سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
محمد جوادی قاضیانی
این رفع فیلتر به دستور دادستانی کل کشور انجام شده و آن‌طور که اعلام شده است، فیلتر برخی از این سایت‌ها همچون «اسنپ‌تریپ»، «مستربلیت» و… مغایر با قوانین و به اشتباه انجام شده بود و بعد از بررسی مستندات روز گذشته رفع فیلتر شدند، اما آن‌طور که مشخص است، فیلترینگ برخی از سایت‌ها همچون سپهر ۳۶۰ ادامه دارد و این رفع فیلتر به صورت کامل انجام نشده است، ولی نتیجه‌ای که این فیلترینگ برای سایت‌های غیرمتخلف داشته، از دست دادن مهم‌ترین زمان برای گردشگری و فروش بوده که خسارت‌های میلیاردی را به آنها تحمیل کرده است. متاسفانه روند و بازه فیلترینگ هم به نحوی بوده که به طور کامل این فرصت ویژه از این استارت‌آپ‌ها گرفته شده است.
در همین رابطه محمدصالح هجینی، مدیر مارکتینگ «مستربلیت» در گفتگو با «کسب‌وکار» گفت: انجام این کار از اول اشتباه بوده است و ما و بسیاری از سایت‌های غیرمتخلف به پای سایتهایی که تخلف کرده‌اند، فیلتر شدیم و نباید این اتفاق می‌افتاد.
مدیر مارکتینگ مستربلیت درباره علت این فیلترینگ بیان کرد: برای فیلترینگ سایت‌های غیرمتخلف، سازمان هواپیمایی کشوری فهرست سایت‌های مجاز را به دادستانی ارجاع داده بود که دادستانی هم سایتهایی که اسم‌شان در آن فهرست نبوده است را فیلتر کرده بود، ولی نکته‌ای که به آن توجهی نشده بود، این بود که ما و بسیاری از سایت‌های مجاز دیگر مجوزمان از سمت شرکای‌مان گرفته شده بود و مجوز داشتیم و نباید فیلتر می‌شدیم که طبق جلسه‌ای که در روز یکشنبه با سازمان هواپیمایی کشوری داشتیم این مساله روشن شد و نامه‌ای برای رفع فیلتر ما و سایت‌های مجاز دیگر که به اشتباه فیلتر شده بودند ارسال شد و در روز دوشنبه رفع فیلتر شدیم.
وی درباره ملزم شدن «مستربلیت» به دریافت مجوز جدید گفت: مجوز ما از طرف پارتنرمان یعنی «ایرپلین‌تیکت» است و الزامی برای دریافت مجوز جدید به ما ابلاغ نشده است، ولی برای اینکه از چنین اتفاقاتی پیشگیری کنیم، به دنبال این هستیم که اقدام کنیم و مجوز جدید را به صورت جداگانه هم دریافت کنیم.
هجینی در پاسخ به سوالی درباره خسارت واردشده به این استارت‌آپ و نحوه جبران آن گفت: خسارت زیادی به ما وارد شده است و عدد دقیقی از آن نداریم. اما آن‌طور که برآورد کرده‌ایم نزدیک به ۷۰ درصد افت فروش را نسبت به بازه‌های قبلی متحمل شده‌ایم و عدد خسارتی که به ما وارد شده است، میلیاردی است. وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر جبران این خسارت توسط عاملان این فیلترینگ گفت: صحبتی در این مورد نشده و همین که رفع فیلتر شده‌ایم به نوعی لطف بوده است.
همچنین امیرعلی مهاجر، مدیر ارشد عملیاتی «اسنپ‌تریپ» می‌گوید: این فیلتر اشتباه چهار روزه برای «اسنپ‌تریپ» خسارت‌های فراوانی را به‌همراه داشت؛ ازجمله کاهش فروش هتل‌ها، اختلال در رشد «اسنپ‌تریپ» و داغ شدن شایعاتی که از اساس نادرست هستند. متاسفانه در این مدت کوتاه بسیاری از هتل‌ها که همکاری تنگاتنگی با «اسنپ‌تریپ» داشتند متضرر شدند، اما خوشبختانه «اسنپ‌تریپ» با قدرت بیشتر فعالیت خود را از سر خواهد گرفت. او ادامه داد: ما سعی داریم تحولی در بازار گردشگری ایران ایجاد کنیم و سفر را به عنوان یک کالای مقرون‌به‌صرفه به سبد کالای خانوار بازگردانیم و در این مسیر به کمک همه دلسوزان عرصه گردشگری نیازمندیم. قطعا این امر بدون شفاف‌سازی قیمت‌ها و کاهش هزینه‌ها امکان‌پذیر نیست و «اسنپ‌تریپ» در نظر دارد با نظام هوشمندی که از آن بهره‌مند است به همه هتل‌های کشور کمک کند تا در تمام ایام سال فروش داشته باشند و بتوانند از ظرفیت‌های خود استفاده کنند. مهاجر تاکید کرد: پس از این اتفاقات حمایت خود را از قانون‌مندی شیوه برخورد با استارت‌آپ‌های حوزه گردشگری اعلام می‌کنیم و امیدواریم فیلترینگ بدون اخطار از ساختار قوانین دنیای مجازی ایران حذف شود.
اما این اتفاق بی‌سابقه‌ای در حوزه کسبوکارهای اینترنتی نبوده است و همین یکی دو ماه قبل هم سایت‌های تبلیغاتی غیرمتخلف بدون هیچ اخطاری فیلتر و خسارات زیادی را متحمل شدند. همه این مسائل نشان‌دهنده نبود یک سازوکار شفاف و درست برای فیلترینگ در کشور ماست که حوزه نوپای کسبوکارهای اینترنتی را آزار می‌دهد. حتی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم درباره فیلترینگ بی‌رحمانه کسبوکارهای اینترنتی صحبتی داشت و از مجلس خواسته بود که برای فیلترینگ سازوکار درستی را تهیه کنند که در این رابطه پروانه مافی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی ضمن اعلام اینکه اعضای مجلس هم موافق سازوکار شفاف برای فیلترینگ هستند، گفته است: متاسفانه مدتی است که پای فیلترینگ به کسبوکارهای اینترنتی باز شده و اخیرا در خبرها خواندیم که بعضی شبکه‌هایی که در حوزه گردشگری فعال هستند، فیلتر شده‌اند که طبعا دچار خسارت‌های زیادی می‌شوند. با توجه به اینکه در این مجموعه‌ها افراد زیادی شاغل هستند و هرکدام خانواده، تعهد و فرزند دارند، فیلتر کردن این کسب‌وکارها ضرری جدی را متوجه آنها خواهد کرد. افراد فعال در حوزه کسبوکارهای اینترنتی زندگی‌شان به این مشاغل وابسته است و در عین حال مشاغل جایگزین ندارند و عموما نمی‌توانند بلافاصله کار پیدا کرده یا یک مغازه سنتی باز کنند. در نتیجه، با فیلتر شدن کسب‌وکارشان، ما راه کسب درآمد را از آنها می‌گیریم و همین کار اشتباه موجب افزایش تعداد بیکاران شده و به تبع آن مشکلات زیادی برای خانواده‌های جوان در کشور پیش خواهد آمد. ناگفته پیداست که بیکاری برای مرد و زن در خانواده آسیب‌زاست و در میان‌مدت می‌تواند باعث مشکلاتی مثل فروپاشی خانواده شود. زمانی که فیلترینگ آغاز به‌کار کرد، بیشتر در حوزه مباحث غیراخلاقی فعال شد و وجودش نیز با توجه به اینکه جلوی دسترسی به محتوای غیراخلاقی را می‌گرفت، طبیعی بود. اما اینکه فیلترینگ بخواهد به حوزه کسب و کارها وارد شود، هشدار بسیار جدی را برای ما به همراه دارد. به دلیل اهمیت این موضوع، به‌نظر می‌رسد مجلس باید در این زمینه ورود جدی داشته باشد و با یک طرح بتواند کسب و کارهای اینترنتی را به طور خاص مورد توجه قرار بدهد تا چنین مشکلاتی برای آنها پیش نیاید. طبعا راه‌حل این است که مجلس طرحی را برای رفع این مشکل ارائه داده و در جهت تصویب آن گام بردارد. خوشبختانه اکثریت مجلس با چنین طرحی موافق هستند که این موضوع مهم و قابل توجهی است. به‌هرحال در هر مسأله ای یک اقلیت وجود دارند که مخالف هستند و نظر منفی دارند. آنچه مهم است، نظر اکثریت است و قطعا یک طرح جامع که بتواند مشکلات کسب و کارهای اینترنتی را بررسی کند، می‌تواند تاثیر مهمی در بهبود فعالیت آنها داشته باشد. همان طور که وزیر ارتباطات هم گفته، فرایند کنونی اجرای فیلترینگ که به صورت آنلاین و در کمترین زمان ممکن صورت می‌گیرد، روال منطقی و درستی ندارد. این روند باید براساس طرحی که مجلس بنا دارد آن را به صورت طرح ارائه و بررسی کند، اصلاح شود. کسب و کارهای نوین که به تازگی در فضای آنلاین ارائه شده‌اند، جایگزین دیگری ندارند که بگوییم جوان از این مغازه بیرون آمده و در مغازه کناری، به سرعت کاری برای خود دست‌و پا می‌کند. روند پیدا کردن شغل تازه زمان‌بر و پرهزینه است و ما با رفتار غیرکارشناسی و نادرست‌مان چنین رویکردی را موجب شده‌ایم. فیلتر کردن سایت‌های سیاسی کذاب موجب مخالفت هیچ‌کسی نیست اما اینکه بخواهیم با یک رفتار نابه‌جا کسب و کار مردم را با چالش روبه رو کنیم، از اساس نادرست است و باید اصلاح شود. اگر مشکلی از نظر قانونی برای یک کسب و کار به وجود آمده، باید آن را در یک فضای تعاملی حل و فصل کرد نه اینکه از جایگاهی بالاتر و در فرصتی کوتاه شغل دیگران را از آنها بگیریم.
لزوم ارائه مهلت برای رفع اشکالات، پیش از فیلتر شدن سایت‌های اینترنتی اشتغال‌آفرین
در جلسه روز دوشنبه شورای عالی فضای مجازی که به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهور تشکیل شد، ابتدا بخشی از آیین‌نامه اجرایی احصای کلیه استعلامات و ایجاد نظام استاندارد سازی تبادلات اطلاعات بین دستگاهی (که طبق ماده ۶۷ قانون برنامه پنجساله ششم، تکلیفی به منظور تقویت دولت الکترونیک و مقدمه توسعه دولت الکترونیک است) بررسی و به تصویب اعضا رسید.
در این جلسه، موضوع فیلتر شدن ۱۸۰ سایت فعال در حوزه گردشگری که اخیرا از سوی قوه قضائیه اعمال شده است، به بحث گذاشته و مقرر شد در راستای صیانت از اشتغال، چنانچه قوه قضائیه از این پس، برخورد یا اعمال فیلتر سایتهایی را که مربوط به کسب و کار در کشور بوده و افرادی در آنها شاغل به کار هستند، لازم تشخیص داد، ابتدا به موارد تخلف رسیدگی کرده و مهلتی برای رفع اشکالات آنها در نظر بگیرد تا اگر اشکالات برطرف نشد، اقدامات قانونی از جمله فیلتر شدن اعمال شود.
