چرخش به سمت اقتصاد چند محصولی

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، متاسفانه در کشور ما صادرات آنقدر باید با اهمیت شمرده نشده و فرصت ارزآوری به دلیل صادرات تک محصولی نادیده انگاشته شده است. نتایج نشان داده که بخش اعظمی از مشکلات صادرات داخلی است. مشکلات خارجی مانند روابط سیاسی با کشورهای هدف و تحریم ها وزن کمی در افت صادرات دارد.حمایت سفارتخانه ها، فعال نبودن رایزن های بازرگانی در کشورهای هدف، جزیره ای عمل کردن سازمان های دولتی، قیمت تمام شده کالا و مشکلات سیاسی با کشورهای آسیای میانه از جمله مهمترین موانع توسعه صادرات به شمار می رود. وجود زیرساخت های قوی برای صادرات مانند منطقه ویژه اقتصادی و پتانسیل های تولیدی داخل از جمله مولفه های اثر گذار بر توسعه صادرات به شمار می رود.

توقع واردات یک طرفه

عماد کریمیان، کارشناس اقتصادی

سالهاست به بهانه تنظیم بازار جلوی صادرات گرفته می شود و ممنوعیت های صادراتی موجب شده تا شانس ایران برای تبدیل شدن به قطب صادرات کاهش پبدا کند. ممنوعیت صادرات به هیچ عنوان نمی تواند بازار داخل را تنظیم کند و این موضوع بر تمام فعالان اقتصادی و مسوولان روشن و مبرهن است. برنامه های تنظیم بازار به مدیریت و برنامه ریزی کشاورزی و ساختاری صنایع باز می گردد و صادرات بهانه ای برای گرانی کالا شده است. در تمام کشورهای جهان شاهد روابط تجاری دو طرفه ای هستیم که تبدیل به ارزآوری برای هر طرف و یک بازی برد- برد است که در کشورما توقع واردات یک طرفه از کشور مربوطه موجب فرصت سوزی صادرات و ارزآوری شده است.

گرانی ارز در این مدت می توانست فرصت های بسیاری را برای صادرات و ارزآوری فراهم کند که متاسفانه ساختار غلط اقتصادی این فرصت را اختیار دلالان و قاچاقچیان قرار داده است. هم چنین امروز فضای کسب و کار در کشور به دلیل موانعی همانند مشکلات مالیاتی و عدم برگشت ارزش افزوده در موعد مقرر ملتهب است که صادرکننده را از ادامه فعالیت باز می دارد. از طرفی دیگر ضعف ساختارها در مرزهای صادراتی کشور نیز وجود دارد که این مورد هم به ساختار غلط اقتصادی حاکم بازمی گردد.

به طورکلی سیاست های نادرست موجی شده تا فرصت های صادراتی را در منطقه و در کشورهای همسایه که بازارهای صارداتی جدیدی را بر روی ایران باز کرده اند از دست بدهیم. اقتصاد ایران به دلیل وابستگی صرف به صادرات نفتی و تبدیل شدن به اقتصاد تک بعدی از دیگر درآمدهای صادراتی عقب مانده است. امروز تکیه اقتصاد ایران به درآمدهای حاصل از فروش نفت خام بوده که موجب بی ثباتی درآمدهای صادراتی شده است. بنابراین برای خروج از این وضعیت و استفاده از پتانسیل های صادراتی دیگر که می تواند وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام را کاهش دهد برنامه ریزی درستی باید انجام گیرد.  امروز باید به فکر چرخش به طرف اقتصاد چند محصولی در صادرات باشیم و از طرفی دیگر جهت گیری سیاست های صادراتی باید به سود صدور کالاهای غیرنفتی تغییر پیدا کند.

تحریم ها نمی تواند فرصت های صادراتی را از کشور بگیرد

جعفر قادری، اقتصاددان

در ایران ضرورت تغییر سیاست های صادراتی احساس می شود. تکیه بر صادرات تک محصولی یکی از مهم ترین تغییراتی است که در برنامه ریزی سال باید لحاظ شود. این هدف هم تنها با بها دادن به تولید داخلی و اختصاص تسهیلات امکان پذیر خواهد شد. کشورهای همسایه فرصت های صادراتی جدیدی را به روی ایرانی باز کرده اند. قطر، عراق، افغانستان و بسیاری دیگر می توانند ایران را به قطب صادراتی منطقه تبدیل کنند. موضوع تحریم ها هم نمی تواند فرصت های صادراتی را از کشور بگیرد چراکه تحریم‌های جدید اتفاق جدیدی نیست و هر از گاهی به بهانه‌های واهی اعمال و تمدید می شود.

ساختار اقتصادی ایران نیازمند تغییرات و اصلاحات اساسی است. رفع موانع از پیش پای چرخه تولید و اصلاح ساختارهای دست و پاگیر، در زمره ضروریات اصلی افزایش توان صادراتی کشور است که در سال جاری باید زیرساخت های آن فراهم شود. قاچاق و دلالی نیز باید ریشه کن شود چراکه همین افراد و عملکر آنها موجب هدرروی منابع ارزی کشور می شود و درامدهای ارزی را به جیب افراد خاص سرازیر می کند.

از طرفی دیگر مناطق آزاد میز باید سرو سامان بگیرد و نابسامانی حاکم در آنها که ناشی از ضعف مدیریت است اصلاح شود. کسی مخالف توسعه و ایجاد رونق اقتصادی در مناطق مختلف کشور نیست، اما این روند باید علمی و مستند به مدارک کافی و اقتصادی باشد. درحالیکه امروز آنچه در مناطق آزاد روی داده چیزی جز دوری از موضوع افزایش صادرات نیست.