کرختی بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه ها

به گزارش کسب و کار نیوز، گرایش بازار سرمایه به تامین مالی شرکت‌های دولتی و رویگردانی از بخش خصوصی به عقیده کارشناسان مهم ترین عامل افت رغبت تامین مالی بنگاه ها از کانال بازار است. به عقیده کارشناسان بازار سرمایه فعالیت نابرابر بانک ها با بازار سرمایه نیز روند تامین مالی از طریق بورس را با مشکل مواجه کرده است.
طراحی ابزارهای نوین مالی از جمله اقدامات بورس برای تقویت نقش خود برای تامین مالی در اقتصاد کشور است که نمونه آن تاسیس شرکت‌های سهامی عام، افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی و غیربورسی، انتشار گواهی سپرده‌سرمایه‌گذاری، عرضه‌های اولیه در بورس تهران و فرابورس ایران و انجام معاملات سلف و نسیه در بورس کالا برای تامین مالی خریداران و فروشندگان کالاها است.
اما همه این ابزارها در افزایش سهم بازار سرمایه برای تامین مالی بنگاه ها که عمدتا کوچک و متوسط هستند، موثر نیفتاده است. یکی از دلایل این امر از نظر کارشناسان بی اعتمادی بازار سرمایه به سرمایه گذاران بخش خصوصی برای بازگشت تسهیلات مورد نظر و یا رسیدن آنها به نقطه سودآوری است.
بر اساس آمارها، کمتر از ۱۰ درصد تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه انجام می شود و این مسئله به عقیده کارشناسان ریشه در بستر نامساعد بازار سرمایه دارد. زمان طولانی و هزینه زیاد بهره‌گیری از ابزارهای مختلف تامین مالی مهم ترین مانع بهره گیری از بازار سرمایه برای تامین مالی بنگاه ها است. همچنین قوانین متعدد و مجوزهای سخت گیرانه نیز ترمزی برای حمایت مالی بازار سرمایه از بنگاه های کوچک بوده است.
بر اساس گزارش های موجود نسبت بازار سرمایه ایران به تولید ناخالص داخلی کمتر از متوسط جهانی است و این در حالی است که بازار سهام ایران نامتنوع بوده و ۱۰ شرکت برتر، تقریبا ۴۰ درصد بازار را در اختیار دارند.
در ایران سهم تامین مالی از طریق انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه نسبت به سیستم بانکی بسیار پایین است به طوری که از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۵ بیش از ۸۶۰ هزار میلیارد ریال اوراق بدهی در کشور منتشر شده که در برابر رقم ۴۶ هزار هزار میلیارد ریال تامین مالی از طریق سیستم بانکی بسیار ناچیز است.

کارشناسان بازار سرمایه نیز بی‌ثباتی و تغییر مداوم قوانین کشور، عدم بازنگری قوانین مربوط به بازار سرمایه، عدم هماهنگی مقام ناظر در بخش‌های مختلف اقتصادی و پایبند نبودن مقام ناظر به مقررات مصوب خود را از جمله ضعف‌های بازار سرمایه برای تامین مالی شرکت های کوچک و متوسط عنوان می کنند.

مهدی پورقاضی، عضو اتاق بازرگانی
تمایل بورس به تامین مالی شرکت های دولتی
بازار سرمایه به دلیل بی اعتمادی به سرمایه گذاران و فعالان در بنگاه های کوچک و متوسط، علاقه ای به تامین مالی آنها ندارد. به عبارتی از آنجایی که معلوم نیست این شرکت ها از پس بازپرداخت منابع مورد نظر بر می آیند یا نه و یا سودآوری کافی دارند ، بورس از آنها رویگردان است و با آنها رفتار محافظه کارانه ای دارد. به همین دلیل بورس تامین مالی طرح های دولتی و شبه دولتی را بر تامین مالی بخش خصوصی، ترجیح می دهد و همین مانع از حرکت سرمایه بازار سرمایه به سمت بخش خصوصی می شود. از نگاه بازار سرمایه هزینه اعتبار سنجی شرکت های دولتی کمتر از بخش خصوصی بوده و همین امر باعث می شود که در بلندمدت منابع بورس در مسیر این بنگاه ها و مشتریان بزرگ قرار بگیرد. در صورتی که لازم است با اصلاح برخی قوانین و همچنین تغییر این رویکرد در بازار سرمایه، این مسئله را حل کرد.