شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، روحا… استیری، مدیرکل دفتر توسعه کسبوکار بینالملل معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در این خصوص گفت: برگزاری نشست تجاری تنها یکی از حدود ۱۵ برنامهای است که برای توسعه صادرات در دستور کار معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری قرار دارد. وی با بیان اینکه تاکنون در دولتهای یازدهم و دوازدهم نزدیک به ۲۰ سفر تجاری به کشورهای هدف صادراتی مانند چین، کرهجنوبی، گرجستان، قرقیزستان، کنیا، اوگاندا، اتریش و مجارستان انجام شده است، افزود: البته گاهی شرکتهای دانشبنیان و نوآور با همراهی وزارت امور خارجه به کشورهای هدف صادراتی اعزام میشوند؛ مانند سفر به آمریکای لاتین که با پیگیری معاونت این سفر انجام شد. استیری با تاکید بر اینکه یکی از شروط اصلی انتخاب شرکتهای فناور، توانمندی صادراتی و علاقه آنها به حضور در بازارهای خارجی است، اظهار داشت: در واقع ما برای هر نشستی فراخوان جداگانه منتشر میکنیم و شرکتها در واقع براساس برنامه صادراتی خود که اعلام کردهاند، ثبتنام میشوند، بهطوری که برخی شرکتها علاقهمند به حضور در بازار کشورهای مشترکالمنافع (cis) مانند گرجستان و آذربایجان یا قرقیزستان هستند و بازار مورد نظر شرکتی نیز ممکن است«CIS» نباشد و علاقهمند باشد در آفریقا فعالیت تجاری کند. وی با تاکید بر اینکه شرق آفریقا بهویژه کشورهای کنیا و اوگاندا از نظر بازار هدف صادراتی یکی از بازارهای مهم برای شرکتهای دانشبنیان محسوب میشود، خاطرنشان کرد: شرکتهای حاضر در ترکیب هیات همراه معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری در این سفر در زمینههای مختلفی چون سلامت، تجهیزات پزشکی، داروهای گیاهی و شیمیایی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، صنایع شیمیایی، الکتریک و الکترونیک، فناوریهای پیشرفته، ماشینآلات صنعتی و خدمات فنی و مهندسی، صنایع معدنی و غیره فعالیت داشتند.
استیری همچنین درباره چگونگی انتخاب کشورهای هدف نیز گفت: این کشورها در واقع کشورهای هدف صادراتی هستند که با هدف انتقال تکنولوژی انتخاب میشوند و باید تولیدکنندگان و شرکتهای فناور ما در این کشورها به لحاظ کیفیت و قیمت دارای مزیت رقابتی باشند. وی اظهار کرد: برگزاری نشست در یک کشور اروپایی یا آمریکای لاتین در حال حاضر در اولویت برنامهها نیست؛ چراکه شاید بازار هدف ثانویه باشند و در واقع بازار اولیه هدف ما کشورهای عراق، سوریه، افغانستان، پاکستان، شرق آفریقا و آسیای میانه است. مدیرکل دفتر توسعه کسبوکار بینالملل معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری توضیح داد: بازار اولیه یعنی مناطقی که ما از نظر کیفیت و قیمت مزیت رقابتی داریم؛ شاید از نظر کیفیت، کالاهای ما در مقایسه با کشورهای اروپایی و شرق آسیا همچون کره و ژاپن قابل رقابت نباشد؛ اما از نظر قیمت و سرویسدهی مناسب است.
وی معتقد است: در حال حاضر ممکن است شرکتهای ژاپنی نسبت به شرکتهای فناور ایرانی به افغانها و عراقیها سختتر کالا بفروشند؛ چراکه به دلیل همسایه بودن ما با این کشورها، هزینههای دسترسی و حضور ما در بازار کشورهای همسایه بسیار پایینتر از ژاپنیها و کرهایها خواهد بود. ضمن اینکه خدمات پس از فروش نیز میتواند از سوی شرکتهای ایرانی به شکل مطلوبتر و با سرعت بالاتری ارائه شود. مدیرکل دفتر توسعه کسبوکار بینالملل معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری درباره هزینههای سفرهای خارجی این نشستها نیز گفت: البته بستهای که برای اعزام یک هیات تجاری تنظیم میشود، شامل هزینههای پرواز، هتل و ویزا و ترانسفر و پذیرایی است. وی گفت: معمولا معاونت علمی حداقل ۵۰ درصد و حداکثر ۷۰ درصد این هزینه را به صورت بلاعوض پوشش میدهد و شرکتها نیز بین ۳۰ تا ۵۰ درصد هزینه را پرداخت میکنند. سفر به کشورهای شرق آفریقا نیز با نرخ دلار روز برای هر شرکت فناور هزینهای معادل ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان به دنبال داشت که ما از شرکتها تنها ۱۰ میلیون دریافت کردیم.
ضرورت وجود شریک خارجی برای همکاری
مینو عظیمی، کارشناس فروش و بازاریابی
صادراتمحور بودن اگر از همان ابتدای راه؛ یعنی طراحی ایده و تشکیل تیم مورد نظر، هدف نهایی استارتآپ یا شرکت دانشبنیان نباشد، بهطور حتم خلأ در بازار فروش برای کسبوکار مورد نظر وجود خواهد داشت و آن هدف درآمدزایی که از ایده مورد نظر و راهاندازی آن داشتهاند، برآورده نخواهد شد. در اینکه برای به ثمر رسیدن شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها باید حمایت وجود داشته باشد، شکی نیست؛ اما باید این نکته را هم در نظر داشت که رایزنی تیم استارتآپ با شرکتهای بینالمللی و تبادل اطلاعات با آنها باید مد نظر تیم باشد. درست است که هزینههای شرکت در رویدادهای مختلف با توجه به افزایش نرخ ارز و کمبود سرمایه برای این شرکتها بسیار گران تمام میشود؛ اما در کنار حمایتهای جانبی باید این مهم وجود داشته باشد. در اصل یکی از برنامهها و راهکارهای فروش محصول و نفوذ به بازارهای خارجی که در دنیا از سوی بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار میگیرد، اعزام هیاتهای تجاری، فناوری و سرمایهگذاری و برپایی نمایشگاه عرضه محصولات تولیدی در کشورهای هدف صادراتی است. الگویی که البته جدید نیست و پیشینه زیادی در دنیا دارد و طی سالهای گذشته بسیاری از کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه از آن بهره بردهاند.
از طرف دیگر مزایای تبادل اطلاعات و پیدا کردن شریک خارجی میتواند ورود به بازارهای خارجی را آسانتر کند. فرض کنید یک کسبوکار دانشبنیان یا یک استارتآپ یک شریک آلمانی یا اروپایی و حتی از کشورهای آفریقایی برای خود داشته باشد، با ادامه همکاری هم از اطلاعات آنها و هم از تکنولوژی پیشرفته برای تولید خدمت یا محصول استفاده خواهد کرد و هم در پایان میتواند مسیر ورود به کشورهای مورد نظر را تسهیل کند؛ یعنی اگر شریک خارجی وجود داشته باشد بهطور حتم امور صادراتی شرکتهای فناور داخلی راحتتر خواهد بود.
در کنار این مسائل حمایتهای دولتی و خصوصی هم برای تقبل هزینههای حضور در مجامع بینالمللی و رخدادهای مهم جهانی باید وجود داشته باشد تا این کسبوکارها بتوانند در دیگر کشورها خود و محصولات خود را به مشتریان خارجی بشناسانند.