تاخیر ۵ ساله در انتقال ریسک بیمه به بازار سرمایه

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز برنامه ریسک‌پذیری شرکت‌های بیمه با تبدیل ریسک‌‌های بیمه‌ای به اوراق بهادار چند سالی است که ازسوی مسئولان مطرح می‌شود؛ اما هنوز زمینه این کار فراهم نشده و طبق آنچه رئیس کل بیمه مرکزی می‌گوید، هنوز حتی مجوز این موضوع برای بیمه مرکزی صادر نشده است.
غلامرضا سلیمانی، رئیس کل بیمه مرکزی می‌گوید: اگر بخواهیم اوراق ریسک بیمه‌ای را با ۵ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان به بازار سرمایه منتقل کنیم، باید از ابزارهای نوین اسلامی استفاده کنیم. اگر مجوز این موضوع برای بیمه مرکزی صادر شود، با کمک شرکت‌های بیمه این موضوع را نهایی خواهیم کرد. انتشار این اوراق در بورس ضمن آنکه به سود خریداران آن منتهی می‌شود، بخشی از تحریم‌ها را با توزیع ریسک بین مردم و فعالان بازار سرمایه، خنثی خواهد کرد؛ اما برای انتقال این اوراق در بورس شرایطی لازم است که از جمله آن همکاری بازار سرمایه با صنعت بیمه است. ریسک از مسائل مهم در صنعت بیمه بوده که انتقال بخشی از آن به بازارهای سرمایه نیازمند ابزارسازی مالی است و در این زمینه همکاری بازار سرمایه می‌تواند کمک‌بخش باشد.
طبق بررسی‌های موجود، سه زیرساخت ضروری برای انتقال این ریسک ضروری است. از جمله آن زیرساخت فنی که تقریبا آماده و فراهم شده است و همچنین زیرساخت حقوقی و فرایندی. ایجاد ظرفیت‌های بلند‌مدت در بازار سرمایه، امکان تنوع‌بخشی به پرتفو سرمایه‌گذاران، انتقال ریسک به بازاری خارج از صنعت بیمه، افزایش نقدشوندگی دارایی‌های با نقدشوندگی اندک و تامین مالی ارزان‌تر نسبت به تامین مالی از طریق افزایش سرمایه از جمله مزایایی است که با تبدیل ریسک‌های بیمه‌ای به اوراق بهادار به دست می‌آید.

موانع زیرساختی انتقال ریسک بیمه به بورس
بهروز اسدنژاد، کارشناس امور بیمه
یکی از راهکارهای انتقال ریسک در دنیا و بعضی از کشورهای پیشرفته تبدیل ریسک‌های بیمه‌ای به اوراق بهادار در بازار سرمایه و عرضه به مردم است. در حال حاضر که در شرایط تحریم به سر می‌بریم و نیاز است ریسک بیمه توزیع شود، اگر ریسک نزد بیمه باقی بماند، زیان ملی افزایش پیدا می‌کند. به دلیل تحریم‌ها زمینه این انتقال هنوز فراهم نیست. به‌طور عام یکی از مکانیزم‌های انتقال و توزیع ریسک تبدیل ریسک‌های بیمه‌ای به اوراق، شناخته می‌شود و برای اقتصاد کشور هم بسیار مطلوب است؛ اما با اینکه این امر سال‌هاست که مطرح است، زیرساخت‌های اجرایی آن آماده نیست. ماجرا این است که برای تبدیل ریسک‌های بیمه‌ای به اوراق بهادار حق بیمه چطور باید تعیین شود و میزان بهای تمام‌شده اوراق چقدر باید باشد؟ این قیمت‌ها چه نسبتی با حق بیمه و میزان ریسک شناخته‌شده بیمه خواهد داشت؟ اگر این سوال‌ها پاسخ داده شود در حوزه محاسباتی مشکل چندانی نخواهیم داشت. مهم این است که این فرایند توسط بانک مرکزی به رسمیت شناخته شده و زیرساخت لازم برای آنها آماده شود. تقریبا ۵ سالی می‌شود که هم در مقالات و هم در صحبت‌های مسئولان، صحبت از انتقال ریسک بیمه به بازار سرمایه است و انتظار می‌رود این اتفاق زودتر بیفتد. خوشبختانه بحث‌های فنی این کار مهیاست و تفاهمنامه‌هایی هم با بانک، بورس و بیمه در این خصوص بسته شده؛ اما این طرح به اراده ای برای اجرایی شدن نیاز دارد که با همت رئیس کل بیمه مرکزی و وزیر اقتصاد اجرایی می‌شود.
دو زیرساخت مهم دیگر زیرساخت حقوقی و فرایندی است؛ یعنی نحوه تعامل بورس با بیمه چطور باید باشد؟ پذیره‌نویسی به چه شکل باید باشد و نقش بانک‌ چیست؟ کدام ریسک‌ها باید تبدیل به اوراق شوند؟ این دو زیرساخت؛ یعنی فرایندی و حقوقی هنوز آماده نیست و لازم است برای اجرای این خواسته چند ساله، مقدمات فراهم شود.
از آنجایی که ریسک سرمایه‌گذاری در صنعت بیمه بالاست، اصلاح و فراهم شدن این زیرساخت‌ها کمک زیادی به صنعت بیمه خواهد کرد. بنابراین یکی از اولویت‌های مهم رئیس کل بیمه مرکزی انجام این مهم است.