سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، متاسفانه صادرات زعفران با وجود درخواست مشتری برای خرید زعفران از ایران در موقعیت مناسبی نیست. ایران زعفران را به ۵ قاره و ۴۷ کشور جهان با بسته‌بندی از دو دهم گرم تا حداکثر بسته‌بندی یک کیلویی با برند ثبت‌شده و با استاندارد ۲۵۹/۱ و ایزو ۳۶۳۲ اروپا صادر میکند. ایران در سال ۱۳۹۵ مقدار ۱۷۲ تن و ۶۰ کیلو زعفران به ارزشی بالغ بر ۲۴۶ میلیون و ۷۲۳ هزار و ۳۲۸ دلار صادرات داشته است و در سال ۱۳۹۶، ۲۱۸ تن و ۷۳۷ کیلو و ارزش دلاری ۳۰۹ میلیون و ۵۱۷ هزار و ۶۴۳ دلار شد و ضمنا مقداری به‌صورت چمدانی از کشور صادر می‌شود که حدود ۱۰ تن می‌تواند باشد. از سوی دیگر قوانین دست‌وپا‌گیری که امروز برای صادرات این کالا وجود دارد، انگیزه را از صادرکننده واقعی گرفته و این همان تهدید بزرگی است که اقتصاد و این صنعت مهم را تهدید میکند. در این رابطه علی حسینی، عضو شورای ملی زعفران با اشاره به مشکلات بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما اظهار کرد: ابلاغ بخشنامه جدید تعهد ارزی صادرکنندگان و بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما موجب شده است تا بسیاری از صادرکنندگان قدیمی عقب‌نشینی کنند و قاچاقچیان وارد معرکه شوند. وی با اشاره به اینکه بازگشت ارز حاصل از صادرات بر خروج غیررسمی کالا دامن می‌زند، افزود: در شرایط کنونی هر صادرکننده ملزم می‌شود که به ازای صادرات هر هزار دلار، ۹۵۰ دلار ارز به سامانه نیما بازگرداند که این امر موازی با رشد صادرات غیررسمی و قاچاق محصول است. حسینی ادامه داد: آمار صادرات زعفران در ۸ ماهه اخیر نشان می‌دهد که کار شرکت‌های صادرکننده هیچ ارتباطی با زعفران نداشته و حال جای این سوال مطرح است که چه اتفاقی افتاده که سرمایه کشور باید خارج شود؟ وی با انتقاد از صادرات زعفران به افغانستان گفت: بنابر آمار گمرک در شش ماهه امسال، ۱۱ تن زعفران به صورت رسمی و احتمالا دو برابر این میزان به افغانستان قاچاق شده است. عضو شورای ملی زعفران با اشاره به اینکه تعرفه صادرات زعفران به کشورهای هند و چین برای افغان‌ها صفر است، بیان کرد: این درحالی است که برای صادرات زعفران ایران به هند ۳۰ درصد و چین ۱۶ درصد تعرفه اعمال شده است.
وی با اشاره به اینکه صادرات طلای سرخ به آمریکا ممنوع است، افزود: البته صادرات زعفران ایرانی با گواهی مبدأ افغانستان به راحتی به کشورهای ممنوع‌شده، امکان‌پذیر است. حسینی با اشاره به اینکه تولید زعفران افغانستان رقمی بیش از ۴ تا ۵ تن نیست، بیان کرد: با توجه به آنکه چند برابر این میزان با گواهی مبدأ افغانستان به دیگر کشورها صادر می‌شود، این امر زنگ خطر جدی برای زعفران ایران به شمار می‌رود؛ چراکه افغان‌ها با زعفران ایرانی در بازارهای هدف بازارسازی می‌کنند. وی با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین خطر قاچاق زعفران بازارسازی برای افغانستان است، اظهار کرد: قاچاق پیاز زعفران و همچنین صادرات رسمی و غیررسمی زعفران به افغانستان موجب شده است تا افغان‌ها رقیبی جدی برای ایران به شمار روند، ازاین‌رو انتظار می‌رود دولتمردان و متولیان امر تمهیدات جدی برای این موضوع بیندیشند؛ به‌طوری که نسبت به صادرات زعفران به افغانستان، همانند اسپانیا و دوبی باید حساسیت وجود داشته باشد.
بسیاری از صادرکنندگان در قبال این طرح موضع گرفته‌اند
اردوان شریعتی، فعال بازار زعفران
زعفران به عنوان یک کالای استراتژیک که مشتریان زیادی از سراسر جهان دارد، باید بیشتر مورد توجه مسئولان قرار بگیرد. امروز مساحت زیر کشت این محصول به دلایل زیادی کاهش پیدا کرده و قطب‌های تولید آن در کشور حمایت‌های لازم را دریافت نمی‌کنند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر ارزآوری این کالا کاهش پیدا کند درآمدهای زیادی که برای کشور دارد، حذف خواهد شد. تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند که نقش دولت در رفع آنها بسیار مهم است. در حال حاضر نیز مصوبه جدید بانک مرکزی مبنی بر اینکه ارز حاصل از صادرات زعفران باید به سامانه نیما بازگردد هم مطرح شده که بسیاری از صادرکنندگان در قبال این طرح موضع گرفته‌اند و دیگر تمایل به ادامه صادرات ندارند و شاید این مصوبه عامل ایجاد راه‌های غیرقانونی برای صادرات شود.
قوانین ارزی اگر در راستای تشویق صادرکنندگان وضع شود می‌توان درآمدزایی از طلای سرخ را افزایش داد. امروز زعفران ایرانی در تمام جهان مشتری دارد و اگر با تصویب قوانین ارزی اشتباه بخواهیم راه را بر صادرات آن ببندیم دیگر درآمد ارزی از آن نخواهیم داشت. با عدم تمایل صادرکنندگان برای صادرات این کالا، مشتریانی که زعفران ایرانی را انتخاب کرده‌اند به بازارهای دیگر می‌روند و کشورهای دیگر که این کالا را از کشور خودمان خریداری کرده‌اند و با نام کشور خود بسته‌بندی می‌کنند درآمدی که حق ایران است را به جیب خود سرازیر می‌کنند.
کاهش صادرات در ماه‌های اخیر
غلامرضا میری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران
ارزآوری و صادرات زعفران کمک شایانی به اقتصاد کشور کرده است و اگر مشکلاتی که بر سر راه این صنعت قرار دارد، حل شود می‌توان آینده بازار زعفران را خوش‌بینانه تصور کرد. اگر مشکلات صادرکنندگان و تولیدکنندگان برطرف شود که همت عالی را باید در این راه داشته باشیم، یکی از پردرآمد‌ترین و ارزآور‌ترین صنایع ایران همین طلای سرخ است. مشتریان خارجی بسیاری هرساله در انتظار زعفران ایرانی هستند و تنها زعفران ما را قبول دارند. بنابراین نباید اجازه دهیم مشکلات این صنعت را تهدید کند.
امروز با توجه به شرایطی که وجود دارد، صادرکنندگان واقعی زعفران از چرخه صادرات خارج شده‌اند و شیوع بی‌رویه قاچاق هم مزید بر علت شده است تا تولیدکننده و صادرکننده ضرر و زیان زیادی متحمل شوند. مشکلات ارزی صادرکنندگان ناشی از بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما موجب شد که زعفران به صورت قاچاق از کشور خارج شود؛ با وجود این بخشی از کاهش صادرات در ماه‌های اخیر به موضوع قاچاق زعفران باز می‌گردد.
