ثمانه نادری
به اعتقاد کارشناسان، روند کاهشی نرخ دلار با مداخله دولت و بانک مرکزی تا زیر ۸ هزار تومان هم میسر است، اما در اینکه دولت چه تصمیمی مبنی بر کاهش نرخ دلار دارد و از چه طریقی آن را پایین خواهد آورد، جای سوال است. تاثیر تصویب لایحه CFT بر نرخ دلار نیز با توجه به آنکه برخی از کارشناسان منکر آن هستند، نیز قابل طرح است. به اعتقاد کارشناسان، استفاده از سیستم بانکی بینالمللی، ابزار بیشتری در اختیار سیاستگذار ارزی قرار میدهد و همین امر به دلیل آنکه سیاستگذاری را منظمتر میکند در کاهش نرخ دلار نیز موثر است.
کاهش هزار تومانی نرخ دلار نیز نشان داد این بازار تحتتاثیر تصویب CFT، به روند کاهشی ادامه داده و به کانال ۱۱ هزار تومان رسیده است. با این حال به گفته کارشناسان، کنترل بازار ارز کماکان در اختیار دولت و بانک مرکزی است و نرخهای مدیریتشده آنهاست که بازار را هدایت میکند. با این اوصاف انتظار از بانک مرکزی برای کاهش
هر چه بیشتر نرخ دلار، وجود خواهد داشت.
به گزارش مهر، هنوز هم بسیاری بر این باورند که نرخهای معاملاتی در صرافیها و بانکها، با واقعیت اقتصاد ایران فاصله دارد و قیمتها آن چیزی نیست که بر پایه منطق اقتصادی شکل گرفته باشد، اما به هر حال نسبت به دوران هیجانی قبل از خود، از وضعیت به مراتب بهتری برخوردار است. در واقع، تا چند روز قبل که دولت و بانک مرکزی به صورت رسمی وارد بازار ارز نشده و نقش مداخلهای خود را ایفا نکرده بودند، بازار روی آرامش نمیدید و به همین دلیل بود که دستکم شش ماه تمام، دلالان نبض بازار ارز را به دست گرفته بودند و با نرخهای لجام گسیخته، بر معیشت و زندگی مردم سایه افکنده بودند. البته هنوز هم کاهش محسوسی که منجر به بهبود قیمتها شود، اتفاق نیفتاده است اما کارشناسان معتقدند کنترل و مهار قیمت ارز، در دست دولت است و دولت و بانک مرکزی میتواند و لازم است با مدیریت بازار، کاهش نرخ ارز تا سطح معقول را پیگیری کرده و اثرگذاری کاهش نرخ ارز بر سطح عمومی قیمت کالا و خدمات در بازار داخلی را پیگیری کند. از جمله اختیاراتی که در نشست شورایعالی هماهنگی اقتصاد به رئیس کل بانک مرکزی داده شده، به این شرح است: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مجاز به انتشار اوراق مشارکت ارزی – ریالی باشد.براساس این مصوبه؛ بانک مرکزی موظف است تمهیدات و تسهیلات لازم را برای خرید و فروش فوری ارز حاصل از صادرات پتروشیمی و فولاد و دیگر محصولات صادراتی که توسط صادرکنندگان عرضه میشود، در بازار ثانویه فراهم کند. همچنین بانک مرکزی جمهوری اسلامی مجاز به عملیات بازار باز است و میتواند برای اعمال سیاست پولی، نسبت به خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره توسط دولت اقدام کند. نکته مهم دیگر تصویب آزادی ورود اسکناس دلار به کشور به هر میزان توسط افراد حقیقی
و حقوقی است.
دولت مانع شیب تند کاهشی دلار است
اصغر مشبکی، کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه خارج از مداخلات دولت در بازار ارز، دلایل دیگری نیز در کاهش نرخ دلار موثر بوده است، به «کسبوکار» میگوید: دولت با توجه به دخالتهایی که در بازار ارز دارد و اختیاراتی که به دست آورد، نقشی اساسی در کاهش نرخ ارز داشت، ولی عوامل دیگری هم در پایین آوردن نرخ دلار موثر بودند؛ مثل صحبتهایی که اروپاییها در زمینه روابط بانکی مطرح کردند و قرار مذاکره با چند بانک بزرگ به میان آمد، از طرفی اعلام آمادگی کشورهایی مثل چین و هند برای خرید نفت از ایران نیز که پیش از این انتظار آن نمیرفت، بر کاهش نرخ دلار موثر بود. همچنین موضوع آزادسازی نرخ دلار و این صحبت که سرمایهگذاران خارجی در صورت آوردن ۲۵۰ هزار دلار به کشور میتوانند حق تابعیت و شهروندی را در کشور به دست آورند هم در کاهش نرخ دلار موثر افتاد.
اما مهمتر از همه آنها، دخالت دولت و نقش آن در کاهش نرخ دلار است که عملا جو روانی علیه دلارهای نهفته در خانهها را ایجاد کرد و آنها را به بازار ارز آورد. همه این عوامل باعث کاهش قیمت دلار شد تا اینکه دستورالعمل معامله صرافیها با دلار ۱۰ هزار تومانی مانع شیب تند افول دلار شد. وی با اشاره به اینکه دولت توان کاهش نرخ دلار را دارد، اما نه به این راحتی، ادامه میدهد: برای کاهش نرخ دلار شاید یک مهلت ۳ ماهه یا ۶ ماهه لازم باشد؛ یعنی درست بعد از اینکه تحریمها آغاز میشود. به عبارتی دولت منتظر تاثیر تحریم بر بازار ارز است تا مکانیزمهای کنترلی بازار ارز را در شرایط بهتر و موثرتری به کار بگیرد. پیشبینی میشود طی این مدت نرخ دلار تا ۷ هزار تومان کاهش پیدا کند. کما اینکه بانک مرکزی قدرت و توان کافی برای کاهش نرخ ارز به این قیمت را دارد.مشبکی درباره تاثیر تصویب لایحه CFT بر بازار ارز ادامه میدهد: شفافیت اقتصاد کشور و مهر تایید سازمانهای بینالمللی بر آن، شرط مهمی برای ارتباطات مالی و بانکی با دنیاست که طبیعتا کنترل بازار ارز را راحتتر میکند و سیاستهای ارزی و مالی را کارآمدتر خواهد کرد.