سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، اگر از گرانی‌های اخیر که بارها از آن صحبت کرده‌ایم، بگذریم، مساله‌ای دیگر قابل بررسی است و آن هم تمایل خانواده‌ها برای برگزاری جشن یلدای پرزرق‌وبرق است. متاسفانه این آیین دیرینه دستخوش تغییر شده است و بسیاری ترجیح داده‌اند به جای اینکه جشن سنتی برگزار کنند، میهمانی‌های لاکچری با انواع و اقسام اقلام تزئین‌شده میلیونی داشته باشند.
در این اوضاع نابه‌سامان اقتصادی با برگزاری مراسم تجملی شب یلدا علاوه بر دور شدن از اصل شکل‌گیری این شب، هزینه‌های زیادی بر خانواده تحمیل میشود. اصل و اساس شکل‌گیری شب چله و شب یلدا دورهمی ساده، دید و بازدید بزرگان و اقوام و به دور از تجملات و چشم و هم‌چشمی برای دور کردن سیاهی و سردی بزرگ‌ترین شب سال است که متاسفانه سال‌هاست در ایران به دست فراموشی سپرده شده است.
جدای از اینکه قشر مرفه می‌توانند انواع هزینه را برای برگزاری یلدای مجلل‌تر داشته باشند، اکثر قریب به اتفاق مردم نمی‌توانند از پس هزینه‌های این شب بربیایند.
با این تفاسیر اگر یک خانواده چهار نفره بخواهد یک کیلو آجیل شب یلدا، انار، نارنگی و هندوانه خریداری کند، باید ۹۰ هزار تومان بابت هزینه آجیل، ۱۰ هزار تومان انار، ۷ هزار و ۵۰۰ تومان نارنگی و ۱۷ هزار تومان بابت هندوانه پرداخت کند که در مجموع می‌توان گفت هزینه یک خانواده چهار نفره برای شب یلدا حداقل ۱۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان است.
این در حالی است که قشری دیگر برای تزئین هندوانه حاضرند یک میلیون تومان و حتی بیشتر هزینه کنند و تنها جنبه تزئینی آن استفاده خواهد شد و پس از پایان میهمانی دور انداخته میشود.
مریم محتشم شهروندی است که درباره خرید شب یلدا معتقد است: این مراسم امروزه تشریفاتی شده و تنها طبقه مرفه جامعه می‌توانند آن را اجراکنند.
امسال قیمت‌ها افزایش داشته و دیگر نمی‌توانیم شب یلدا را آن‌گونه که شایسته است، سپری کنیم. بهتر است خانواده‌هایی که دارای اقوام بوده و در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، با تقسیم کردن هزینه‌های مراسم یلدا به منزل بزرگ فامیل بروند و علاوه بر کاهش هزینه خرید کالاهای شب یلدا، صله رحم را نیز به جای آورند.
اکبر حاصلی، یکی از فروشندگان و عمده‌فروشان آجیل و خشکبار به کاهش توان خرید اکثر اقشار جامعه اشاره و تاکید می‌کند سال گذشته در همین برهه زمانی وی چندین کامیون خرید خود را به اتمام رسانده بود و سفارش جدیدی برای شب یلدا تدارک می‌دید؛ اما امسال هنوز نتوانسته نیمی از خرید خود را عرضه کند. قیمت‌ها سال به سال در حال افزایش است؛ اما قدرت خرید مردم نسبت به سال گذشته روند کاهشی داشته و کمتر کسی توانایی برپایی چنین مراسمی را دارد.
برای تزئین حدود ۹۰۰ هندوانه سفارش ثبت کرده‌ایم
البرز ریاضی، مدیر شرکت کترینگ
بازار حال و هوای شب یلدا را به خود گرفته است و مردم برای رفع نیاز به بازار ورود کرده‌اند؛ اما حجم خرید نسبت به سال‌های گذشته افت قابل‌ملاحظه‌ای داشته و می‌توانم بگویم خریدهای کم جایگزین خریدهای کیلویی شده است؛ اما برخی خانواده‌ها از این قاعده مستثنی هستند و با هزینه‌های سنگین، یلدای لاکچری برگزار می‌کنند. سفارش‌های شب یلدا از دو تا سه هفته گذشته آغاز شده و جالب است که برای پنج‌شنبه و روز قبل از شب یلدا سفارش‌های بیشتری دریافت کرده‌ایم. هموطنان تصمیم دارند به دلیل تقارن این جشن سنتی با جمعه آن را یک شب قبل و در کنار دوستان خود برگزار کنند. سفارش‌هایی از تامین غذای میهمانی‌های شب یلدا داشته‌ایم تا تزئین هندوانه.
نرخ‌های متفاوتی برای تامین اقلام شب یلدا وجود دارد. به عنوان مثال برای تزئین هندوانه شب یلدا اندازه هندوانه و وزن آن مهم است و از طرف دیگر باید برای هنر دستی که هندوانه را شکل می‌دهد، ارزش قائل شد. برای پنج‌شنبه حدود ۹۰۰ هندوانه برای تزئین سفارش ثبت کرده‌ایم که گران‌ترین آن یک میلیون تومان قیمت دارد و ارزان‌ترین آن ۱۰۰ هزار تومان است. البته این نرخ در برخی مناطق بیشتر از این هم میشود و در این کترینگ که در منطقه‌ای حد وسط قرار دارد، نرخ‌ها بدین‌گونه تعیین شده است. البته بنده با اینکه شب یلدای سنتی قدیمی را تبدیل به این مدل جشن‌های لاکچری کنیم، مخالفم؛ اما تغییر مدل برگزاری جشن‌ها به این سنت قدیمی هم رسیده است.
تقابل جامعه سنتی با مدرنیته
امان‌ا… قرائی‌مقدم، جامعه‌شناس
قشنگی یلدا به برگزاری شکل سنتی و کهن آن است. حافظ‌خوانی و فال حافظ و جمع شدن دوستان و فامیل در کنار هم در بلندترین شب سال می‌تواند خاطره‌های خوبی را رقم بزند. متاسفانه در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که باید اعتراف کرد شادی در آن کم است و اگر میهمانی‌های کم‌خرج داشته باشیم، می‌توانیم این شادی‌ها را با دور هم جمع شدن افزایش دهیم. از طرف دیگر اگر مشاهده می‌کنیم که سنت‌ها و آیین‌های کهن در حال فراموشی است، به این دلیل است که با جامعه دوقطبی مواجه شده‌ایم. جامعه سنتی و مدرنیته در تقابل با هم شکلی را ایجاد کرده‌اند که برای اصلاح آن باید زمان گذاشت.
شب یلدا (آیین دیرینه ایرانی‌ها) امروز دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده و هزینه‌کرد بیشتر تعیین‌کننده برگزاری آن است. ماهیت شب یلدا و مناسبت‌های مشابه آن به دلیل دورهمی خانوادگی که بسیار صمیمی و به دور از تجملات برگزار میشود، می‌تواند در ازدواج افراد، کاهش طلاق، آشتی و صلح خانواده‌ها و رسیدگی اعضای خانواده به مشکلات روحی و اقتصادی یکدیگر موثر باشد؛ اما نه تنها این مسائل فراموش شده، بلکه کمتر کسی حاضر است اعیاد را به شکل سنتی برگزار کند. از طرف دیگر با توجه به اینکه در شرایط بحران اقتصادی قرار داریم و وضعیت اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها به دلیل تورم و گرانی‌ها در وضعیت مناسبی نیست، یکی از ساده‌ترین راهکارها برای حفظ میراث و سنت‌های فرهنگی، برگزاری جشن یلدا در میادین و فضاهایی است که می‌توان مردم را برای مدتی دور هم جمع کرد تا شادی و نشاط در مردم افزایش یابد.
