سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز، براساس گزارش‌های موجود صحبت‌های روحانی در مجمع سازمان ملل انتظارات کاهشی و افزایشی در بازار ایجاد کرد، به طوری که پس از سخنرانی وی دلار از ۱۷ هزار به ۱۶ هزار تومان کاهش پیدا کرد اما روز گذشته نرخ دلار به ۱۸ هزار تومان رسید. اگرچه آشفتگی‌های بازار ارز تا حدود زیادی ریشه در مدیریت غلط اقتصادی هم دارد، اما اطمینانی که از صحبت‌های ترامپ مبنی بر تداوم ساز مخالف و فشار تحریم بر ایران وجود داشت، تا حدود زیادی بازار را نسبت به آینده
نگران کرد.
براساس مشاهدات روز گذشته نرخ هر دلار آمریکا با عبور از مرز ۱۷ هزار تومان در بازار دلالان تا سقف ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان نیز معامله می‌شد. همچنین نرخ هر یورو در این بازار در محدوده ۲۰ هزار تومان تا ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان خریدوفروش می‌شد. این موضوع باعث عمیق‌تر شدن شکاف بازار ارز با بازار ثانویه است که بیش از پیش تمایل صادرکنندگان برای عرضه در بازار ثانویه را کاهش می‌دهد. کارشناسان پیامد تداوم این شکاف را نابودی بازار ثانویه می‌دانند.
نرخ ارز در روند افزایشی خود به سرعت در حال تاختن است و به نوعی در عرض یک روز با تغییر کانال قیمت خود این مسیر را ادامه می‌دهد، به طوری که نرخ هر دلار آمریکا در عرض یک روز از کانال ۱۶ هزار تومان وارد کانال ۱۷ هزار تومان شد و روز گذشته نیز در بازار دلالان با فاصله گرفتن از نرخ درج‌شده در تابلوی صرافان به سمت ۱۸ هزار تومان در حال حرکت بود.
منشأ و دلیل این افزایش نرخ ارز هرچه باشد، تاثیر بالایی در شکل‌دهی انتظارات تورمی آحاد جامعه دارد و از سویی سیاست‌گذاری را بسیار مشکل می‌کند.
برای نمونه با فاصله گرفتن نرخ ارز به ویژه دلار و یورو در بازار آزاد و بازار ثانویه ترغیب صادرکنندگان عمده و دارندگان ارز به تزریق در سامانه نیما کاهش می‌یابد و این مساله می‌تواند منجر به نابودی بازار ثانویه شود.
همچنین افزایش نرخ‌ها موجب تشویق دارندگان ارز خانگی به فروش آن در بازار آزاد شده؛ موضوعی که به روشنی قابل مشاهده است، به طوری که روز گذشته خریدوفروش ارز در بازار نسبت به روزهای دیگر افزایشیافت.
همچنین در بازار سکه نیز این فضا به نوعی حاکم بود و دلیل آن نیز همبستگی بالای نرخ سکه و طلا با نرخ دلار است.
تاثیر منفی بازار ارز از صحبت‌های ترامپ
حسن مرادی، کارشناس اقتصادی در این خصوص با تاکید بر اینکه قبل از آنکه صحبت‌های روحانی بر بازار ارز تاثیری داشته باشد، صحبت‌های ترامپ بر بازار اثر مخرب داشت، به «کسب‌وکار» می‌گوید: صحبت‌های دیپلماتیک دولت که نشان از اقتدار داشت، به نظر چندان ناامیدکننده به نظر نمی‌رسید و بر همین اساس افزایش نرخ ارز را در شرایط فعلی می‌توان به صحبت‌های ترامپ نسبت داد که با وجود انزوایی که در جامعه بین‌المللی دارد، اما در نوع تصمیم و سیاست کشورهای دیگر موثر است. بازار ارز نیز با اطمینان از این مساله که شاید دیگر راهی برای بازگشت شرایط مطلوب و احیای مذاکره نباشد، با افزایش قیمت نسبت به سخنرانی‌های این دو واکنش نشان داد. اگرچه تداوم افزایش قیمت ارز تحت‌تاثیر پارامترهای دیگری مثل واکنش دلالان و صاحبان ارزهای خانگی، عرضه‌کنندگان ارز و همچنین سیاست‌های داخلی نیز هست، اما ادامه واکنش‌های منفی از سوی سیاستمداران این تدوام افزایش را جدی می‌کند. با این حال ارز در قیمت مشخصی بالاخره ترمز خواهد کرد، اما عواقب افزایش آن برای بازار در صورتی که سیاست‌های دولت با آن هماهنگ نباشد، جدی است.
وی با اشاره به اینکه افزایش فاصله قیمت ارز در بازار ثانویه و آزاد زنگ خطر توقف عرضه در بازار ثانویه و همچنین معطلی واردکنندگان و عدم صرفه واردات را به همراه دارد، می‌افزاید: در صورتی که عرضه به سمت بازار آزاد برود، با توجه به اینکه متقاضیان نیز ناگزیر از تامین ارز در بازار آزاد هستند و قیمت ارز در این بازار بالاست؛ خود به خود انگیزه واردات برای واردکنندگان کاهش پیدا می‌کند.
تصمیمات درست اقتصادی می‌تواند مانع این وضعیت شود، اما تجربه ثابت کرده حنای دولت دیگر برای بازار ارز رنگی ندارد. در صورتی که نرخ ارز با این سرعت افزایش و عرضه در بازار ثانویه کاهش پیدا کند، بخشی از تقاضای ارزی به بازار آزاد هدایت می‌شود و این موج بحران‌آفرین تقاضا، خود باعث التهاب در بازار ارز می‌شود و قیمت‌ها را بالا می‌برد. قبل از اینکه چنین اتفاقی بیفتد یا باید الزام صادرکنندگان به عرضه در بازار ثانویه جدی گرفته شود یا اینکه نظارت بیشتری بر قیمت‌ها در بازار آزاد شود.
