شدن بازار‌های منطقه توسط افغان‌ها ناشی از قاچاق زعفران شاهد کند شدن صادرات رسمی و قانونی صادرکنندگان هستیم. افغان ها با خرید زعفران از فروشندگان ایرانی در لب مرزها بسته بندی این محصول را تغییر داده و آن را به نام خود وارد بازارهای صادراتی می کنند و به عبارتی دزدی آشکار از برند زعفران ایرانی توسط افغان‌ها انجام می شود. این کشور تصاحب بازارهای زعفران ایران را هدف گرفته و دلالان ایرانی نیز به افغان ها برای رسیدن به هدفشان کمک زیادی می کنند.

قاچاق زعفران ایرانی از سوی افغانستان

علی حسینی، عضو شورای ملی زعفران

بارها بر این واقعیت تاکید شده است که دلالان سود اصلی را از خرید و فروش زعفران دارند و کشاورز که تولیدکننده اصلی این محصول است کمترین درآمد را از این محصول باارزش و گران قیمت دارد. با آغاز فصل برداشت زعفران دلالان به مزارع زیر کشت این محصول هجوم می برند و با خرید زعفران از کشاورز آن را برای فروش به مشتریان خود عرضه می کنند. با گران شدن نرخ ارز و نوسانات آن که تا به امروز هم ادامه دارد این چرخه با شدت بیشتری در حال تکمیل بوده و سود دلالان نیز از این حرکت افزایش زیادی داشته است.

افغانستان کشور هدف دلالان ایرانی برای قاچاق و فروش غیرقانونی این محصول است. مرز ایران با افغانستان به دلیل طولانی بودن فضای خوبی را برای فعالیت این افراد فراهم کرده که به دلیل نبود نظارت این فضا بهتر هم شده است.خریداران با خرید این محصول از دلالان ایرانی آن را به صورت غیرقانونی به بازارهای جهانی عرضه می کنند که این حرکت هم قاچاق و دزدی نامیده می شود. بنابراین با توجه به قاچاق زعفران ایرانی از سوی افغانستان باید به صورت جدی با این مسئله برخورد شود چرا که افغان‌ها زعفران ایرانی را با برند خود به کشور‌های چین و هند صادر می‌کنند که این امر به سبب همجواری افغانستان با ایران برای بزرگترین تولیدکننده زعفران یک تهدید به شمار می‌رود. تشکل‌های تخصصی که مسئولیت بازار را بر عهده دارند، باید با برخورد جدی جلوی پدیده شوم قاچاق را بگیرند و حافظ منافع صادرکنندگان باشند.