نزول سلیقه موسیقایی مردم، امروزه کاملاً بر همه روشن است و تقریباً دیگر در هیچ رسانهای نیست که از آن صحبت یا انتقاد نشود. اما وقتی به واکاوی این مسأله میپردازیم این نکته ملموس است که خود اهالی موسیقی هم در پیدایش این قضیه دخیل هستند و آن دقت نظری را که باید اعمال میکردند را وارد نکردهاند. با مشاهده جدول اجراهای این فستیوال و فرصتی که در اختیار برخی خوانندگان قرار داده شده، به بررسی این مسأله میپردازیم.
**فرصتی بزرگ در اختیار اهداف کوچک
در جدول اجراهای سی و دومین جشنواره موسیقی فجر، اسامی متنوع و سبکهای متفاوتی به چشم میخورد. برای مثال بخش بینالملل با ارائه نمایش قوی و باکیفیت توانست با استقبال بسیاری مواجه شود. اما در بخش پاپ، اهالی موسیقی با معرفی خوانندگان تازهکار و جوانی مواجه شدند که برخی از این اسامی توانستد سانسهای بسیاری را در این فستیوال به خود اختصاص دهند. برای مثال حامد همایون با چهار سانس، اشوان با یک سانس، امید حاجیلی با یک سانس، محمد علیزاده با دو سانس، میثم ابراهیمی با یک سانس و … در این فستیوال سالانه موسیقی کشور حضور داشته باشند.
ضعفهای آشکاری مانند اشعارِ سطحی و نازل، صدای نهچندان قوی، تنظیمات ضعیف و گاهی غلط همگی جزو ویژگیهای آثار بعضی از خوانندگانی است که نام برده شد. اما اینکه چرا مسئولان و متولیان این جشنواره سانسهایی را به این خوانندگان اختصاص داده و میدانی چنین مهم و بزرگ را در اختیار معرفی این سبک موسیقی قرار دادهاند، خود جای سؤال دارد.
**جای خالی خوانندگان بزرگ پاپ
جدول سی و سوم جشنواره موسیقی فجر هم بهنوعی تداوم فجر سی و دوم است. به این معنا که در بخش پاپ دوباره شاهد حضور آثاری هستیم که امروزه آنها را بهعنوان دلایل اصلی پایین آمدن سلیقه موسیقایی مردم معرفی کردهاند. حامد همایون، امید حاجیلی، بهنام بانی، ماکان، پازل، محمد علیزاده، علی جهانی، سیروان خسروی، زانیار خسروی، امیرعباس گلاب، علیرضا طلیسچی، مهدی یراحی و سینا شعبانخانی خوانندگانی بودند که در این جشنواره توانستند به اجرا بپردازند. برخی از این اسامی چهرههای جدید در این حوزه به حساب میآمدند که با در اختیار گرفتن این فرصت توانستند خود را به جامعه موسیقی معرفی کنند.
اینکه چرا شاهد برخی از نامهای تکراری در این دو سال هستیم و از حضور خوانندگانی پاپ با تجربهای که سالها در این مسیر قدم برداشته و آثار قابل احترامی هم در کارنامه خود دارند، دیگر خبری نیست، جای سؤال و بررسی دارد.
**جشنواره سی و چهارم و تغییرات بسیار
جشنواره سی و چهارم که قرار است از ۲۴ام ماه جاری آغاز شود و تا ۲۹ام ادامه داشته باشد، با تغییرات بسیاری همراه است. علی ترابی، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد در نشست خبری این فستیوال بود که خبر از حذف جایزه باربَد داد، وی در این باره اعلام کرد: «ما تلاش داریم این دوره از جشنواره حتیالامکان از رقابت با بخش خصوصی خارج شود. به هر حال در بخش خصوصی جوایزی همچون جوایز مربوط به جشن خانه موسیقی و جشن موسیقی ما مطرح است که واقعاً دارای جایگاه مناسبی هستند به همین جهت ما بهعنوان بخش دولتی وارد این کار نمیشویم.»
اما تغییرات به این جا ختم نشد. شاهین فرهت از پیشکسوتان موسیقیدان و آهنگساز کشور که دبیری جشنواره امسال را برعهده دارد، توجه به شکوفایی استعدادهای ایرانی و هنر ملی را بیشتر از هر مورد دیگری قابل اهمیت دانست. همچنین برای اولین بار است که این جشنواره بر اساس آییننامه تدوین شده برگزار میشود. اتفاق مثبتی که بعضی از اهالی این هنر آن را مثبت و تحسینآمیز دانستهاند.
**اضافه شدن پخش فیلم به جشنواره موسیقی
اما شاید مهمترین تغییر این جشنواره را اضافه شدن فیلم به این رویداد دانست. خانه سینما میزبان پخش مستندهای ساخته شده در حوزه موسیقی است و علاقهمندان میتوانند در ساعتهای ۱۶:۳۰ و ۱۸:۳۰ در سالن سیفالله داد به تماشای این آثار بنشینند. مستند «سمفونی ایران» به کارگردانی وحید موساییان، «بزم رزم» اثر وحید حسینی، «دو کمانچه» بهمن کیارستمی و آثار دیگری که هر کدام از ابعاد مختلف این هنر را مورد بررسی قرار دادهاند، روی پرده سینما میروند. اما نکته قابلتوجه جای خالی مستند «چاووش؛ از درآمد تا فرود» است اثری به کارگردانی هانا کامکار و آرش رییسیان که درباره کانون موسیقی چاووش است و با حضور بیش از بیست نفر از اعضای این کانون ساخته شده است. گفتنی است که در بنر تبلیغاتی این اثر نام هیچ یک از این بیست نفره نیامده و این شرطی بود که برای کار شدن این بنر به کارگردانان این اثر اعلام شده بود.
**آثار پرحاشیه و سطحی در جدول خوانندگان پاپ
اما در بخش موسیقی پاپ این دوره نام گروهی مانند ماکان دیده میشود. گروهی که با انتخاب یکی از آثارشان بهعنوان قطعه منتخب مردم انتقادات بسیاری به اشعار و تنظیمات این اثر و سبکهای مشابه آن وارد شد. همچنین حضور خوانندگانی مانند آرش و مسیح در این جدول کاملاً تعجبآور است. خوانندگانی که با نوشتن اشعارشان روی کاغذ نهتنها جشنواره موسیقی فجر بلکه هیچ جای دیگر را نمیشود به برگزاری کنسرتهایشان اختصاص داد. بهنام بانی با دو سانس، محسن ابراهیمزاده با دو سانس، ماکان با دو سانس، علیرضا طلیسچی، امیرعباس گلاب، هفت، شهاب مظفری، گروه پازل و آرش و مسیح هر کدام با یک سانس اجراهای بخش پاپ جشنواره را برعهده دارند.