صادرات فرش به صورت امانی

شایلی قرائی

در این شرایط متاسفانه فرش دستباف ایران جایگاه خود را در بازارهای جهانی از دست داده است. افت کیفیت فرش دستباف ایرانی سبب شده که رقبای تجاری فرش ایرانی در خارج از کشور جای فرش دستباف را پر کند و همین موضوع سبب عدم استقبال بازارهای جهانی از فرش دستباف ایران شده است. در همین ارتباط رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران از کاهش بیش از ۱۰۰ میلیون دلاری ارزش صادرات فرش خبر داد و دلیل آن را ناشی از عوامل داخلی و خارجی دانست. معاون سازمان توسعه تجارت ایران اخیرا در نشست خبری سومین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران از کاهش ۱۴ درصدی صادرات فرش و صنایع دستی خبر داد که در این رابطه رضی حاجی آقامیری – رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران ضمن تایید این خبر اظهار کرد: ارزش سالانه صادرات فرش ایران حدود ۴۰۰ میلیون دلار بود که ۱۲۰ میلیون دلار آن به آمریکا صادر می‌شد. وی از اروپا، کشورهای عربی و خاور دور به عنوان دیگر مقاصد صادرات فرش ایران یاد کرد و گفت: در سال‌های گذشته ارزش صادرات فرش ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار بوده که رقم کمی است.

حاجی آقامیری با بیان این‌که وضعیت صادرات فرش پیش از توقف صادرات به آمریکا نیز خوب نبود، اظهار کرد: کاهش صادرات فرش ایران ناشی از عوامل داخلی و خارجی است، چرا که از طرفی تقاضای فرش دستبافت بویژه از سوی اروپا کم شده و در مواردی نیز رقبا در بازار جای ایران را گرفته‌اند. از طرف دیگر سیاست‌های دولت‌های مختلف در بخش صادرات و به ویژه صادرات محصولات غیرنفتی مناسب نبوده است. رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران همچنین مشکلات مربوط به نقل و انتقالات مالی ناشی از تحریم‌ها و اجرای پیمان‌سپاری ارزی را از عوامل کاهش صادرات محصولات ایرانی برشمرد.

نمی‌توانیم با محدودیت و تحریم داخلی مقابله کنیم

عبدالله بهرامی، مدیرعامل اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف

صادرات فرش از آنجایی برای کشور اهمیت دارد که می توان از آن به عنوان کالای جایگزین نفت استفاده کرد. این جمله شاید تا به امروز هزاران بار تکرار شده اما هیچ گونه توجهی به آن نشده است. ما با تحریم ها روبرو هستیم اما این در حالی است که به راحتی می‌توانیم تحریم را دور بزنیم و تولیدات خود را در بازار‌های هدف عرضه کنیم، اما نمی‌توانیم با محدودیت و تحریم داخلی مقابله کنیم. طی ۶ ماهه امسال، ۲۱۰ میلیون دلار فرش صادر شده و تحریم داخلی بیشتر از تحریم‌های خارجی صنعت فرش را تحت تاثیر قرار داده است. امروز صادرات فرش به صورت امانی صورت می‌گیرد و بسیاری از آن‌ها پس از مدتی به کشور برگشت داده می‌شوند اما، بخشنامه بانک مرکزی به گونه‌ای است که در صورت خارج شدن این فرش‌ها از کشور باید ارز آن به سیستم نیما برگردانده شود که امری نشدنی است و موجب شده بسیاری از صادرکنندگان رغبتی برای این کار نداشته باشند.

میزان تولید فرش در کشور حدود ۳ میلیون متر مربع در سال است که حمایت نکردن برای بیمه قالیبافان، افزایش قیمت مواد اولیه و سایر موارد دیگر از دلایل کاهش تولید بوده است. طی چند ماهه اخیر قیمت مواد اولیه تا حدود ۳۰۰ درصد افزایش داشته و افزایش قیمت تمام شده را سبب شده و حاشیه سود بافندگان را کاهش داده است. افزایش قیمت مواد اولیه تولیدکنندگان را در شرایط سختی قرار داده است در گذشته تولیدکنندگان هزینه مواد اولیه را طی چند ماه پرداخت می‌کردند، اما اکنون باید به صورت نقد خریداری کنند و در این میان تسهیلاتی نیز به آن‌ها پرداخت نمی‌شود. بر اساس آمار مرکز ملی فرش یک میلیون نفر بافنده فرش در کشور وجود دارد که ۳۰۰ هزار نفر بیمه هستند و مابقی فاقد بیمه هستند.