شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز نقش این شرکتها در درآمدزایی و ارزآوری غیرقابل انکار است؛ اما شرط اساسی در تحقق این موضوع برندسازی و برند شدن محصولات و خدمات این شرکتهاست. به همین منظور در بند ۲ سیاستهای کلی «اقتصاد مقاومتی» بر پیشتازی اقتصاد دانشبنیان، پیادهسازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور، ساماندهی نظام ملی نوآوری برای ارتقای جایگاه جهانی کشور، افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانشبنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانشبنیان در منطقه تاکید شده است.
شرکتهای دانشبنیان بدون داشتن نگاه اقتصادی محکوم به شکست میشوند
در این ارتباط مشاور معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری تنها راه ایجاد رقابت در حوزه دانشبنیان را حرکت در لبه دانش و دستیابی به فناوریهای جدید دانست و گفت: راه ورود و ماندگاری شرکتهای دانشبنیان در بازارهای داخلی و خارجی، داشتن نگاه صادراتی و تلاش برای اخذ استانداردهای بینالمللی است، در غیر این صورت این شرکتها محکوم به شکست میشوند. علی وطنی یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت شرکتهای دانشبنیان را جوانی و خام بودن دستاندرکاران این شرکتها دانست و گفت: عمدتا گردانندگان شرکتهای دانشبنیان نسل جوان و فاقد بسیاری از تجارب برای ایجاد مناسبات اقتصادی، سیاسی و حتی بینالمللی هستند.
وی افزود: هماکنون شرکتهای دانشبنیان در ابتدای راه هستند و با چالشها و موانع مختلفی دست و پنجه نرم میکنند. وجود چالشهای قانونی و حقوقی یکی از این موانع است؛ وظیفه برطرف کردن این مشکل بر عهده دولت و مجلس است که معاونت علمی در این راستا پیگیریهای خود را تا رسیدن به حصول نتیجه انجام خواهد داد. وی با اشاره به زمان یکساله مجوزهای دانشبنیان به شرکتهای ایدهپرداز گفت: به هرحال مجوزهایی که داده میشود، یکساله است و این بدان معنی است که این شرکتها باید در یک زمان محدود ایدههای خود را پرورش دهند و یک نوآوری جدید ارائه کنند. اگر این فرصت نباشد، بهطور حتم بسیاری از شرکتها به تولید محصولات سنتی و تکراری روی خواهند آورد.
مشاور معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری اظهار داشت: اگر میخواهیم حوزه دانشبنیان رقابتی ایجاد کنیم، تنها راه آن حرکت در لبه دانش و دستیابی به فناوریهای جدید و در سطوح بالاتر است. البته در این مسیر برخی شرکتها با فناوریهای جدید وارد و برخی نیز با کاهش قیمت و ارائه تسهیلات و خدمات پس از فروش وارد بازار رقابت میشوند. وی مشکل چگونگی تامین تسهیلات مالی را یکی از موانع فعلی گریبانگیر شرکتهای دانشبنیان در کشور عنوان کرد و گفت: هماکنون تنها راه ورود و ماندگاری شرکتهای دانشبنیان به بازار جهانی، داشتن نگاه صادراتی و تلاش برای دریافت اخذ مجوزها و استانداردهای بینالمللی است. در غیر این صورت این شرکتها محکوم به شکست و حذف شدن از بازار خواهند شد. وطنی اشراف نداشتن شرکتهای دانشبنیان به علم بازاریابی و فروش را یکی دیگر از مشکلات مبتلا به شرکتهای دانشبنیان در کشور عنوان کرد و گفت: امروز بسیاری از شرکتها محصولات حتی بسیار خوب و باکیفیتی تولید میکنند؛ اما به دلیل اشراف نداشتن به علم بازاریابی و فروش و جدی نگرفتن مباحث این علم قدرت برند شدن ندارند و حتی پس از مدتی افت میکنند و از سطح رقابت خارج میشوند.
اختصاص برخی گمرکات به صادرات شرکتهای دانشبنیان
علی ضیایی، کارشناس استارتآپ
برندسازی یکی از اصولیترین گامهایی است که استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان موظف هستند به آن توجه کنند. این در حالی است که پیدا کردن سرمایهگذار برای ادامه راه، موسسان این کسبوکارها که اغلب جوانان و فارغالتحصیلان بدون تجربه عملی هستند را از این مهم غافل کرده است. برندسازی اگر نباشد، محصول نهایی نمیتواند در جذب بازارها موفق عمل کند. برای اینکه شرکتهای دانشبنیان و نوپا بتوانند مشتریان خارجی و حتی داخلی داشته باشند که همکاری مستمر به وجود بیاید، باید از همان ابتدا به فکر برندسازی محصولات یا خدمات خود باشند. اگر محصولات ایرانی برند شوند، کشورهای دیگر به محصولات این شرکتها کشش بیشتری خواهند داشت و صادرات و فروش آنها نیز افزایش پیدا میکند. ارزآوری شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها میتواند بسیار بالا باشد؛ در صورتی که برند شدن را در دستور کار خود قرار دهند. بازارهای جهانی باید از وجود این شرکتها و محصولاتشان باخبر باشند و ضرورت آن، شرکت مداوم در رویدادهای بینالمللی است. باید برای مشتری داشتن بازاریابی درستی وجود داشته باشد؛ حتی اگر شرکتها ناگزیر به ارائه خدمات و محصولات در بازه زمانی مشخص به صورت رایگان باشند. البته تا زمانی که شرکتهای بزرگ و کلان دانشبنیان شکل نگیرند، به موفقیت در حوزه صادرات محصولات دانشبنیان نخواهیم رسید. برای توسعه صادرات محصولات دانشبنیان، تامین تسهیلات بانکی و گمرکی باید انجام شود. البته در همین راستا گمرک ایران برای بهروزرسانی تشریفات گمرکی کالاهای صادراتی، تسریع و تسهیل در صدور کالا و اختصاص برخی گمرکات به صادرات شرکتهای دانشبنیان شیوههای مناسبی اتخاذ کرده است.
دور شدن دانشبنیانها از برندسازی، آنها را بر لبه تیغ شکست قرار میدهد
سید جواد ساداتینژاد، نماینده مجلس
شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها از بدو تاسیس خود طی چند سال اخیر نشان دادهاند که اگر از حمایتهای لازم برخوردار شوند، میتوانند اقتصاد را در همان حوزهای که فعالیت دارند، متحول کنند. استفاده از بستر اینترنت به عنوان یک فرصت میتواند به کاهش هزینهها و رشد اقتصادی منجر شود. به عنوان مثال استفاده از سامانه دولت الکترونیک در موضوع ثبتنام کارت سوخت توانسته است میلیاردها تومان در هزینهها صرفهجویی کند. بنابراین باید توجه دستاندرکاران و دولتمردان به توسعه و گسترش شرکتهای دانشبنیان در حوزه بینالمللی باشد.
باید ترتیبی اتخاذ شود تا سهم شرکتهای دانشبنیان در اجرای پروژهها و طرحهای کلان افزایش پیدا کند؛ چراکه همین امر موجب برندسازی شرکتهای دانشبنیان و حضور پرقدرتتر آنها در بازارهای جهانی خواهد شد. میدان دادن به این شرکتها برای در دست گرفتن پروژههای کلان میتواند راه را برای برند شدن فراهم کند. درست است که شاید در ابتدای راه ضعفهایی در اجرا وجود داشته باشد؛ اما همین آزمون و خطا میتواند زمینهساز برندسازی محصولات و خدمات شرکتهای دانشبنیان باشد. دور شدن این کسبوکارها از مقوله برندسازی میتواند آنها را بر لبه تیغ شکست قرار دهد؛ چراکه درآمدزایی از برند میتواند تضمینکننده موفقیت در ادامه راه باشد. شناساندن شرکتهای دانشبنیان از بدو تاسیس تا مرحله پایانی ارائه محصول میتواند ارز به کشور وارد کند. دستاندرکاران و دولتمردان باید در این مسیر همراه واقعی باشند و با فراهم کردن بستر قانونی، زمینه حضور محصولات شرکتهای دانشبنیان را در بازارهای خارجی فراهم کنند.