بازار خرما در دست دلالان

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، فعالان بازار دلالان و واسطه ها را عامل اصلی گرانی خرما در بازار می دانند. در حال حاضر سودجویی دلالان به حدی رسیده که قیمت خرید خرما از نخلداران حتی پاسخگوی دخل و خرج‌شان هم نمی‌شود و از چند روز گذشته اقدام به افزایش قیمت خرما تا کیلویی ۷۰ هزار تومان کرده اند. دلالان که غالبا واسطه ای برای دلالان کلان هستند در ماههای نزدیک به فصل برداشت اقدام به پیش خرید خرما با نرخی که خود تعیین می کند می نمایند از این رو بخشی از کشاورزان که قشر محروم و نیازمند از سر ناچاری محصول خود را پیش فروش می کنند. این اقدام دلالان در سال های اخیر ضربه های سختی را به جامعه نخلداری زده چرا که عده دیگری که محصول خود را پیش فروش نمی کنند در فصل برداشت با کمبود متقاضی روبرو می شوند و در نهایت مجبورند محصول خود را با قیمت دلالان بفروش برسانند. در سال های اخیر سازمان جهاد کشاورزی با هدف تنظیم بازار اقدام به نرخ گذاری و تشکیل تعاونی می دهد اما نرخ های اعلامی سازمان نه تنها مقرون به صرفه نیست بلکه شهامت دلالان را بیشتر می کند تا با خیال آسوده به کار خود بپردازند.

در ماه  رمضان هزینه های اقشار جامعه افزایش می یابد  و بدین معنا  باید شرایطی مهیا شود که کالاهای اساسی ماه  رمضان  ارزان تر بدست مردم برسد اما متاسقانه  شاهد گرانی کالایی همچون محصول خرما در این ماه هستیم. از طرف دیگر مسوولان اعلام می کنند ما جهت تامین نیازهای مردم در ایام خاص برخی از محصولات کشاورزی را ذخیره کرده اند اما در عمل  مشاهده می شود برخی کالاهای  که ذخیره شده در زمان برگزاری مناسبات گران می شود. این در حالی است که بسیاری از باغات در جنوب کرمان و خوزستان به علت بی آبی و عدم امکان فروش رها شده اند. برخی باغات به دلیل به صرفه نبودن برداشت محصول، خرماها از روی درخت هم چیده نمی شوند اما در بازار با قیمت بسیار بالا توسط دلالان فروخته می شود.

شبکه دلالی با برنامه ریزی عرضه و تقاضا را به هم می ریزد

محسن مالکی، فعال بازار خرما

دلالی در بازارهای مختلف آنقدر گسترده شده که دیگر زمان زیادی لازم است تا بتوان با این شبکه مقابله کرد. این افراد با شناخت بازار و با توجه به نزدیکی ماه رمضان اقدام به کاهش عرضه نمودا اند و از آنجایی که کل محصول را هنگام برداشت سر زمین از کشاورزان می خرند نمی توان چاره ای برای آن پیدا کرد. بنابراین تنها عاملی که سبب گرانی خرما در بازار شده است، دلالان هستند که تنها سودجویی خود را می‌بینند و می‌خواهند و هیچ وقت به منافع ملی و مردم به عنوان مصرف‌کنندگان و مشتریان فکر نمی‌کنند. به نظر می‌رسد که وزیر جهاد کشاورزی باید هر چه سریع‌تر ستاد خرما را راه‌اندازی کند و با مشارکت و هم‌اندیشی همه فعالان بخش خصوصی در صنعت خرما و تولید و بازار آن را به نفع باغداران و مردم کنترل کند تا هر کسی نتواند هر طور که دلش می‌خواهد در بازار رفتار کند.

امروز شرایط نخلداران بسیار نامناسب است. نخل‌داران و دلالان به باغ می‌روند و با نگاهی به نخل ها، میزان کل خرمای باغ را از روی یک نخل برآورد کرده و قیمت را تعیین می‌کنند و معامله به این صورت انجام می شود. باید وضعیت بازار خرما ساماندهی شود که سود فروش به کشاورزان برسد چراکه در حال حاضر حضور پرتعداد واسطه‌ها باعث می شود تا شاهد افزایش چند برابری قیمت خرما از مزرعه تا بازار باشیم و دست کشاورزان و تولیدکنندگان خالی بماند.

خرید توافقی تواند بازار خرما را کنترل کند

علی‌اصغر موسوی، دبیر کل انجمن خرما

بازار خرما متاسفانه در دست دلالان و واسطه هایی است که هنگام برداشت محصول اقدام به خرید خرما از کشاورزان و نخلداران می کنند. به عبارتی نبض بازار خرما در دستان دلالان است و نبود نظارت کافی نیز هر سال به این اتفاق دامن می زند. راهکار خرید توافقی تواند تا حدود زیادی بازار خرما را کنترل کرده و دلالان را به عقب براند اما تا به امروز این دلالان بوده اند که جلوتر از دولت توانسته اند با نخلداران وارد معامله شوند.

بدترین حالت ممکن این است که دلالان این محصول را از نخلداران با حداقل قیمت خریداری می‌کنند و پس از دپو کردن آن در زمانی که بازار نیاز فراوان بهخ آن دارد آن را عرضه و به هر قیمتی که می‌خواهند می‌فروشند. درست مانند شرایطی که امروز در آن قرار گرفته ایم و ماه مبارک رمضان نزدیک شده و گرانی در بازار خرما بیداد می کند.

متاسفانه نخل داران و کشاورزان با کمبود نقدینگی روبرو هستند و سال گذشته این موضوع به بحران تبدیل شد به همین دلیل کشاروزان و تولیدکنندگان خرما به سبب کمبود نقدینگی از چند ماه مانده به فصل برداشت اقدام به پیش فروش محصول خود به دلالان می کنند که همین امر زمینه را برای افزایش قیمت در بازار فراهم می کند. این در حالی است که دولت با وعده خرید توافقی از نخلداران می تواند از نوسان قیمت و پیش فروش محصول قبل از زمان برداشت به دلالان جلوگیری کند. راه اندازی صندوق خرما هم یکی دیگر از راه کار های کنترل قیمت در بازار است که متاسفانه این موضوع هم با تعلل همراه است. با توجه به آنکه راه اندازی این صندوق دست دلالان و واسطه گران را از بازار کوتاه می کند از این رو می تواند در تعادل قیمت و آرامش بازار تاثیر بسزایی داشته باشد.