شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، این موضوع در بیشتر مناطق دنیا صدق میکند. اروپا ۴۵ درصد از درآمد شکلات در دنیا را دارد که معادل ۲۰ میلیارد دلار است. شرکتهای بینالمللی و اصلی شکلات در اروپا و آمریکا گرد هم جمع شدهاند و «بیگ چاکلت» (Big Chocolate) را تشکیل دادهاند. این در حالی است که ایران با وجود اینکه پیشرفتهای خوبی در صنعت شکلاتسازی داشته، هنوز نتوانسته است درآمدهای ارزی مناسبی را در این بخش از آن خود کند. مشکلات بسیاری بر سر راه تولید در ایران قرار دارد که هر روز مشکل دیگری به آنها اضافه میشود و تولیدکننده هنوز به دنبال حل مشکلات قبلی است که باید با مشکلات جدید هم روبهرو شود؛ اما مشکلی که در حال حاضر تولید و صادرات شکلات را نشانه گرفته است، تعدد بخشنامههای ارزی است و فعالان بازار شکلات و صادرکنندگان امروز با مشکل تغییر روزانه بخشنامههای ارزی مواجه هستند و برای ادامه راه انگیزهای ندارند.
از طرف دیگر یکی از معضلات واحدهای فعال در حوزه صنایع غذایی کشور به تعطیلی برخی از آنها باز میگردد؛ تعطیلی و خاتمه فعالیتی که به تعبیر خسرو امینی، یکی از فعالان حوزه صنایع غذایی، مصداق بارز فرصتسوزی و هدردهی سرمایه است. وی با اشاره به مطلب فوق اظهار کرد: اساسا صنعت مواد غذایی ایران از توانمندیها و ویژگیهای بسیاری برخوردار است؛ اما به دلیل عدم لحاظ کردن آمایش سرزمینی و بیتوجهی در راهاندازی چنین واحدهایی به اقتضای نیاز بازار، بعضا شاهد تعطیلی مراکز اینچنینی هستیم. امینی میگوید: متاسفانه برخی از این واحدها، با وجود برخورداری از کیفیت بسیار بالای تولید، دچار بنبستهایی در فعالیت شدهاند و قطعا در صورت بازاریابی مطلوب و شناخت دقیق از بازار کشورهای جهان، نه تنها واحدهای اینچنینی تعطیل نمیشدند، بلکه به عاملی برای رونق و شکوفایی هرچه بیشتر اقتصادی و توسعه صادرات غیرنفتی مبدل میشدند.
این فعال در حوزه تولید مواد غذایی معتقد است: درباره صنعت شکلاتسازی، تعطیلی واحدهای تولیدکننده، آنچنان که در دیگر بخشها نمود پیدا میکند، بروز پیدا نکرده است؛ اما انتظار میرود افق ما در صنعت شکلاتسازی از عمق بیشتری برخوردار شود. میتوان با برنامهریزی، توسعه تجهیزات تولیدی و بهروزرسانی و ارتقای آنها متناسب با فناوریهای روز، به مرحلهای از توفیق نائل شد که شکلاتهای ایرانی نه صرفا در کشورهای منطقه و برخی از کشورهای خاص، بلکه در بازار کشورهای سراسر جهان در میان شکلاتهای برند و صاحبنام خارجی، عرضه اندام کند.
انتظار برای تخصیص ارز برای تامین مواد اولیه
عبدا… نیکبین، فعال بازار شکلات
صنعت شکلات در ایران در سالهای اخیر پیشرفت خوبی داشته است و اگر موضوع بستهبندی را لحاظ نکنیم، در برخی مواقع نمیتوان تشخیص داد که شکلات تولید داخل است. کارخانههای شکلاتسازی بسیاری در ایران فعالیت میکنند که در سالهای اخیر به دلیل کیفیت و تنوع محصولات توانستهاند خود را به عنوان برند داخلی به مصرفکنندگان بشناسانند. پیشرفتهای این شکلاتسازها تا جایی پیش رفت که برخی از این برندها با ساخت فروشگاههایی که فقط محل عرضه شکلاتهای تولیدیشان است، محصولات خود را در بازار معرفی کردند. تولید شکلات در ایران اگر درگیر مشکلات اقتصادی و نوسانات ارزی گاه و بیگاه نشود، میتواند در روند صادراتی خود پیشرفتهای خوبی داشته باشد. ارزآوری شکلات امروز مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار دارد و سوئیس به عنوان کشور شکلات جهان بیش از ۳۰۰ کارخانه تولیداین کالا را دارد.
در حالی که کشورهای دیگر جهان در حال بهرهبرداری از این صنعت برای ارزآوری و توسعه اقتصادی هستند، در کشور ما به دلیل مشکلاتی که بر سر راه فعالیت کارخانهها و تولیدکنندگان شکلات قرار دارد، نمیتوان به ارزآوری آن امیدوار بود؛ مشکلاتی نظیر بازگشت ارز حاصل از صادرات به نیما و بخشنامههای متعدد ارزی دست و پای تولید و صادرات را بسته است. مشکلات تامین مواد اولیه هم وجود دارد و شکر از آن دسته موادی است که کارخانههای شکلات درگیر آن هستند و شکر خریداریشده و وارداتی بدون آنکه از نظر کیفیت و سلامت مورد بررسی قرار بگیرد، به دست تولیدکننده میرسد و در تهیه شکلات از آن استفاده میشود. از طرف دیگر در بخش ارزی برخی از مواد اولیه داخلی نیز با افزایش قیمت روبهرو شدهاند و آرد، شکر و شیرخشک گران شد که تولید کماکان با موضوع انتظار برای تخصیص ارز برای تامین مواد اولیه روبهرو است.
مشکل بخشنامههای روزمره بر سر راه صادرکنندگان
جمشید مغازهای، رئیس انجمن صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات
توسعه و پیشرفت صنعت شکلاتسازی در کشور قابلملاحظه است و امروز بیش از ۳۰ شرکت در حوزه تولید شیرینی و شکلات فعالیت میکنند. در سالهای اخیر تولیدکنندگان شیرینی و شکلات توانستهاند با تولید شکلاتهای باکیفیت و قیمت مناسب، فرهنگ مصرف کالای داخلی را ترویج دهند. امروز شکلات ایرانی به ۶۰ کشور جهان صادر میشود. از این بابت پیشرفتهای خوبی حاصل شده است که در صورت حمایتها میتوان آمار را افزایش داد. به عبارتی این پتانسیل برای تولید بیشتر و باکیفیتتر وجود دارد.
در این بین؛ اما تغییرات و نوسانات نرخ ارز در چند ماه گذشته مشکلاتی را برای صنعت شکلات به وجود آورده است. افزایش نرخ ارز روی بهای محصولات تولیدی تاثیر فراوانی گذاشته است. مواد اولیه اصلی این محصولات مانند شکر، روغن، آرد و شیرخشک که در داخل کشور تولید میشود، با افزایش قیمت کمتری نسبت به سایر مواد جانبی این صنعت که از خارج کشور تامین میشود، مواجه بوده که در مجموع روی قیمت تمامشده محصولات تاثیر قابلتوجهی گذاشته است. گرانی شکلات به هیچ عنوان غیرمنطقی نبوده و اگر محاسبات افزایش نرخ دلار را دقیق داشته باشیم، متوجه این موضوع خواهیم شد. بنابراین تهیه مواد اولیه تولید یکی از مشکلات حال حاضر است.
اما از سوی دیگر شیوه برگشت ارز و بلاتکلیفی در بخشنامههای روزمره هم از دیگر مشکلات این صنعت است. از ابتدای اردیبهشت ماه تاکنون بین ۲۰ تا ۲۵ بخشنامه ارزی به صادرکنندگان ابلاغ شده است که ادامه این روند میتواند سردرگمی صادرکنندگان صنعت شیرینی و شکلات را به دنبال داشته باشد.