صفحه اصلی / سرخط خبرها / نابودی باغ‌ها تهدیدی جدی پیش روی شیراز
نابودی باغ‌ها تهدیدی جدی پیش روی شیراز

نابودی باغ‌ها تهدیدی جدی پیش روی شیراز

شیراز که زمانی به شهر گل و بلبل مشهور و آب و هوای مطلوب در کنار داشته‌های تاریخی، میراثی، گردشگری و فرهنگی از جذابیت‌های آن به شمار می‌رفت، طی سال‌های اخیر و به دلیل سوء مدیریت در بخش‌های مختلف به سمتی سوق داده شده که در آینده‌ای نه چندان دور، آلودگی هوا بزرگترین مشکلش خواهد بود .

 

به گزارش کسب و کار نیوز تیرماه امسال منتشر کرد، بیانگر تخریب ۱۱۰۰ هکتار باغ از سال ۱۳۸۳ تاکنون به ارزش تقریبی ۵۷۶ هزار میلیاد تومان می‏شود .

ویژگی دیگر پهنه‏ های باغی، ارزش اقتصادی است. ارزش خالص تولیدات باغی برای هر هکتار باغ دست کم برابر ۶۰۰ میلیون ریال است .

فقط برای ۵۰۰ هکتار از این باغ‏ها، ارزش خالص تولیدات باغی سالیانه برابر با ۳۰۰ هزار میلیون ریال (سی میلیارد تومان) است .

چنین نکات ریزی لازم است در دستورِ کارگروه زیربنایی استان و شورای برنامه‏ریزی و همچنین کمیسیون ماده پنج مسکن و شهرسازی قرار بگیرد. هر گونه تحلیلی لازم است از این مسیر گذر کند.

اما در مقابل این پرسش که آیا واقعا ارزش زیست‏ محیطی باغ‏ها به همین میزان است؟؛ باید گفت هرگز .

در واقعیت باید توجه داشت که رانت مالکیتی ناشی از تخریب باغ‏ها، بازدهی نزدیک به چند هزار درصد برای سازندگان مجتمع‏‌های تجاری و هتل و غیرو پدید می‏آورد .

شایسته است مسئولان و مدیران ارشد استان توجه کنند که نباید حق تنفس کودکان را به پای طرح‏های گردشگری قربانی کنند.

یعنی یک ارزش بزرگ (حق تنفس کودکان) را نباید قربانی یک ارزش جزیی (سوداندوزی کوتاه‏ مدت ناشی از ساخت و سازها در باغ‏ها) کنند. لازم است در سطوح تصمیم‏ گیری دقت بیشتری به عمل آید .

مشکل اصلی برای حفظ بقایای پهنه‏‌های باغی کجاست؟

زیربنای اصلی مشکل، قانون تاسیس شهرداری‏هاست که در سال ۱۳۳۴ در مجلس شورای ملی تصویب شد. پس از آن، قانون حفظ و توسعه فضای سبز شهری (۱۳۵۹) یک نقطه درخشان در قانون‏نویسی در حوزه مدیریت شهری قلمداد می‏شود .

ولی مشکل از آنجا آغاز می‏شود که ضوابطی که تهیه شده، با روح قانون حفظ و گسترش فضای سبز در تضاد است. افزون بر آن برجسته‏ترین تضاد قانونی مربوط به ماده ۱۴ قانون زمین شهری با قانون حفظ و گسترش فضای سبز است .

قانون تاسیس شهرداری‏ها بنیانی را برقرار ساخته که خروجی آن، توسعه نامتوازن و بی‏رویه شهری است. بدون اینکه به تهدیدها توجه شود. در حالی که مسیر توسعه شهری شیراز به طور دایم با افزایش تهدیدهای زیست‏محیطی همراه شده است .

چنین ضوابط حساسی دارای حفره‏ها و ابهامات حقوقی فراوانی است .

برای نمونه، بند (۱) مصوبه کمیته نظارت، تحقیق و تفحص شورا در حفظ باغات قصرالدشت با شماره خ ۱۳/۴۵۴۷/۱۲۲۴/۱۳۹۵/۴ اشاره به اجرایی ‏کردن آرای کمیسیون ماده ۱۰۰ دارد؛ این کمیسیون خودش منبع جرم‏زایی در حوزه مدیریت شهری شده است .

همچنین بند ۶ بر نابودی بافت بوم‏شناختی باغ‏ها و زمینه‏سازی برای خیابان‏کشی برای دسترسی به بوستان‏های خانواده را به دنبال دارد .

مشاهده بوستان‏های خانواده نشان می‏دهد که دست کم ۶۰ درصد از مساحت عرصه باغ‏های سنتی با تبدیل‏شدن به بوستان‏های خانواده، به طور کامل نابود می‏شود و بافت سنگ و سیمان جای خاک و کاه گل را می‏گیرد .

بندهای ۷ و ۹ نیز نشان می دهد که اعضای شورا و شهرداری اطلاعی از اهمیت دانش بومی در نگهداری باغ‏ها ندارند و گمان می‏کنند شیوه ‏های مدرن آبیاری یا دفع آفات صرفا همان‏هایی هستند که دانش روز ارایه می‏ کنند.

بی خبر از آنکه شیوه‌های کهن، پایداری زیستی به مراتب بیشتر بوده است و به بافت بوم‏ شناختی باغ‏ها نیز آسیب نمی‏رسیده است. بند ۱۰ این ضوابط نیز گویای نگاه تجاری نهاد شهرداری به عرصه‏ های باغی است .

هرگونه تغییر کاربری عملا به منزله تغییر کاربری گروه یک است؛ همچنانکه صدور مجوزهای تغییر کاربری برای پهنه میدان مطهری، قدوسی و امتداد زرگری تا میدان قصرالدشت عملا تغییر کاربری گروه یک قلداد می‏شود .

معنای ساده این گفته این است که کمیسیون ماده ۵ و کارگروه زیربنایی استان به اشتباه و ناشی از تصمیم‏گیری‏های سطحی و اشتباه اقدام به جابجایی‏ مرزهای گروه‏های باغی کرده است .

از همین جا می‏توان گفت حذف گروه‏بندی باغ‏ها و قراردادن کلیه پهنه‏های فضای سبز زیر چتر قانون حفظ و گسترش و تصویب‏نکردن هر گونه ضابطه برای تغییر کاربری تنها راهکار بنیادین و قانونی برای حفظ تتمه باغ‏هاست.

یقینا چاره‏اندیشی برای حقوق مالکان باغ‏های خصوصی، می‏باید گزینه ها و راهکارهایی را جویا شد که فعل تغییر کاربری هرگز و حتی یک متر مربع تحقق پیدا نکند. همچنان که از روح و متن قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهری نیز چنین استنباط ساده‏ای می‏شود .

منظور مدیران از اینکه حتی با استناد به تصاویر ماهواره‏ای هیچگونه تغییر کاربری دیده نمی‌‏شود، چیست؟

منظور مدیران به طور مشخص عدم تغییر کاربری در گروه یک باغ‌هاست که می‏گویند حتی به استناد تصاویر ماهواره‏ای تغییر کاربری اتفاق نیفتاده است؛ در حالی که گروه پنج که همان گروه یک سابق بوده، پی در پی تغییر کاربری داده شده و تغییر کاربری‏ها به استناد همان تصاویر و پیمایش محیطی تغییر کاربری در پهنه یک قلمداد می‏شود .

کوچه‏ های تازه ساخت بسیاری در گروه یک در همین چهار سال اخیر پدید آمده‏اند. به صِرف هرگونه جابجایی در مرز گروه‏ها نمی‏توان تغییر کاربری پهنه‏ای را که چندی پیش جزو گروه یک بوده و اکنون جزو گروه پنج قرار داده شده است را قانونی بر شمرد. بلکه این اقدام مصداق یک سفسطه، مغلطه و دستکاری غیرقانونی در همان ضابطه شماره ۳۱۰/۳۳۷۶ تاریخ ۹۷/۹/۷ شورای عالی مسکن و شهرسازی محسوب می‌شود.

انتهای پیام

همچنین مطالعه کنید:

رشد ۱۵ درصدی بخش نفتی اقتصاد ایران در سال گذشته

به گزارش کسب و کار نیوز ، صندوق بین المللی پول در گزارش  منطقه ای …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.